De zaal is al vol, en in gedachte draai ik nog even de introductiewoorden voor mijn lezing. Op het scherm staat het eerste afbeelding van de powerpoint-presentatie: het portret van Keizerin Zoë van Byzantium uit de Hagia Sophia. In de hoek het logo en link naar mijn website: www.psefas.nl. Nog nauwelijks heb ik me voorgesteld aan het gezelschap, en wordt al meteen gevraagd: “Maar wat betekent dat eigenlijk, Psefas?”

PSEFAS: MOZAÏEKKUNST

Psefas betekent mozaïek en is afgeleid van het Griekse psefos. De Grieken waren de eersten om in het middellandse-zeegebied om mozaïeken te vervaardigen. Met de Hellenisatie van het Oosten, door de veroveringen van Alexander de Grote, werden ook allerlei nieuwe kunstvormen in die gebieden geïntroduceerd; onder andere de mozaïekkunst. Zo kwam het woord Psefos ook in andere talen terecht, onder andere in het Hebreeuws.

IN HET MIDDEN-OOSTEN

Ik ben in Israël gegroeid en was altijd gefascineerd door het rijke verleden van het land; Egyptenaren, Babyloniers, Grieken, Romeinen en Kruisvaarders – ze waren er allemaal en hebben stempel gedrukt op de geschiedenis en de materiele cultuur van het land.
Toen ik kunstgeschiedenis en archeologie ging studeren – eerst in Jeruzalem en daarna in Leiden – wist ik al dat mozaïekkunst mijn specialisatie zou worden. En toen ik een naam voor mijn bedrijf zocht, wist ik de perfecte naam voor: Psefas. In publiceer, spreek en doceer over de Oudheid en in de loop van de jaren begon ik zelf als kunstenaar moderne mozaïeken te vervaardigen.

VEELZIJDIG EN MONUMENTAAL

Mozaïeken zijn kleurrijk, duurzaam, en het vervaardigen daarvan is echt monnikenwerk. Mozaïekkunst kwam overal voor: in villa’s, paleizen, kerken, synagogen en moskeeën, badhuizen, graven, winkels en fonteinen. Ze werden binnen én buiten gelegd, op vloer én muur, met uiteenlopende thema’s en voorstellingen: heilig en profaan, het dagelijks leven en politieke propaganda. Maar één ding hebben al deze kunstwerken met elkaar gemeen: ze zijn monumentaal en spelen een belangrijke rol binnen de context van de architectuur die ze versieren.

SCHAT AAN VERHALEN

Achter elk kunstwerk schuilt een verhaal. Deze blog is gewijd aan de boeiende verhalen achter de kunst van mozaïek in al haar vormen en door de eeuwen heen. Nieuwe opgravingen en nieuwe ontdekkingen krijgen speciale aandacht – Ga mee op deze ontdekkingstocht!

Diklah Zohar
Kunsthistorica en mozaïekspecialiste