Middeleeuwen

De middeleeuwen is de benaming voor het tijdvak uit de Westerse geschiedenis tussen het einde van de oudheid en het begin van de vroegmoderne tijd. Hoewel er onder historici onenigheid bestaat over de precieze afbakening van de periode, worden de middeleeuwen traditioneel gesitueerd tussen de 5e en de 15e eeuw. Als beginpunt wordt vaak gekozen voor de plundering van Rome in 476, die het definitieve einde van het West-Romeinse Rijk betekende.

Vervolgens worden de middeleeuwen opgedeeld in drie afzonderlijke periodes:

  • Vroege Middeleeuwen (500-1000)
  • Hoge Middeleeuwen (1000-1250)
  • Late Middeleeuwen (1250-1500)

De periode van de middeleeuwen wordt onder meer gekarakteriseert door de opkomst van het christendom en de voorlopers van de moderne staten. Tevens vonden er in dit tijdsvak veel militaire conflicten plaats, waaronder de Honderdjarige oorlog tussen Engeland en Frankrijk (1337-1453). Met de opkomst van het humanisme en de renaissance in de 14e en 15e eeuw kwamen de middeleeuwen ten einde en begon de nieuwe tijd.

Archeologen hebben in het centrum van Rome de middeleeuwse resten opgegraven van een bouwwerk dat vermoedelijk een pauselijk paleis is geweest. Het gebouw stamt uit de periode tussen de 9e en 13e eeuw en diende als pauselijk paleis voordat dat naar Avignon verhuisde.
Maritieme archeologen hebben voor de kust van Zuid-Engeland twee middeleeuwse grafzerken opgedoken. De marmeren grafzerken kwamen uit een 800 jaar oud scheepswrak en wegen 70 en 200 kilo. Het wrak is het oudste van Engeland en staat beter bekend als het 'Mortar Wreck'.
Een recente opgraving in Zuid-Duitsland heeft archeologen een bijzondere inkijk gegeven in de manier waarop er in de middeleeuwen spelletjes gespeeld werden. Er werd een schaakstuk – een paard – gevonden, een dobbelsteen en een speelstuk van een onbekend spel.
Tijdens een wandeling in de buurt van de Tsjechische plaats Kutná Hora, stuitte een vrouw op zilveren munten uit de elfde en twaalfde eeuw. Nadat archeologen het gebied met metaaldetectors hadden onderzocht bleek het om de grootste muntschat van Tsjechië te gaan.
In Noorwegen heeft een boer de resten van een zeldzaam zwaard gevonden van 1.000 jaar geleden. De boer kwam tijdens het opruimen van een veld een stuk ijzer tegen dat hij bijna wilde weggooien. Het bleek echter toe te behoren aan een eeuwenoud wapen.
Archeologen in Cambodja hebben het hoofd van een standbeeld gevonden in twaalfde-eeuwse stad Angkor Thom. Afgezien van een missende neus en bovenlip is het zandstenen hoofd verder ongeschonden. Het beeld waar het hoofd bij hoort stelt een hindoeïstische godheid voor.
Middeleeuwse heidense gemeenschappen aan de Oostzeekust importeerden paarden uit naburige christelijke landen om te offeren tijdens grafrituelen. Dit blijkt uit onderzoek van een aantal elfde- tot dertiende-eeuwse begraafplaatsen aan de oostkant van de Baltische Zee.
Tijdens archeologische opgravingen op een middeleeuws kerkhof op het Zweedse eiland Visingsö, hebben archeologen ongeveer 170 zilveren munten uit de twaalfde eeuw ontdekt. De munten lagen in het graf van een man die tussen de 20 en 25 was toen hij stierf.
In de Franse stad Vannes hebben archeologen een veertiende-eeuws kasteel ontdekt onder de funderingen van een herenhuis. Het gaat om de opmerkelijk goed bewaarde resten van van Château de l’Hermine, dat in 1381 werd gebouwd.
Op het Zweedse eiland Gotland zijn skeletten gevonden van 67 mannen met horizontaal gevijlde tanden en drie vrouwen met verlengde schedels. De drie vrouwen zijn de enige ontdekte personen met kunstmatig vervormde schedels uit het Scandinavië van de Vikingtijd.
In het Friese Ferwert hebben archeologen een zogenaamde ‘kletsievoetje’ gevonden uit de late middeleeuwen. Het kleine, puntige metalen voorwerp zat ooit vast aan het uiteinde van een fierljepspeer, een ‘kletsie’ in het oud-Fries. De vondst werd gedaan op een terp.
Archeologen hebben in het Noord-Spaanse klooster van Santes Creus geheel onverwacht de resten van Catalaanse edelen gevonden. De resten werden aangetroffen in zes stenen sarcofagen die begraven waren in een van de muren van het klooster.