Oudheid

In de Westerse geschiedschrijving begint de oudheid omstreeks het jaar 3.000 voor Christus met de uitvinding van het schrift in Egypte en Mesopotamië. Omdat het alfabet zich echter maar zeer langzaam over het continent verspreidde, wordt dit tijdvak in veel landen ook nog beschouwd als onderdeel van de prehistoristorische Bronstijd (3.200 tot 800 voor Christus) en IJzertijd (800 tot 12 voor Christus).
Voor een verder onderscheid is de oudheid daarom verder onderverdeeld in drie afzonderlijke perioden:

  • Midden en Late Bronstijd (2.500 tot 1.200 v.C.)
  • Vroege IJzertijd (1.200 tot 800 v.C.)
  • Klassieke Oudheid (800 v.C. tot 476 na Christus).

De periode laat zich kenmerken door de opkomst van een aantal grote rijken en beschavingen, waaronder het Oude Egypte, het Hellenistische rijk van Alexander de Grote en het Romeinse Rijk. De plundering van Rome en de val van het West-Romeinse Rijk in 476 na Christus worden over het algemeen beschouwd als het einde van de oudheid.

In Oost-Algerije ligt, pakweg 250 kilometer landinwaarts van de Middellandse Zeekust, Tebessa (Theveste). Van de Romeinse en Byzantijnse stad zijn nog prachtresten te zien, maar ons ging het vooral om een vroegchristelijk bedevaartcomplex. Beneden het huidige straatniveau van Tebessa, omringd door de dagelijkse geluiden van mensen, ezels, auto’s én een stevig hek, ligt een andere wereld: een oase van stilte, letterlijk en figuurlijk afgeschermd van de alledaagse werkelijkheid. We gaan in deze metershoge ruïne zo'n 1600 jaar in tijd terug. Opgravingen, vondstonderzoek en eigentijdse teksten maken het mogelijk de geschiedenis van dit pelgrimsoord te reconstrueren. Niet met honderd procent zekerheid, wel naar alle waarschijnlijkheid!
Op 6 oktober bracht Discovery News naar buiten dat Italiaanse archeologen in een klein Toscaans dorpje een mozaïekvloer uit de Romeinse tijd hebben gevonden. Eerder zijn in Capraia e Limite al mozaïekresten ontdekt, maar om de vondsten te behouden zijn ze weer bedekt.
In de oudste stad van Nederland zijn vorige week resten gevonden van een 14e-eeuws huis. Archeologen vonden de overblijfselen in Nijmegen vlak bij de Valkhofheuvel en noemen de vondst een puzzelstukje in de geschiedenis van Nijmegen.
In de oudste stad van Nederland zijn vorige week resten gevonden van een 14e-eeuws huis. Archeologen vonden de overblijfselen in Nijmegen vlak bij de Valkhofheuvel en noemen de vondst een puzzelstukje in de geschiedenis van Nijmegen.
Vorig jaar werd een mysterieuze tombe ontdekt in de buurt van de oude handelsstad Amphipolis in Griekenland. Men dacht dat dit wellicht het graf van Alexander de Grote zou kunnen zijn. Hadden ze het dan eindelijk gevonden? Al snel bleek dit niet waar te zijn. Maar van wie was de tombe dan wel?
 Onderzoek naar Romeinse vuurtorens bracht ons dwars door het Romeinse rijk, van Dover tot Side aan de zuid-Turkse kust. Soms waren er nog resten te zien, soms konden we met de beste wil van de wereld in de gevonden stenen geen vuurtoren herkennen. Dat laatste was het geval in Porto Rafti. Deze stad ligt ten zuidoosten van Athene en was Athene's haven als slecht weer of de politieke situatie het gebruik van Piraeus onmogelijk maakte. In de natuurlijke haven van Porto Rafti liggen drie eilandjes.
De Egyptische collectie van het Rijksmuseum van Oudheden is onlangs aangevuld met een serie voorwerpen uit de voormalige collectie van H.C. Jelgersma (1897-1982), een psychiater die in zijn vrije tijd de egyptologie bestudeerde. Het opvallendste voorwerp daaruit is een klein beeld uit de tijd van Amenhotep III (1391-1353 v.Chr.), de vader van de beroemde farao Achnaton. Het is een dertien centimeter hoog kopje van een beeldje dat in een Egyptische tempel heeft gestaan.
In België zijn zeldzame resten gevonden van een Romeinse villa. Archeologen hebben in Dilbeek, ten westen van Brussel, meerdere fundamenten van gebouwen gevonden uit de eerste of tweede eeuw na Christus.
Het oudste leren manuscript van de Egyptische geschiedenis is herontdekt. Zo’n 70 jaar geleden is het opgeborgen in het Egyptisch Museum in Cairo, waarna het simpelweg vergeten is. Tijdens het Internationale Congres voor Egyptologen in Florence onthult Egyptoloog Sherbiny de ‘vondst’.
Bij een opgraving in Myra is een bijzondere ontdekking gedaan. De vrouwen die afgebeeld zijn op 2400 jaar oude opgegraven Lycische graftomben en monumentstukken hebben vergelijkbare haarstijlen als vrouwen in de hedendaagse wereld.
Koning Midas is de hoofdpersoon in twee mythen. In het ene verhaal kreeg Midas op eigen verzoek de 'golden touch' en veranderde alles wat hij aanraakte in goud. Hij kwam er al snel achter dat goud moeilijk te verteren is. In de tweede mythe kwam hij eerlijk voor zijn muzikale voorkeur uit. Hij prefereerde het geluid van de panfluit boven dat van Apollo's lier en dat zinde de god niet. Uit rancune liet hij Midas' oren uitgroeien tot ezelsoren.
Maandenlang hebben wij in het diepste geheim gewerkt aan een frisse, nieuwe vormgeving voor Archeologie Magazine. Zodat onze mooie artikelen nóg beter tot hun recht komen. Bent u abonnee? Dan ligt het resultaat van deze operatie eind deze week of begin volgende week bij u in de brievenbus. We zijn zeer benieuwd wat u ervan vindt! Bekijk de voorproeven: