Archeologen hebben in de Belgische stad Ieper een van de oudst bewaarde burchten in heel Vlaanderen opgegraven. De burcht werd ontdekt naar aanleiding van een bodemonderzoek voorafgaand aan de geplande bouw van een supermarkt. Hoewel de burcht beschouwd wordt als de belangrijkste archeologische vondst in Ieper ooit, is het nog onzeker of de vondst zichtbaar zal blijven voor de buitenwereld.

Tekst: Danique Bouman

De grafelijke burcht

Tijdens het onderzoek bleek het al snel om een indrukwekkend complex te gaan. Archeologen troffen onder meer delen van een buitenmuur met steunberen van de middeleeuwse grafelijke burcht aan. De resten behoren tot de middeleeuwse grafelijke burcht van Ieper, een vesting die ooit werd gebruikt door de graven van Vlaanderen. Ook de walgracht van de burcht werd blootgelegd en hierin werden meer dan 350 objecten gevonden.

Het is nog niet vastgesteld uit welke tijdsperiodes de gevonden objecten komen. Wel kan door het gebruik van ijzerzandsteen vastgesteld worden dat de burcht ongeveer 1.000 jaar oud is. Dit maakt de vondst erg zeldzaam, omdat de resten afkomstig zijn uit de periode dicht bij het ontstaan van Ieper. Opvallend is hoe goed de archeologische resten bewaard zijn gebleven. Dit is voornamelijk te danken aan de natte en kleiige bodem van de regio. Dit zorgt ervoor dat organisch materiaal, zoals hout, goed intact blijft. Zo zijn er onder andere resten van houten palen en planken aangetroffen. Vermoedelijk werden die gebruikt om de gracht te ondersteunen of af te sluiten.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!

De toekomst van de burcht

Toch is het onzeker of dit belangrijke stukje stadsgeschiedenis zichtbaar blijft. De burcht is namelijk gevonden onder de bouwlocatie voor een nieuwe supermarkt. Om dit probleem op te lossen, wordt er momenteel gekeken naar drie opties. Zo is het mogelijk dat de vondst opnieuw wordt bedekt en de bouw van de supermarkt onveranderd doorgaat. Ook wordt er gekeken of het mogelijk is de vondst te integreren in een publieke ruimte, door bijvoorbeeld een kelder te creëren waar de vondst alsnog zichtbaar is.

Veel inwoners van Ieper zien echter het meeste in de laatste optie. Namelijk om deze vondst als onderdeel van de oude geschiedenis van de stad zichtbaar te houden voor de buitenwereld. Om dit werkelijkheid te maken, is er vanuit de initiatiefnemers een petitie gestart voor het behoud van de burcht. Binnen tien dagen werd de petitie al 3.200 keer ondertekend. Desondanks blijft het spannend wat er precies gaat gebeuren met de burcht. Wordt de burcht alsnog bedolven onder de nieuwe supermarkt? Of krijgt dit stukje stadsgeschiedenis toch een plek aangewezen in het stadsaanzicht?

Het graafschap Vlaanderen

Het graafschap Vlaanderen bestond van de negende eeuw tot en met de veertiende eeuw. Onder dit vorstendom groeide Ieper uit tot een van de belangrijkste steden in het gebied, na Gent en Brugge. Het graafschap kende economische welvaart dankzij de lakennijverheid en de vele handel binnen het gebied. De vondst toont de belangrijke rol aan die Ieper speelde in het middeleeuwse graafschap Vlaanderen. De burchten dienden niet alleen als residentie voor de graven van Vlaanderen, maar vervulden ook belangrijke functies in de middeleeuwse samenleving. Een van de burchten die een centrale functie had, was het Gravensteen, dat lange tijd het centrum van de rechtspraak in Vlaanderen vormde.