Oudheid

In de Westerse geschiedschrijving begint de oudheid omstreeks het jaar 3.000 voor Christus met de uitvinding van het schrift in Egypte en Mesopotamië. Omdat het alfabet zich echter maar zeer langzaam over het continent verspreidde, wordt dit tijdvak in veel landen ook nog beschouwd als onderdeel van de prehistoristorische Bronstijd (3.200 tot 800 voor Christus) en IJzertijd (800 tot 12 voor Christus).
Voor een verder onderscheid is de oudheid daarom verder onderverdeeld in drie afzonderlijke perioden:

  • Midden en Late Bronstijd (2.500 tot 1.200 v.C.)
  • Vroege IJzertijd (1.200 tot 800 v.C.)
  • Klassieke Oudheid (800 v.C. tot 476 na Christus).

De periode laat zich kenmerken door de opkomst van een aantal grote rijken en beschavingen, waaronder het Oude Egypte, het Hellenistische rijk van Alexander de Grote en het Romeinse Rijk. De plundering van Rome en de val van het West-Romeinse Rijk in 476 na Christus worden over het algemeen beschouwd als het einde van de oudheid.

Het altaar op de foto, met een drievoudige afbeelding van de lokale Zeelandse godin Nehalennia, is sinds 2017 te zien in het Rijksmuseum van Oudheden.
Vanaf 7 juli 2024 presenteert het Drents Museum de grote archeologietentoonstelling Dacia – Rijk van goud en zilver. Meer dan vijftig goud- en zilverschatten uit het Roemenië van de 20ste eeuw voor Christus tot de derde eeuw na Christus komen naar Assen. Het grootste gedeelte dateert uit de periode vóór de Romeinse verovering (106 n. Chr.). Dacia vertelt het verhaal van de Daciërs, een van de ‘vergeten volkeren’ uit de wereldgeschiedenis. De tentoonstelling is van 7 juli tot en met 26 januari 2025 te zien in het Drents Museum. 
In het westen van Engeland hebben archeologen een zeldzaam Romeins mozaïek ontdekt dat felgekleurde dolfijnen en vissen afbeeldt. Het mozaïek dateert uit het begin van de tweede eeuw en werd per toeval gevonden tijdens opgravingen in de Romeinse stad Viroconium.
In Herwen-Hemeling (gemeente Zevenaar) ontdekten archeologen eind 2021 de sporen van een compleet Romeins heiligdom. 
We staan nog maar weinig stil bij de grote afstanden die we tegenwoordig afleggen over land, zee en in de lucht. Maar hoe ging dat eigenlijk in de oudheid?
Slachtoffers die omkwamen in Pompeï na de verwoestende uitbarsting van de Vesuvius in 79 n.Chr., kunnen volgens recent onderzoek ook zijn gedood door een gelijktijdige aardbeving.
De mummie van de 'Schreeuwende Vrouw' werd beroemd vanwege de bijzondere en lugubere grimas. Het lijkt alsof de vrouw het uitschreeuwt van angst of pijn. Lang was er geen verklaring voor haar gezichtsuitdrukking; recent onderzoek brengt daar echter verandering in.
Archeologen hebben in Olympia verschillende bouwwerken ontdekt die een cruciale rol speelden tijdens de Olympische Spelen van de oudheid.
In de buurt van Napels hebben duikers een prachtig versierde marmeren vloer van een verzonken Romeinse villa blootgelegd. De vondst werd gedaan in de deels verzonken Romeinse stad Baiae.
In het zuiden van Italië hebben archeologen de resten van een stenen muur ontdekt uit de Romeinse tijd. Het bouwwerk was volgens de onderzoekers neergezet om de rebellenleider en voormalig gladiator Spartacus en zijn leger in te sluiten.
Onderzoek naar de resten van Egyptische klerken uit de periode tussen 2.700 en 2.180 v.Chr., toont aan dat de schrijvers er een hoop fysieke klachten op nahielden vanwege hun zittende en voorovergebogen werkhouding.
In de buurt van een Romeins fort bij het Beierse Oberstimm hebben archeologen de restanten van een 2.000 jaar oude sandaal gevonden met ijzeren noppen. Volgens experts was de schoen een caliga, een schoen die voornamelijk werd gedragen door Romeinse legionairs.