Oudheid

In de Westerse geschiedschrijving begint de oudheid omstreeks het jaar 3.000 voor Christus met de uitvinding van het schrift in Egypte en Mesopotamië. Omdat het alfabet zich echter maar zeer langzaam over het continent verspreidde, wordt dit tijdvak in veel landen ook nog beschouwd als onderdeel van de prehistoristorische Bronstijd (3.200 tot 800 voor Christus) en IJzertijd (800 tot 12 voor Christus).
Voor een verder onderscheid is de oudheid daarom verder onderverdeeld in drie afzonderlijke perioden:

  • Midden en Late Bronstijd (2.500 tot 1.200 v.C.)
  • Vroege IJzertijd (1.200 tot 800 v.C.)
  • Klassieke Oudheid (800 v.C. tot 476 na Christus).

De periode laat zich kenmerken door de opkomst van een aantal grote rijken en beschavingen, waaronder het Oude Egypte, het Hellenistische rijk van Alexander de Grote en het Romeinse Rijk. De plundering van Rome en de val van het West-Romeinse Rijk in 476 na Christus worden over het algemeen beschouwd als het einde van de oudheid.

Het is een van de meest iconische en mythische artefact uit de Bijbelse geschiedenis: de Ark van het Verbond. Deze vergulde kist verdween echter spoorloos
In de buurt van Borsum, in de regio Hildesheim (Nedersaksen, Duitsland), is een Romeinse schat van 450 zilveren munten, verschillende zilverstaven en zelfs een gouden munt en gouden ring opgedoken.
In de Beierse plaats Walkertshofen is een uitzonderlijke vondst gedaan: het fundament van een monumentale Romeinse grafheuvel, ofwel een tumulus. De vondst is bijzonder, omdat dit type grafmonument in de voormalige Romeinse provincie Raetien nauwelijks voorkomt.
Archeologen hebben in Tell El-Kharouba, nabij Sheikh Zuweid in Noord-Sinaï, een grote en strategisch gelegen vesting uit het Nieuwe Rijk (ca. 1550–1070 v.Chr.) van Egypte blootgelegd.
In Mosul (Irak), op de plek van het vroegere Nineveh, hebben archeologen een bijzondere ontdekking gedaan. Onder de ruïne van een oude moskee is een kolossale Lamassu ontdekt.
Bij een archeologische opgraving in Cuijk is een uniek Romeins olielampje in de vorm van een masker ontdekt. Hoewel de vondst van olielampen in dit soort graven niet ongewoon is, is dit exemplaar door de bijzondere versieringen een unieke vondst.
Archeologen hebben in Roemenië een uitzonderlijke schat ontdekt in de ruïnes van een Romeinse villa. De schat, bestaande uit meer dan veertig munten en verschillende kostbare sieraden, lag eeuwenlang verborgen onder de resten van een door brand verwoest huis.
Het graf van Alexander de Grote is een van de meest fascinerende en onopgeloste raadsels uit de geschiedenis.
Na acht jaar van intensief onderzoek heeft de Universiteit van Alicante de opgravingen van het Badhuis van de Romeinse stad Ilici afgerond.
Pompeii was na de uitbarsting van de Vesuvius in 79 n.Chr. geen volkomen verlaten stad. Nieuwe opgravingen bevestigen iets wat al langer werd vermoed: overlevenden en opportunisten keerden terug en bewoonden de verwoeste stad nog zo'n 400 jaar lang.
Vanaf 16 oktober 2025 presenteert het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden de grote wintertentoonstelling Discovering Ancient Egypt. Na een succesvolle wereldtournee die meer dan 1,5 miljoen bezoekers trok, keren vele topstukken uit de wereldberoemde collectie Egypte en Nubië terug naar Leiden. Samen met bijzondere bruiklenen uit binnen- en buitenlandse musea vertellen ze een rijkgeschakeerd verhaal over het leven, de religie en de cultuur van het oude Egypte.
Het idee van tienduizenden zwoegende slaven die onder de brandende Egyptische zon de kolossale piramides opbouwen, wordt vaak verteld. Maar klopt dit wel?