Oudheid

In de Westerse geschiedschrijving begint de oudheid omstreeks het jaar 3.000 voor Christus met de uitvinding van het schrift in Egypte en Mesopotamië. Omdat het alfabet zich echter maar zeer langzaam over het continent verspreidde, wordt dit tijdvak in veel landen ook nog beschouwd als onderdeel van de prehistoristorische Bronstijd (3.200 tot 800 voor Christus) en IJzertijd (800 tot 12 voor Christus).
Voor een verder onderscheid is de oudheid daarom verder onderverdeeld in drie afzonderlijke perioden:

  • Midden en Late Bronstijd (2.500 tot 1.200 v.C.)
  • Vroege IJzertijd (1.200 tot 800 v.C.)
  • Klassieke Oudheid (800 v.C. tot 476 na Christus).

De periode laat zich kenmerken door de opkomst van een aantal grote rijken en beschavingen, waaronder het Oude Egypte, het Hellenistische rijk van Alexander de Grote en het Romeinse Rijk. De plundering van Rome en de val van het West-Romeinse Rijk in 476 na Christus worden over het algemeen beschouwd als het einde van de oudheid.

De Olympische Spelen kennen een lange geschiedenis, die ooit begon in Olympia in het oude Griekenland

De Olympische Spelen in de archeologie

De internationale sporttraditie van de Olympische Spelen kent een lange geschiedenis, die ooit begon in Olympia in het oude Griekenland. Archeologen hebben op deze vindplaats verschillende bouwwerken ontdekt die een cruciale rol speelden tijdens de Olympische Spelen van de oudheid.
Verder lezen
De vloer was aangelegd in opus sectile, een Romeinse decoratieve techniek waarbij nauwkeurig gesneden stukken steen in geometrische vormen werden gelegd

Versierde marmeren vloer van verzonken Romeinse villa blootgelegd

In de buurt van Napels hebben duikers een prachtig versierde marmeren vloer van een verzonken Romeinse villa blootgelegd. De vondst werd gedaan in de deels verzonken Romeinse stad Baiae.
Verder lezen
In het zuiden van Italië hebben archeologen de resten van een stenen muur gevonden die was bedoeld om de rebellenleider en voormalig gladiator Spartacus in te sluiten

Archeologen vinden muur die Spartacus moest tegenhouden

In het zuiden van Italië hebben archeologen de resten van een stenen muur ontdekt uit de Romeinse tijd. Het bouwwerk was volgens de onderzoekers neergezet om de rebellenleider en voormalig gladiator Spartacus en zijn leger in te sluiten.
Verder lezen
Slechts 1% van de oud-Egyptische bevolking kon lezen en schrijven, waardoor klerken belangrijke hoge ambten bekleden

Zitten het nieuwe roken? Dit was 5.000 jaar geleden al het geval

Onderzoek naar de resten van Egyptische klerken uit de periode tussen 2.700 en 2.180 v.Chr., toont aan dat de schrijvers er een hoop fysieke klachten op nahielden vanwege hun zittende en voorovergebogen werkhouding.
Verder lezen
Reconstructie van Romeinse caligulae

Romeinse sandaal met ijzeren noppen gevonden in Duitsland

In de buurt van een Romeins fort bij het Beierse Oberstimm hebben archeologen de restanten van een 2.000 jaar oude sandaal gevonden met ijzeren noppen. Volgens experts was de schoen een caliga, een schoen die voornamelijk werd gedragen door Romeinse legionairs.
Verder lezen
Je zou het kunnen filteren en drinken, maar ik heb liever dat iemand anders het eerst probeert", grapt een van de onderzoekers

Oudste nog vloeibare wijn ter wereld gevonden in Spanje

In een Romeinse tombe in Spanje, hebben archeologen een urn gevonden met daarin de oudste wijn in vloeibare vorm ooit. De drank was ruim 2.000 jaar oud en vermengd met de gecremeerde botten van een man.
Verder lezen
Volgens de onderzoekers werden de paarden begraven vlak nadat ze stierven, ofwel na een offerritueel, of nadat ze omkwamen tijdens een veldslag

Massagraf van 28 paarden gevonden in Frankrijk: Romeinse of Gallische actie?

Tijdens opgravingen in Frankrijk hebben archeologen negen kuilen gevonden met de resten van 28 paarden van 2.000 jaar geleden. De dieren werden vlak nadat ze stierven begraven, de vraag is alleen door wie. Waren het Galliërs of juist Romeinen?
Verder lezen
Met de vondst is bewijs gevonden voor de eerste chirurgische ingreep in de geschiedenis die direct gerelateerd is aan kanker

Oude Egyptenaren deden 4.000 jaar geleden al poging om kanker te behandelen

Bovenstaande conclusie trokken onderzoekers nadat ze een menselijke schedel hadden onderzocht. De schedel, die dateert uit de periode tussen 2.686 en 2.345 voor Christus, bevatte verschillende snijmarkeringen rond een tumor en andere kankerbeschadigingen.
Verder lezen
De wereldberoemde Sfinx van Gizeh

Vergeet je reisverzekering niet als je naar Egypte gaat!

Is het je droom om een keer naar Egypte af te reizen en daar terug te gaan in de tijd? Vergeet dan niet een goede reisverzekering af te sluiten!
Verder lezen
De tombes waren voorzien van ramen en deuren waardoor ze veel weg hadden van woonhuizen

Begraven worden in woonhuizen: het gebeurde tijdens de Han-dynastie

Archeologen hebben in de Oost-Chinese stad Rizhao drie opmerkelijke graven ontdekt van 1.800 jaar geleden. De ondergrondse tombes hadden ramen en deuren waardoor ze veel weg hadden van woonhuizen. Volgens de onderzoekers lag er in de tombes een rijke familie begraven.
Verder lezen
Het meer dan 2.000 jaar oude standbeeld van de Griekse godin van de gezondheid werd vastgeklemd gevonden tussen twee grote stenen

Hoofd van standbeeld Griekse godin opgegraven in Turkije

In de resten van de oud-Griekse stad Laodikeia hebben archeologen het hoofd van een marmeren standbeeld van de godin Hygieia opgegraven De meer dan 2.000 jaar oude beeltenis van de Griekse godin van de gezondheid zat vastgeklemd tussen twee grote stenen.
Verder lezen
De tentoonstelling is van 25 mei t/m september 2024 te zien bij het RMO.

Hoe twee antiquiteiten Egypte verlieten

Op 25 mei opent in het Rijksmuseum van Oudheden de eerste expositie van de nieuwe tentoonstellingsreeks Collectie//Reflectie. Die houdt de museumcollectie vanuit verschillende invalshoeken tegen het licht. In deze eerste expositie, Hoe twee antiquiteiten Egypte verlieten, is de centrale vraag hoe een reliëffragment met farao Amenhotep III en een beeldje van een graanmaalster terechtkwamen in Leiden. Dat ging immers niet vanzelf: in de negentiende en twintigste eeuw zijn Egyptische oudheden om verschillende redenen opgegraven, verhandeld en verzameld.
Verder lezen