Middeleeuwen

De middeleeuwen is de benaming voor het tijdvak uit de Westerse geschiedenis tussen het einde van de oudheid en het begin van de vroegmoderne tijd. Hoewel er onder historici onenigheid bestaat over de precieze afbakening van de periode, worden de middeleeuwen traditioneel gesitueerd tussen de 5e en de 15e eeuw. Als beginpunt wordt vaak gekozen voor de plundering van Rome in 476, die het definitieve einde van het West-Romeinse Rijk betekende.

Vervolgens worden de middeleeuwen opgedeeld in drie afzonderlijke periodes:

  • Vroege Middeleeuwen (500-1000)
  • Hoge Middeleeuwen (1000-1250)
  • Late Middeleeuwen (1250-1500)

De periode van de middeleeuwen wordt onder meer gekarakteriseert door de opkomst van het christendom en de voorlopers van de moderne staten. Tevens vonden er in dit tijdsvak veel militaire conflicten plaats, waaronder de Honderdjarige oorlog tussen Engeland en Frankrijk (1337-1453). Met de opkomst van het humanisme en de renaissance in de 14e en 15e eeuw kwamen de middeleeuwen ten einde en begon de nieuwe tijd.

Wetenschappers hebben een nieuwe methode gevonden om op grote schaal archeologisch onderzoek te verrichten. Door de analyse van satellietbeelden brengen zij nu op een relatief eenvoudige manier ruim 14.000 oude nederzettingen aan het licht. De archeologen hopen dat er met behulp van deze methode ook meer aandacht komt voor de kleinere nederzettingen uit het verleden.
Het wordt algemeen gedacht dat vrouwen in de Mayacultuur vooral thuis bleven, huishoudelijke taken verrichten en niet mochten participeren met belangrijke rituelen. Een nieuw onderzoek naar Maya kunst en voorwerpen suggereert echter dat vrouwen wel degelijk een zekere machtspositie hadden.
Afgelopen woensdag zijn honderd documenten uit het geheime archief van het Vaticaan tentoongesteld in de Musei Capitolini in Rome. Eén van de documenten is een acht pagina’s tellende brief waarin het vrijwillig aftreden van koningin Christina I van Zweden (1626 - 1689) wordt bezegeld door leden van het Zweedse parlement.
In de stad Malakka in Maleisië is een bijzondere vondst gedaan. Toen een gezin een babyhaai aan het bereiden was voor de lunch, vond de moeder een medaillon in de maag van het dier. Men denkt dat deze medaillon afkomstig is van een Portugese soldaat uit de 16e eeuw, toen Portugal Maleisië binnenviel.
In de stad Malakka in Maleisië is een bijzondere vondst gedaan. Toen een gezin een babyhaai aan het bereiden was voor de lunch, vond de moeder een medaillon in de maag van het dier. Men denkt dat deze medaillon afkomstig is van een Portugese soldaat uit de 16e eeuw, toen Portugal Maleisië binnenviel.
Een Britse amateurarcheologe heeft met behulp van een metaaldetector  per toeval een unieke zilveren munt uit de 11e eeuw gevonden. De vrouw deed haar bijzondere vondst in een open veld in Gloucester. Volgens experts stamt de munt uit de regeerperiode van de Britse koning Willem I, ook wel bekend als Willem de Veroveraar.
Vanaf vandaag treft u op Archeologie Online een wekelijks weblog van het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) te Leiden. In ons tijdschrift vindt u al regelmatig bijdragen van het RMO, bijvoorbeeld de rubriek 'Oudheden onderzoekt…' waarin conservatoren Luc Amkreutz (prehistorie) en Annemarieke Willemsen (Middeleeuwen) bij toerbeurt vertellen over hun favoriete objecten. Maar er is nog zoveel meer. De archeologische opgravingen bijvoorbeeld waar het RMO bij betrokken is, onder meer in Syrië en Egypte. En de talloze archeologische vondsten die zich in het depot bevinden.
De Historische Vereniging Leeuwen wil dat de historische resten van een middeleeuwse donjon terugkeren in het straatbeeld van Boven-Leeuwen. De fundamenten van de toren, die ontdekt werden in 2009, liggen op een locatie waar binnenkort de nieuwbouwwijk Leeuwenborgh gerealiseerd zal worden.
In Heemskerk wordt gewerkt aan de bouw van een Albert Heijn XL. Onlangs spotte een amateur-archeoloog enkele archeologische sporen in de bouwput. Een dag later bleken deze vondsten spoorloos verdwenen.
Een team van Japanse archeologen heeft een stuk pot opgegraven waarop het gezicht van een boeman staat afgebeeld. Het artefact is gevonden in een oude waterput die dateert uit de vroege 12e eeuw. De opgraving vond plaats in het Nara Prefectuur, gelegen in het westen van Japan.
Schatzoekers en plunderaars roven al jarenlang een Byzantijns kerkhof en de İnceğiz grotten in Istanbul leeg. En dat terwijl de regio aangewezen is als een beschermd archeologisch gebied van de eerste graad.
Een broche of hanger in de vorm van een ridder die een draak aanvalt werd afgelopen jaar gevonden nabij de Britse stad Carlisle. Experts noemen het een bijzondere en zeldzame vondst. Volgens hen wordt St. George afgebeeld en werd het verguldsel gedragen door een ridder uit de vijftiende eeuw.