Bijzondere vondsten van 2021
-
Dit zijn de 10 meest bijzondere archeologische vondsten van 2021
2021 heeft heel wat spectaculaire archeologische vondsten opgeleverd. Deze zijn uiteenlopend van de oudste mensachtige voetsporen ooit, tot een 2.000 jaar oude triomfwagen in Pompeï. We hebben de 10 meest bijzondere voor je op een rijtje gezet.
Archeologen zorgen ervoor dat de muurschilderingen goed geconserveerd worden
Blaundos Excavation Archive.
1: Vierhonderd graftombes in Romeinse necropolis ontdekt
Bij een archeologische vindplaats genaamd Blaundos in het westen van Turkije ontdekten archeologen dit jaar 400 Romeinse graftombes, uitgehakt in de rotsen. Deze tombes zijn ongeveer 1.800 jaar oud en vormen een van de grootste necropolissen ter wereld. De muren van de tombes zijn bedekt met marmeren dekstenen en muurschilderingen, die voornamelijk bestaan uit wijnstokken, bloemen, bloemenkransen, slingers en geometrische patronen. Ook vonden de archeologen bewijs van Macedonische soldaten die zich in Blaundos vestigden na Alexander de Grote’s verovering van Anatolië in 333 v.Chr.
De Anchor Church-grot
Mike Bardill (CC BY-SA 2.0)
2: Engelse grotwoning blijkt huis van middeleeuwse koning te zijn
Tijdens archeologisch onderzoek in Derbyshire, Engeland, concludeerden wetenschappers dat de zogenoemde Anchor Church-grot waarschijnlijk een 9de-eeuwse woning is geweest. Lang werd aangenomen dat de grot een 18de-eeuwse creatie was. Archeologen van de Royal Agricultural University en Wessex Archaeology ontdekten in de zomer van 2021 echter dat de grot ooit een Angelsaksische grotwoning is geweest. Vermoedelijk werd deze bewoond door Eardwulf (ca. 790 - 830), koning van Northumbria van 796 tot zijn afzetting in 806. Volgens een oude legende zou de grot bewoond zijn door ene sint Hardulph, een vroegmiddeleeuwse kluizenaar en heilige. Historici gaan ervan uit dat deze Hardulph dezelfde persoon is als koning Eardwulf, waarvan bekend is dat hij na zijn afzetting een tijdlang in ballingschap leefde.
Een van de gevonden voetsporen
Per Ahlberg.
3: Oudste voetsporen van mensachtigen ooit gedateerd
In 2002 vond een Poolse paleontoloog tijdens een vakantie op Kreta opvallende voetafdrukken. Hij nam enkele foto’s en legde de GPS-coördinaten van zijn vondst vast. Aangezien hij echter niet veel langer op Kreta kon blijven, kon hij geen uitgebreid onderzoek verrichten. Pas in 2010 keerde hij terug om de sporen nog eens goed te bestuderen. Tot zijn schok ontdekte hij dat het voetsporen van mensachtigen waren. Dit jaar concludeerde een onderzoeksteam van de Universiteit van Tübingen dat de voetsporen zo’n 6.05 miljoen jaar oud zijn, wat ze het oudste directe bewijs maakt van het bestaan van mensachtige tweepotigen. Ook haalt deze ontdekking de theorie onderuit dat mensachtigen ‘pas’ 2 miljoen jaar geleden vanuit Afrika naar het Europese continent migreerden, wat lang door veel paleontologen aangenomen werd.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? Ja graag!
Het gevonden tablet
Egyptisch ministerie van oudheden
4: Egyptische boer vindt per toeval 2.600 jaar oud tablet van Bijbelse farao
Soms worden de mooiste archeologische vondsten volkomen toevallig gedaan. Zo ook dit kleitablet. In juni 2021 trof een Egyptische boer dit tablet namelijk min of meer per ongeluk aan bij de stad Ismaïlia aan het Suezkanaal in Noord-Egypte. Het tablet dateert uit de regeerperiode van farao Apriës, ook wel bekend als Hofra in het Oude Testament. Apriës was een farao van de 26ste dynastie, die regeerde in de periode ca. 589 – 570 v.Chr., wat hem plaatst in de Late Periode van de Egyptische geschiedenis (712 - 332 v.Chr.). Het tablet bevat mogelijk informatie over de militaire expedities die de farao ondernam, die ook in de bijbel worden vermeld.
