Blogs

Tot drie keer toe hebben we bijzondere stukken vuursteen gevonden. Het zijn ovale stukken vuursteen van zo`n 4,5 – 5 cm lang. Aan de uiteinden zitten afslagen. Ik kon zien dat het niet zomaar een stuk vuursteen was, maar dat het met een bepaald doel gemaakt was. Maar… waarvoor? Gelukkig was er iemand die meer over de stenen kon vertellen.

Male was de zoon van Yarhai, zoon van Lishamsh Raai. Hij werd ook Agrippa genoemd en was een rijke weldoener van de stad Palmyra. We weten iets meer over hem, want nij de Baalshamin-tempel stond zijn beeld op een sokkel, waarop zijn vrijgevigheid in Griekse en Palmyrese woorden werd vereeuwigd. Toen keizer Hadrianus, zeer waarschijnlijk vergezeld door zijn vrouw Sabina, rond 129 nC in Palmyra kwam, zorgde Male voor de gastvrije ontvangst.

Helaas komt Palmyra tegenwoordig niet positief in het nieuws en worden de stadsresten moedwillig langzaam maar zeker vernietigd. Maar eens, in betere tijden, zwierven we daar dagen in de ruïnes. Lopend door de hoofdstraat viel ons oog op een zuil met een lange Griekse en Palmyrese inscriptie en daar lazen we de naam van Palmyra's meest illustere inwoner: koningin Zenobia ofwel Bat-Zabbaï.

We kennen allemaal de Steentijd, Bronstijd, IJzertijd en Vroege Middeleeuwen. Een echter vrij onderbelichte maar belangrijke tijdsperiode is de Houttijd.

Wijk bij Duurstede werd in het jaar 1300 gesticht op een nauwelijks bewoond drassig terrein waar eerder nog een rivier had gekronkeld. Wie bouwt er nu een nieuwe stad op zo’n plaats? En dat terwijl er overal in de buurt hoger gelegen terreinen, ideaal voor bebouwing, te vinden waren. Omdat niemand zo achterlijk is, moet er wel een goede reden voor zijn. Die was er dan ook.

De Romeinse god Janus heeft met zijn twee hoofden een ondoorgrondelijk verleden. Hij is de beschermgod van poorten en deuren. Maar waar kwam hij vandaan?

Wellicht de bekendste voorstelling van de drie wijzen (of ‘drie koningen’) komt uit het zesde-eeuwse mozaïek van Sant'Apollinare Nuovo te Ravenna, Italië. Gerestaureerd in de 18de eeuw zijn niet alle details origineel, toch blijft het een zeer indrukwekkend mozaïek.

Het Rijksmuseum van Oudheden is op dinsdag 15 december weer open gegaan na een verbouwing van zeven maanden. Drie totaal vernieuwde zalen over de Klassieke Wereld bieden bezoekers een hernieuwde kennismaking met de archeologische rijkdommen en fascinerende cultuur van de oude Grieken, Etrusken en Romeinen. Gelijktijdig openen drie tijdelijke tentoonstellingen: ‘Maas & mens. Archeologie van Maastricht tot Maasvlakte’, ‘Pracht & precisie. Kleine meesterwerken in steen’ en ‘Euro Meltdown’. Meer informatie www.rmo.nl

In een weekend in december ben ik naar de Vooroever geweest om te kijken wat er nu weer te vinden was. De laatste tijd is dat niet veel. Misschien zijn de lagen met de vondsten uitgespoeld ? Of houdt het dammetje wat er is neergelegd alles tegen? Vuurstenen gebruiksvoorwerpen vind ik bijna niet meer. Toch blijf je hopen dat er nog eentje ligt. Het is in ieder geval lekker uitwaaien.

    Eens bereisden we wekenlang Syrië, toen een walhalla voor archeoloog en fotograaf! Niet alleen het Romeinse verleden was overal te zien, ook de middeleeuwen waren in kruisvaarderskerken en burchten goed vertegenwoordigd. Een van de ruïnes die ik zeker wilde bezoeken was Qasr al-Hayr ash-Sharqi (oost), een complex met gebouwen en een ommuurde 'tuin', rond 728 gebouwd ten tijde van Omayyaden-kalief Hisham.

De archeologische werkgroep Haarlem schreef een mooi verslag van een van de vele werkzaamheden van hun afdeling. Afgelopen september werd met veel enthousiasme een nieuwe lading scherven keramiek uit de slotgracht van kasteel Huis ter Kleef voor onderzoek uit het depot gehaald.

De zaal is al vol, en in gedachte draai ik nog even de introductiewoorden voor mijn lezing. Op het scherm staat het eerste afbeelding van de powerpoint-presentatie: het portret van Keizerin Zoë van Byzantium uit de Hagia Sophia. In de hoek het logo en link naar mijn website: www.psefas.nl. Nog nauwelijks heb ik me voorgesteld aan het gezelschap, en wordt al meteen gevraagd: “Maar wat betekent dat eigenlijk, Psefas?”