Na acht jaar van intensief onderzoek heeft de Universiteit van Alicante de opgravingen van het Badhuis van de Romeinse stad Ilici afgerond. Dit monumentale complex, een van de grootste in het oude Hispania, geeft een unieke inkijk in de bloeiperiode van de stad en onthult sporen van een nog oudere, Iberische nederzetting.

Tekst: Rens van Maasakker

De archeologische site La Alcudia in Elche, Spanje, bewaart de resten van de Romeinse kolonie Ilici. Strategisch gelegen tussen Carthago Nova (het huidige Cartagena) en Valentia (Valencia) was Ilici een belangrijke stad in het zuidoosten van het Iberisch schiereiland. Het grootschalige onderzoeksproject, dat in 2017 van start ging, richtte zich op de Oostelijke Baden, een van de meest indrukwekkende openbare gebouwen van de stad.

"Dit enorme complex behoort tot de grootste Romeinse badhuizen die in de regio zijn ontdekt", legt professor Jaime Molina Vidal uit, die het onderzoeksteam leidde. "De rijke mozaïekvloeren en de buitengewone schaal vertellen ons over de grandeur en de welvaart van de stad in de tweede eeuw na Christus."

Weelde aan mozaïeken

Met een oppervlakte van 1300 vierkante meter was het badhuis een belangrijk knooppunt in de stad. Het complex had koude ruimtes (frigidarium) met een van de grootste bewaarde zwembaden (natatio) van Hispania. Verder waren er warme en hete ruimtes, een sauna en kleedkamers.

De onderzoekers vonden twee opmerkelijke mozaïeken. De ene imiteert marmeren panelen, terwijl de andere rijk is versierd met florale motieven zoals acanthusbladeren en bloemen. In de derde en vierde eeuw na Christus raakte het badhuis in verval, waarschijnlijk door sociale en economische moeilijkheden. Hoewel er nog gedeeltelijke restauraties plaatsvonden, werd het uiteindelijk tussen de vijfde en zesde eeuw n.Chr. definitief verlaten.

Een stad met een gelaagde geschiedenis

Naast het badhuis legde het archeologische team ook een 55 meter lang stuk van een Romeinse straat bloot, compleet met afvoeren en verharde oppervlakken. Dit helpt onderzoekers de indeling van de stad te reconstrueren en de evolutie ervan te volgen, van de Iberische tot de Visigotische periode.

Een van de meest verrassende ontdekkingen was de identificatie van een Iberische wijk onder de Romeinse lagen. Dit deel van de nederzetting dateert uit de derde eeuw voor Christus en laat zien dat de pre-Romeinse bewoning van de site al aanzienlijk was.

De opgravingen zijn nu afgerond. De volgende fase van het project richt zich op de wetenschappelijke publicatie van de bevindingen en het ombouwen van de site tot een openluchtmuseum. De zichtbare resten zijn alvast beschermd, zodat het publiek de unieke archeologische site al kan bezoeken.