Oudheid

In de Westerse geschiedschrijving begint de oudheid omstreeks het jaar 3.000 voor Christus met de uitvinding van het schrift in Egypte en Mesopotamië. Omdat het alfabet zich echter maar zeer langzaam over het continent verspreidde, wordt dit tijdvak in veel landen ook nog beschouwd als onderdeel van de prehistoristorische Bronstijd (3.200 tot 800 voor Christus) en IJzertijd (800 tot 12 voor Christus).
Voor een verder onderscheid is de oudheid daarom verder onderverdeeld in drie afzonderlijke perioden:

  • Midden en Late Bronstijd (2.500 tot 1.200 v.C.)
  • Vroege IJzertijd (1.200 tot 800 v.C.)
  • Klassieke Oudheid (800 v.C. tot 476 na Christus).

De periode laat zich kenmerken door de opkomst van een aantal grote rijken en beschavingen, waaronder het Oude Egypte, het Hellenistische rijk van Alexander de Grote en het Romeinse Rijk. De plundering van Rome en de val van het West-Romeinse Rijk in 476 na Christus worden over het algemeen beschouwd als het einde van de oudheid.

Krokodillengravure speelde een rituele rol in Meso-Amerikaanse stad

In Mexico is recentelijk een gravure van een krokodil gevonden. Op basis van de vondst denken archeologen dat deze krokodillengravure een rol speelde in de uitoefening van rituelen. Zodoende kan deze vondst een nieuw licht werpen op de invulling van ceremonies van de oude Meso-Amerikaanse stad Lambityeco. Hiernaast geeft de gravure nieuwe informatie over de relatie van Lambityeco met de stad Monté Albon.
Verder lezen

Tijgerin & griffioen, beide misleid: Details van een Piazza Armerina mozaïek (Sicilië)

Veel villa's uit de Romeinse tijd zijn bekend, maar wat de vierde-eeuwse villa bij Piazza Armerina (Sicilië) zo bijzonder maakt, zijn de vloeren. De meeste kamers zijn voorzien van veelkleurige mozaïekvloeren gemaakt van kubusvormige steentjes van pakweg 1 cm2 en het zijn juist deze stenen 'tapijten' die de eeuwen hebben getrotseerd. Vanaf 1929 zijn ze blootgelegd, bestudeerd en voor het publiek toegankelijk gemaakt.
Verder lezen

Behoud van archeologische resten Schokland

De provincie Flevoland doet niet gelijk denken aan geschiedenis, maar toch heeft de bodem van de jongste provincie van Nederland een interessant verhaal te vertellen. In het huidige werelderfgoed Schokland, een voormalig eiland in de Zuiderzee, liggen veel archeologische resten. Schokland is een zogenaamde Topsite, een archeologische vindplaats die beschermd wordt door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Verder lezen

Religieuze tekst op Etruskisch tablet ontrafeld

In april van dit jaar werd er in Toscane een tablet gevonden met een religieuze Etruskische tekst. De tekst was geschreven in een taal die al meer dan 2500 jaar niet gebruikt wordt en was voor de archeologen een raadsel. Archeologen hebben de afgelopen maanden gewerkt aan de vertaling van de tekst en ontrafeld dat de naam van de vruchtbaarheidsgodin Uni in het tablet gegrafeerd staat.
Verder lezen

2000 jaar oud Grieks fort gevonden op de Krim

Dat de Krim een schiereiland is dat nogal eens van eigenaar verandert, is de afgelopen jaren pijnlijk duidelijk geworden. Vanaf de 5e eeuw v.Chr. was de Krim niet in Russische of Oekraïense handen maar in het bezit van de Grieken en onderdeel van het Bosporuskoninkrijk. Uit deze periode is een fort gevonden dat  gebouwd werd in de 3e eeuw v.Chr. Het fort beschermde de Griekse kolonisten onder andere tegen de Scythen, Iraanse ruiterstammen, die in deze tijd grote gebieden van de Euraziatische steppen controleerden.
Verder lezen
Eén van de gevonden mozaïeken in Huqoq.

Nieuwe mozaïeken uit de late Oudheid in Huqoq, Israël, ontdekt

In Huqoq (Israël) zijn nieuwe mozaïeken ontdekt, die dateren uit de vierde en zesde eeuw. De vloermozaïeken, blootgelegd in een synagoge, beelden verschillende verhalen uit het Oude Testament uit.
Verder lezen

Het privaat & het straatje-pik: Romeinse latrines in Timgad (Algerije)

Het was die augustusdag lekker warm. Al dertig graden in de ochtend, maar we pasten ons makkelijk aan. Dus ook wij hielden na de lunch een siësta op het heetst van de dag. De rest van de dagen was gevuld met lopen op, kijken naar en bestuderen & genieten van een van de mooiste ruïnes die we zagen: Timgad, het Romeinse Thamugadi (oost-Algerije, hemelsbreed ca. 160km ten zuiden van de kust).
Verder lezen

Sporten op z'n oud-Egyptisch

Iedereen kent het gouden masker van Toetanchamon en iedereen kent de Grote Piramide van Cheops. Het zijn stuk voor stuk iconen, maar wat veel mensen niet weten is dat het Egypte van de farao's nog eindeloos veel meer heeft te bieden. Zoals, bijvoorbeeld, een farao die niet had misstaan in Olympisch Rio.
Verder lezen

Nieuwe mozaïeken in Huqoq (Israël) ontdekt

Kunst in Oude SynagogenIn tegenstelling tot vloermozaïeken in oude kerken, waar zelden heiligen of Bijbelse scenes zijn afgebeeld, werd op vloermozaïeken van synagogen in de Late Oudheid (4de-6de eeuw) regelmatig afbeeldingen uit het Oude Testament getoond. Het bekendst is het offer van Isaak in de synagoge van Beth Alpha. Maar ook Daniel in de leeuwenkuil en andere voorstellingen zijn bekend.
Verder lezen
Emilie Haspels

Emilie Haspels. Een bijzondere pionier in de archeologie

In het Amsterdamse Allard Pierson Museum is de tentoonstelling Ontmoetingen met de Oriënt te zien. De tentoonstelling is een drieluik waarbij aandacht wordt besteed aan wijzen uit het oosten die in het 17de eeuwse Nederland grote invloed hadden, de beroemde Egyptoloog Flinders Petrie en last but not least professor dr. Emilie Haspels.
Verder lezen

Oliva, een christin of Cleopatra? Romeins mausoleum bij Tipaza (Algerije)

Rond monumenten uit het verleden, zeker als ze indrukwekkend groot of hoog of mooi waren, werden verhalen verteld. Er lag een schat begraven, er woonden spoken, fabeldieren, monsters, djinns, mooie dames of de bewoners waren eens betoverd, vergiftigd of op een of andere manier akelig aan hun eind gekomen.
Verder lezen

Een klip en klaar cadeau'tje: de obelisk op Place de la Concorde

Iedereen kent het gouden masker van Toetanchamon en iedereen kent de Grote Piramide van Cheops. Het zijn stuk voor stuk iconen, maar wat veel mensen niet weten is dat het Egypte van de farao's nog eindeloos veel meer heeft te bieden. Deze maand: een keihard misverstand... op onze nationale televisie!
Verder lezen