Middeleeuwen

De middeleeuwen is de benaming voor het tijdvak uit de Westerse geschiedenis tussen het einde van de oudheid en het begin van de vroegmoderne tijd. Hoewel er onder historici onenigheid bestaat over de precieze afbakening van de periode, worden de middeleeuwen traditioneel gesitueerd tussen de 5e en de 15e eeuw. Als beginpunt wordt vaak gekozen voor de plundering van Rome in 476, die het definitieve einde van het West-Romeinse Rijk betekende.

Vervolgens worden de middeleeuwen opgedeeld in drie afzonderlijke periodes:

  • Vroege Middeleeuwen (500-1000)
  • Hoge Middeleeuwen (1000-1250)
  • Late Middeleeuwen (1250-1500)

De periode van de middeleeuwen wordt onder meer gekarakteriseert door de opkomst van het christendom en de voorlopers van de moderne staten. Tevens vonden er in dit tijdsvak veel militaire conflicten plaats, waaronder de Honderdjarige oorlog tussen Engeland en Frankrijk (1337-1453). Met de opkomst van het humanisme en de renaissance in de 14e en 15e eeuw kwamen de middeleeuwen ten einde en begon de nieuwe tijd.

Vier opmerkelijke vondsten uit de middeleeuwen

Europa was ten tijde van de middeleeuwen het toneel van veldslagen, de kerk en natuurlijk het leven van alledag. Daarom is het niet ongebruikelijk dat er door archeologen onderzoek wordt gedaan naar restanten uit deze tijd. Hier lichten we vier merkwaardige middeleeuwse vondsten uit.
Verder lezen
Een Moai op Paaseiland

De ‘wandelende’ standbeelden van Paaseiland

Volgens de traditionele volksverhalen van de Polynesiërs ‘wandelden’ de gigantische standbeelden van Paaseiland naar hun plaats. Eeuwenlang werd aangenomen dat het hier ging om een mythe, maar nieuw onderzoek heeft uitgewezen dat het verhaal mogelijk toch gebaseerd is op de werkelijkheid. De ontdekking werpt daarnaast ook nieuw licht op de geschiedenis van Paaseiland.
Verder lezen

Een duizend jaar oude houten speelboot in Noorwegen gevonden

Aan de Noorse kust, bij de stad Ørland stond duizend jaar geleden een kleine nederzetting van boeren. In de zomer van 2016 vonden archeologen een opgedroogde put. Bij het uitgraven van deze put in 2017 vonden ze een kleine houten speelboot. Deze is voor kinderen gemaakt, zo denken de archeologen. In het midden van de boot zit een gat waar ooit een mast gezeten heeft.
Verder lezen
Slag bij Ane

Het geheim van Zwartewatersklooster

Wat zit er onder de Overijsselse grond? Volgens archeoloog Hemmy Clevis ligt er wat begraven in de grond bij Zwartewatersklooster. Maar wat? Zijn het gesneuvelde ridders, funderingen van een middeleeuws kapel, of toch nog iets anders? Clevis wil archeologisch onderzoek doen om het geheim van Zwartewatersklooster te ontrafelen.
Verder lezen

Middeleeuwse stadsmuur gevonden in centrum Amsterdam

Midden in de binnenstad van Amsterdam werden tijdens werkzaamheden de overblijfselen van een Middeleeuwse stadsmuur gevonden. Bij stadsarcheologen bestond al eerder het vermoeden van het bestaan van een eventuele stadsmuur, maar eerdere vondsten bleken tot nu toe nooit ouder dan de negentiende eeuw.
Verder lezen
herinrichting domplein

Start herinrichting eeuwenoud Domplein

Het 2000 jaar oude centrum van Utrecht wordt heringericht. Ondanks dat het Domplein nog niet door de tand des tijds is versleten, is het aan een opknapbeurt toe. De afdeling Onderhoud van de gemeente Utrecht stelt geld beschikbaar voor dit bijna een jaar durende project
Verder lezen

Achtentwintig middeleeuwse graven ontdekt in Koksijde

Oplettende kraanmachinisten stuitten op een grafveld op het terrein van de historische Duinenabdij in het Belgische Koksijde. Het grafveld dateert vermoedelijk uit de middeleeuwen. In verband met een nieuw te bouwen politiegebouw worden er opgravingen uitgevoerd onder toeziend oog van het agentschap onroerend goed van de gemeente.
Verder lezen

3D-restauratie graftombe in de Domkerk

In november van 2016 begon een Utrechtse kunsthistorica een interessante crowdfundingactie. Doel van deze actie was om 3.000 euro in te zamelen voor de virtuele restauratie van een graftombe in de Domkerk te Utrecht. Op 12 januari 2017 werd bekend dat de crowdfundingactie geslaagd is.
Verder lezen

3D-restauratie graftombe in de Domkerk

In november van 2016 begon een Utrechtse kunsthistorica een interessante crowdfundingactie. Doel van deze actie was om 3.000 euro in te zamelen voor de virtuele restauratie van een graftombe in de Domkerk te Utrecht. Op 12 januari 2017 werd bekend dat de crowdfundingactie geslaagd is.
Verder lezen

Memento Mori: Oude Oldenzalers Onderzocht

In 2011-2012 voerde ADC ArcheoProjecten in opdracht van de gemeente Oldenzaal een bijzonder archeologisch onderzoek uit op het Plechelmusplein in Oldenzaal. De resten van ruim 3000 individuen, die van de 8ste tot de 19de eeuw rond de St. Plechelmuskerk zijn begraven, werden onderzocht. Ook is het DNA van huidige inwoners van Oldenzaal vergeleken met dat van enkele van de skeletresten, met de bedoeling een eventuele match te vinden.
Verder lezen
De gevonden bodemplank. Foto SCEZ

Vroegmiddeleeuws skelet op plank onderzocht

Het Admiraal De Ruyter Ziekenhuis in Goes kreeg een wel heel bijzonder object in de CT-scan. Op 13 december werd een bodemplank van een vroegmiddeleeuwse grafkist onderzocht. Deze is afkomstig uit de vroegmiddeleeuwse nederzetting Walichrum in Zeeland. Op de plank zitten nog menselijke resten. Met behulp van een CT-scan hopen onderzoekers meer te weten te komen over de graven in Walichrum en de mensen die er lagen.
Verder lezen

Fossiele poot van bruine beer gevonden bij Noordwijk

In de Waterleidingduinen bij Noordwijk hebben Leidse en Groningse archeologen een fossiele poot gevonden van een bruine beer. Ze vermoeden dat de poot van de bruine beer rond de duizend jaar oud is.
Verder lezen