Blogs

Door Lysanne Michels en Floriske Meindertsma-De afgelopen maanden hebben wij, Lysanne en Floriske, een maatschappelijke stage gelopen bij de Nederlandse Jeugdbond voor Geschiedenis (NJBG), voor het Honours-traject van onze Archeologieopleiding aan de Universiteit Leiden. Voor de stage hebben we een reeks archeologielessen gegeven aan de bovenbouw van basisscholen in Delft, Breda en Utrecht.De NJBG is een geschiedenis- en archeologievereniging voor en door jongeren, die sinds 2011 een samenwerkingsovereenkomst heeft met de AWN.

Het was die augustusdag lekker warm. Al dertig graden in de ochtend, maar we pasten ons makkelijk aan. Dus ook wij hielden na de lunch een siësta op het heetst van de dag. De rest van de dagen was gevuld met lopen op, kijken naar en bestuderen & genieten van een van de mooiste ruïnes die we zagen: Timgad, het Romeinse Thamugadi (oost-Algerije, hemelsbreed ca. 160km ten zuiden van de kust).

Bij het zoeken vinden we vaak botten. Van bot en gewei werden ook gebruiksvoorwerpen gemaakt. Daarvan hebben we heel wat gevonden. Het botmateriaal is opmerkelijk goed bewaard gebleven in het IJsselmeer. Bot is goed te bewerken en er was genoeg aanwezig. Hieronder staan de gebruiksvoorwerpen van bot die wij gevonden hebben. Over sommige voorwerpen heb ik al wat verteld in een eerdere blog. Ik wilde graag alle benen voorwerpen een keer op een rijtje zetten. Hier volgt deel II. Voor deel I zie hier.

Het is opvallend dat er in de bodem van Wijk bij Duurstede vrijwel geen objecten gevonden zijn die op een christelijke leefwijze van de bewoners van Dorestad duiden. De hiernaast afgebeelde bronzen riemtong met een gelijkarmig kruis, hét christelijke symbool bij uitstek, is één van de zeer weinige uitzonderingen.

Kunst in Oude SynagogenIn tegenstelling tot vloermozaïeken in oude kerken, waar zelden heiligen of Bijbelse scenes zijn afgebeeld, werd op vloermozaïeken van synagogen in de Late Oudheid (4de-6de eeuw) regelmatig afbeeldingen uit het Oude Testament getoond. Het bekendst is het offer van Isaak in de synagoge van Beth Alpha. Maar ook Daniel in de leeuwenkuil en andere voorstellingen zijn bekend.

Rond monumenten uit het verleden, zeker als ze indrukwekkend groot of hoog of mooi waren, werden verhalen verteld. Er lag een schat begraven, er woonden spoken, fabeldieren, monsters, djinns, mooie dames of de bewoners waren eens betoverd, vergiftigd of op een of andere manier akelig aan hun eind gekomen.

Bij het zoeken vinden we vaak botten. Het meeste is slachtafval. Uit welke tijd dit afkomstig is, is niet te zeggen. Het kan uit het Neolithicum, Middeleeuwen of Nieuwe Tijd komen. Het meeste bot is zwart gekleurd. Dit komt door mineralen in het water.Het is niet alleen slachtafval wat we vinden. Van bot en gewei werden ook gebruiksvoorwerpen gemaakt. Daarvan hebben we heel wat gevonden. Het botmateriaal is opmerkelijk goed bewaard gebleven in het IJsselmeer. Bot is goed te bewerken en er was genoeg aanwezig. Hieronder staan de gebruiksvoorwerpen van bot die wij gevonden hebben. Over sommige voorwerpen heb ik al wat verteld in een eerdere blog. Ik wilde graag alle benen voorwerpen een keer op een rijtje zetten.

Bijna heel 2015 heeft de combinatie van drie archeologische bedrijven (ADC ArcheoProjecten - BAAC - RAAP) in opdracht van de Provincie Noord-Brabant een grensoverschrijdend onderzoek uitgevoerd op het tracé van de toekomstige rondweg te Baarle-Nassau (NL) en Baarle-Hertog (B). Het was één van de meest opzienbarende projecten van 2015: een vlakdekkend onderzoek van 16 ha groot, in twee landen, uitgevoerd door een ongewone maar sterke combinatie. 

AWN- leden dragen wel eens hun steentje bij aan een opgraving. Bij de opgraving in Ede is dit het geval. Daar zijn tot nu toe veel sporen uit de IJzertijd en Middeleeuwen gevonden. http://archeologieonline.nl/nieuws/veel-ijzertijdvondsten-in-ede AWN vrijwilliger Mirjam vertelt over de opgraving.De laatste twee weken ben ik (Mirjam) mee geweest naar de opgravingen bij de Diedenweg in Ede. Ik vind het erg boeiend om sporen van bewoning te vinden in de oorspronkelijke grondlagen, het herkennen van paalgaten en waterputten vragen wel de nodige ervaring, maar al doende leer ik steeds meer.

Tunesië is voor een archeoloog een heerlijk land: schitterende ruïnes en prachtige musea. Bulla Regia is een van mijn favoriete ruïnes. Het stadje bestond al vóór de komst van de Romeinen en het woord regia in de naam geeft aan dat het van oorsprong een koninklijke verblijfplaats was van de Numidische koningen (tweede eeuw vC).

In Catalonië ligt Empúries of – in het Spaans – Ampurias. Een prachtige én instructieve ruïne, waar de Griekse en de Romeinse periodes van de havenstad goed te zien zijn. In de zesde eeuw vC stichtten de Grieken eerst hun stad op een klein eilandje voor de kust en niet lang daarna op het vaste land naast een inheemse, Iberische nederzetting. Het gebied kwam in Romeinse handen en een nieuwe, zeer regelmatig aangelegde stad werd vanaf het midden van de eerste eeuw vC gebouwd: Emporiae. Nog slechts een klein gedeelte is hiervan opgegraven en komende generaties archeologen zullen hun hart hier kunnen ophalen (als er tenminste geld is!). Nu kun je al lopen door een van de Romense huizen, prachtig belegd met zwart-wit vloermozaïeken met geometrische patronen.

Ben jij tussen de 7 en 12 jaar oud en klaar om deze zomervakantie terug te gaan naar de oudheid? Van 9 juli tot en met 4 september organiseert het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden een topactiviteit, waarbij iedere bezoeker de kans krijgt om zelf een echte Romein te worden!