Nationale Archeologiedagen: Presentatie unieke Scandinavische ring in Museum Dorestad

Museum Dorestad

Vorig jaar ontdekte detectorzoeker Cees-Jan van de Pol op een akker in de gemeente Buren in de Betuwe een unieke zilveren vingerring met een typisch Scandinavische versiering. Er zijn in Nederland maar enkele van dit soort ringen bekend. Op korte afstand vond hij een klompje en een munt die ook van zilver waren. Vermoedelijk kunnen de drie objecten tot één gesloten vondst gerekend worden die in de late tiende eeuw of kort daarop in de grond is gestopt.

Pellet-in-triangle-versiering

Vermoedelijk hebben we met verhandelbaar zilver te maken dat bijvoorbeeld door een koopman op een onrustig moment in de grond is gestopt. Het zal de eigenaar niet om de schoonheid van de voorwerpen zelf zijn gegaan, maar puur om het gewicht aan edelmetaal. Dat staat bekend als ‘hakzilver’, zilver dat ten behoeve van het handelsverkeer soms in stukken geknipt werd om 'gepast' te kunnen betalen. Hakzilver kan in verband worden gebracht met Scandinavische handelaren.

Ook de gevonden ring is van Scandinavische afkomst. Die bestaat uit een platte zilveren strip die in het midden ruitvormig verbreed is. Op de buitenkant zijn ingeponste versieringen aangebracht in de vorm van driehoekjes waarin rondjes zijn uitgespaard. Dit motief dat ook wel bekend staat als pellet-in-triangle-versiering is kenmerkend voor objecten die met de Noormannen worden geassocieerd. Er zijn vele honderden van dergelijke ingeponste versieringen uit Scandinavië bekend.

Een klompje en een munt

Het klompje zilver heeft niet de vorm van een baar, maar lijkt eerder een restje dat in een gietkroes van een edelsmid is achtergebleven. De munt is in Keulen geslagen tijdens het bewind van keizer Otto I of een van diens opvolgers. Het kan ook gaan om een navolging die in een andere muntplaats is geslagen. In alle gevallen is de munt in de tweede helft van de tiende eeuw of op zijn laatst in de vroege elfde eeuw geslagen.

De vondst kwam het afgelopen voorjaar als 'Vikingring' in de pers. Die benaming is wat kort door de bocht, want Vikingen zijn Scandinavische plunderaars. Aannemelijker is dat het gevonden zilver tot de handelsvoorraad heeft behoord van een Noorman, een vreedzame koopman uit Scandinavië. Er zijn in het rivierengebied wel meer vondsten gedaan die met de Noormannen in verband kunnen worden gebracht, maar door deze Betuwse schatvondst zijn zij nog nooit zo tastbaar geweest.

Nadat de drie objecten zijn schoongemaakt en gerestaureerd, zijn deze door de vinder overgedragen aan Museum Dorestad waar ze tijdens de Nationale Archeologiedagen (14, 15 en 16 oktober) worden gepresenteerd en daarna in de vaste opstelling te bewonderen zijn.

Meer lezen
Landen