Bij opgravingen in en rond de Sint-Baafskathedraal in Gent hebben archeologen muren gevonden gedecoreerd met menselijke botten. Ook vonden ze 1.057 menselijke skeletten en, zo bleek, een kinderkerkhof. Ook vonden ze er een beschilderde grafkelder waarin een vrouw was begraven. De vondsten gaan terug tot de 14^e eeuw.

800 skeletten

In februari 2020 berichtte Archeologie Online dat er reeds 800 skeletten waren opgedoken onder de Sint-Baafskathedraal. De rector van de kathedraal, Ludo Collin liet toen nog weten overdonderd te zijn door de grote aantallen skeletten die was aangetroffen. ‘Men zal proberen na te gaan waaraan de mensen gestorven zijn’, aldus Collin. Inmiddels zijn we drie jaar verder en is het aantal skeletten bijgesteld naar 1.057. Bovendien concluderen de archeologen nu dat er ook een kinderkerkhof en beschilderde grafkelder aanwezig zijn onder de kathedraal.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!

Knekelmuren

Deze zogenoemde ‘knekelmuren’ komen niet veel voor in België; het is de eerste vondst van een bottenmuur in Vlaanderen. Hoofdarcheoloog Janiek de Gryse: ‘Door onderzoek op de beenderen hebben we ontdekt dat het om dijbenen en scheenbenen uit de 15^e eeuw gaat, maar dat de muren zelf in de 17^e eeuw zijn opgebouwd. De muren zijn waarschijnlijk gebouwd na het ruimen van graven om plaats te maken op het kerkhof. Deze knekelmuren bevonden zich trouwens altijd ondergronds. Door de botten te analyseren konden we vaststellen dat ze nooit aan weer en wind zijn blootgesteld.’

Een bottenmuur in de Sint-Bataafskathedraal in Gent. Afbeelding van de opgraving in 2020.

Ruben Willaert BVBA

Een verklaring voor de grote hoeveelheid skeletten is volgens Gryse een ander verhaal. Het is namelijk vreemd dat de massagraven uit de 15^e eeuw komen, want toen gebeurde er vrij weinig wat tot massale doden had kunnen leiden. In de 14^e eeuw was er namelijk een pestepidemie, en in de 16^e eeuw had je godsdienstoorlogen. ‘Daarvoor moet er verder DNA-onderzoek op de resten gebeuren zodat we kunnen achterhalen waaraan deze mensen overleden zijn,’ aldus Gryse

In de lage landen

Bottenmuren, zoals deze in Gent zijn niet helemaal uniek. Zo vonden archeologen in 2020 nog een bottenmuur in Hoorn. Ook in andere landen zijn er voorbeelden van ruimtes – voornamelijk religieuze – die gedecoreerd zijn met de stoffelijke overblijfselen van overleden mensen. Zo is er in Tsjechië het Ossuarium van Sedlec, in Kutná Hora. Ook in Portugal is er de Capela dos Ossos (Kapel van Botten), en niet te vergeten de catacomben van Parijs. Hier vind je een lijst met meer plekken met interessante memento mori om al je morbiditeit op.. kwijt te kunnen.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!