Maritieme Archeologie

Hoe om te gaan met historische scheepswrakken? Remy Luttik die veel archiefonderzoeken deed naar scheepswrakken, stelde deze vraag. De Stichting Noordzeewrakken gaat in samenwerking met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed onderzoek doen.

Aanloop Molengat is een scheepswrak dat zijn naam ontleent aan de plek waar het schip in 1635 is gezonken. Dit gebeurde in de aanloop van Vaargeul 'Molengat' vier km ten westen van Texel. Het vergane schip droeg een bijzondere lading met zich mee en werd daardoor in december 2016 aangewezen als eerste rijksmonument in de Noordzee.

In Taiwan zijn door archeologen de wrakken van 8 Nederlandse schepen uit de VOC-tijd gevonden. De vondst van deze schepen vertelt over het einde van de Nederlandse overheersing op Taiwan, dat toen nog bekend stond als Formosa.

In Taiwan zijn door archeologen de wrakken van 8 Nederlandse schepen uit de VOC-tijd gevonden. De vondst van deze schepen vertelt over het einde van de Nederlandse overheersing op Taiwan, dat toen nog bekend stond als Formosa.

Tijdens de Nationale Archeologiedagen kan iedereen kennis kan maken met alles wat de Nederlandse archeologie zo leuk en boeiend maakt. Op diverse plekken in het land worden archeologische publieksactiviteiten georganiseerd. Nieuw Land is een van de locaties, het programma is vooral gericht op de wereld van de maritieme archeologie; er zijn maar weinig gebieden waar zoveel scheepswrakken net onder het maaiveld liggen als in Flevoland. Het programma vindt plaats op zondag 16 oktober, Nieuw Land is open vanaf 11.30 uur.

Twee Britse onderzeeboten die al 100 jaar op de bodem van de Noordzee lagen zijn eind september verkend door duikers. Door deze verkenning kon vastgesteld worden dat een van de wrakken de HMS E5 was. Deze Britse onderzeeër verdween op 7 maart 1916 in de golven van de Noordzee toen de boot vermoedelijk op een Duitse mijn liep.

Toen eind 2012 door Rijkswaterstaat eenmaal het principebesluit was genomen om het middeleeuwse scheepswrak in zijn geheel te lichten, begon een uiterst ingewikkelde bergingsoperatie, eentje die zelfs wereldwijd maar zelden is vertoond.

Even de feiten op een rij. In 2010 vonden duikers bij een vooronderzoek op de IJsselbodem een wrak. Deze werkzaamheden werden verricht in voorbereiding op de zomerbedverlaging Beneden-IJssel in het kader van het project ‘Ruimte voor de Rivier’. Dat project van Rijkswaterstaat is erop gericht het gebied van Kampen tot Zwolle in de toekomst droog te houden door middel van een bypass als het Reevediep en het verdiepen van de IJssel om de rivier bevaarbaar te houden. 

In 2010 werd bij vooronderzoek voor baggerwerkzaamheden in de rivierbedding van de IJssel bij Kampen een 15e-eeuwse kogge ontdekt. In deze special staan we stil bij de hele operatie van het archeologisch onderzoek van de scheepsresten en de berging en conservering daarvan, tegen de achtergrond van de geschiedenis van koggeschepen en Hanzesteden als Kampen.

De Kogge van Modderman is het wrak op kavel NM 107, in de wandelgangen genoemd naar de onderzoeker die het wrak in 1944 voor het eerst heeft onderzocht. Dit is het restant van een grotendeels intact kogge-achtig schip, met een lengte van ongeveer 15,7 m en een grootste breedte van 4,5 m. Dendrochronologisch onderzoek naar houtmonsters genomen tijdens de herverkenning in 2008 hebben een kapdatum opgeleverd van 1339 n.Chr. In Flevoland zijn 14 andere wrakken van dit scheepstype gevonden. Eén wrak werd bij Beverwijk aangetroffen. En bij Kampen nu dus de IJsselkogge.

In 2010 werd bij vooronderzoek voor baggerwerkzaamheden in de rivierbedding van de IJssel bij Kampen een 15e-eeuwse kogge ontdekt. In deze special staan we stil bij de hele operatie van het archeologisch onderzoek van de scheepsresten en de berging en conservering daarvan, tegen de achtergrond van de geschiedenis van koggeschepen en Hanzesteden als Kampen.

Voor de kust van Rhode Island, een staat van de Verenigde Staten, is waarschijnlijk het wrak gelokaliseerd van ‘een van de beroemdste schepen uit de geschiedenis’: His Majesty’s Bark Endeavour. The Rhode Island Marine Archaeology Project (RIMAP) is er 80 tot 100 procent zeker van dat zij de locatie hebben van het al tijden gezochte schip, dat lange tijd toebehoorde aan de wereldberoemde James Cook.