Oudheid

In de Westerse geschiedschrijving begint de oudheid omstreeks het jaar 3.000 voor Christus met de uitvinding van het schrift in Egypte en Mesopotamië. Omdat het alfabet zich echter maar zeer langzaam over het continent verspreidde, wordt dit tijdvak in veel landen ook nog beschouwd als onderdeel van de prehistoristorische Bronstijd (3.200 tot 800 voor Christus) en IJzertijd (800 tot 12 voor Christus).
Voor een verder onderscheid is de oudheid daarom verder onderverdeeld in drie afzonderlijke perioden:

  • Midden en Late Bronstijd (2.500 tot 1.200 v.C.)
  • Vroege IJzertijd (1.200 tot 800 v.C.)
  • Klassieke Oudheid (800 v.C. tot 476 na Christus).

De periode laat zich kenmerken door de opkomst van een aantal grote rijken en beschavingen, waaronder het Oude Egypte, het Hellenistische rijk van Alexander de Grote en het Romeinse Rijk. De plundering van Rome en de val van het West-Romeinse Rijk in 476 na Christus worden over het algemeen beschouwd als het einde van de oudheid.

Een subsidie van 630.000 euro is uitgereikt aan archeologen van de Radboud Universiteit. Ze zullen onderzoek gaan doen naar de Via Appia, een van de belangrijkste Romeinse wegen uit de oudheid. Drie kilometer van de weg zal worden bestudeerd tot diep in de bodem.
Nieuwe regelgeving ter bescherming van archeologische resten betekent mogelijk een strop voor boomkwekers uit de Betuwe. De Europese wet, die het verbiedt om zonder archeologisch vooronderzoek dieper dan 30 centimeter te graven, zal “catastrofale gevolgen hebben voor de sector”, zo beweert boomkwekerijvereniging Jan Arends.
Een Italiaanse wetenschapper deelde mee dat de tombe van de apostel Filippus is gevonden bij de oude stad Hiërapolis in Turkije. Tweeduizend jaar geleden kwam Filippus naar Hiërapolis om het christendom te verspreiden, maar hij werd geëxecuteerd door de Romeinen. Nu blijkt het graf van de apostel zich te bevinden in een oude kerk.
In 130 v. Chr. zonk er een Grieks schip nabij de Italiaanse kust, met aan boord medicijnen en Syrisch glaswaar. Het wrak werd twintig jaar geleden opgedoken door archeologen. Nu hebben archeobotanisten de medicinale pillen onderzocht die bereid werden door de natuurkundigen van het oude Griekenland. DNA-onderzoek leverde boeiende resultaten op.
Archeologen hebben de fundamenten van een fort ontdekt op de Heuvel van Jona in Israël. De vondst bewijst dat de plek al rond de achtste eeuw voor Christus bewoond werd. Mogelijk is de heuvel tevens de rustplaats van Jona of Jonas, de Israëlische profeet die volgens de Hebreeuwse Bijbel drie dagen en nachten doorbracht in de maag van een walvis.
Mexicaanse archeologen hebben een oven gevonden waarin meer dan 1.300 jaar geleden potten werden gebakken door de Zapoteken, een pre-Colombiaanse beschaving. Eerder werden stukken keramiek opgegraven op de archeologische site Atzompa in de Mexicaanse staat Oaxaca. De vondsten tonen een lange traditie van pottenbakkerij in het gebied aan.
In Portugal is een 2.200 jaar oude mummie ontdekt die leed aan prostaatkanker. Volgens de betrokken onderzoekers toont dit aan dat de ziekte niet alleen veroorzaakt kan worden door contact met kankerverwekkende stoffen, maar ook door een genetische afwijking. Deze ontdekking kan mogelijk van groot belang zijn in het onderzoek naar kanker.
Tsjechische archeologen hebben tijdens een expeditie een oude tempel teruggevonden uit de Koesj periode nabij het dorpje Vad Bon Naga in Soedan. Het tempelcomplex was waargenomen door Europeaanse reizigers in het begin van de 19e eeuw. Woestijnzand had het bouwsel sindsdien bedekt en lange tijd verhuld.
Zo’n vijf jaar geleden werd de Graftombe van Herodus ontdekt ten zuidoosten van Jeruzalem. Twee Israëlische instanties willen nu het oorspronkelijke mausoleum namaken in zijn originele grootte, geheel van plastic materiaal. Enkele lokale archeologen zijn er niet blij mee.
In het Oude Egypte werden de organen van gemummificeerde lijken uitstekend geconserveerd. Een recente ontdekking wijst uit dat dit ook het geval was bij ibissen (vogels met lange snavels) en dat er zelfs voedsel in de magen van de vogels werd gestopt zodat ze geen honger zouden krijgen in het hiernamaals.
Recentelijk hebben archeologen een gevleugeld gebouw gevonden uit de Romeinse periode. De architectuur van het gebouw kent echter geen gelijke in de Romeinse wereld. De Romeinen hadden een vast repertoire aan architectonische ontwerpen, maar dit gebouw behoort daar niet toe. Wetenschappers staan voor een raadsel.
In het buurtschap Arkum in de gemeente Zuidwest-Friesland zijn in een weiland de overblijfselen van een huisterpje uit de eerste tot derde eeuw na Christus gevonden. De vondsten zijn tijdens de open dag op 28 januari te bezichtigen.