Een klein gedeelte van de LIDAR-scan
William M. Ringle et al. via Plos One. CC BY 4.0
5: Laserlicht brengt groot Maya-stedennetwerk in kaart
Niet alle archeologische ontdekkingen worden bij opgravingen gedaan. Ook technologische hulpmiddelen kunnen een schat aan nieuwe informatie opleveren, zo bewijst dit onderzoeksteam. Met behulp van LIDAR (Laser Imaging Detection And Ranging) zijn ze er namelijk in geslaagd om voor het eerst de Puucheuvels op het Mexicaanse schiereiland Yucatán volledig in kaart te brengen. Deze staan al sinds 1840 bekend om hun vele archeologische vindplaatsen van eeuwenoude Mayanederzettingen. In totaal is een gebied van 237 vierkante kilometer geanalyseerd, waarbij 7.902 funderingen van huizen en 1.232 stenen ovens zijn ontdekt. Ook bleek dat de lokale Mayabevolking op grote schaal stenen hieuw en gebruikmaakte van terraslandbouw en kunstmatige waterreservoirs.
De triomfwagen, nog deels bedekt met steen
Archeologisch Park Pompeï
6: 2.000 jaar oude Romeinse triomfwagen opgegraven bij Pompeï
In de ruïnes van een grote villa in Pompeï ontdekten archeologen in februari 2021 een Romeinse triomfwagen. Vermoedelijk gaat het hier namelijk om een pilentum. Dit is een wagen die niet gebruikt werd voor transport of landbouw (zoals de meeste wagens toen), maar alleen voor ceremoniële gelegenheden zoals feesten, parades of bruiloften. Nog niet eerder is een dergelijke Romeinse wagen gevonden. De pilentum kenden we voor afgelopen jaar namelijk voorheen alleen uit schriftelijke bronnen. Het hout van de wagen is inmiddels versteend of weggerot, maar de ijzeren componenten met bronzen en tinnen versieringen zijn nog grotendeels intact.
Het zwaard, zoals aangetroffen door zijn vinder
Shlomi Katzin / Israel Antiquities Authority
7: Toevalsvondst: duiker vindt kruisvaarderszwaard bij Israëlische kust
Een Israëlische duiker heeft afgelopen najaar per toeval een kruisvaarderszwaard ontdekt, 200 meter van de kust van het Israëlische stadje Atlit, even ten zuiden Haifa. De duiker ontdekte het zwaard op een plek die zo’n 4.000 jaar lang gebruikt is als aanmeerplek. Het zwaard is gedateerd op ongeveer 900 jaar oud, wat het plaatst in de tijd van de Eerste Kruistocht (1096-1099).
Basalten bouwsteen van de Zonnetempel
Egyptisch Ministerie van oudheden.
8: Artefacten van Egyptische zonnetempel gevonden in Heliopolis
In een buitenwijk van de Egyptische hoofdstad Caïro heeft een internationaal team van archeologen in november een aantal versierde bouwstenen en fragmenten gevonden. Deze behoorden toe aan wat ooit de Zonnetempel is geweest, in de belangrijke Oud-Egyptische stad Heliopolis. Heliopolis gold bijna tweeëneenhalf millennia lang als een religieus centrum en als een van de belangrijkste steden van het Oude Egypte. Hier werd voornamelijk de zonnegod Ra aanbeden. Er zijn bouwstenen en fragmenten gevonden uit de tijd van diverse farao’s, zoals Ramses II (1279 - 1213 v.Chr.), Merenptah (1213 - 1201 v.Chr.), Seti II (1204 - 1198 v.Chr.), Apriës (589 - 570 v.Chr.) en Nectanebo I (379 - 363 v.Chr.).
Het zogenoemde 'Si.427' tablet
UNSW Sydney
9: Babylonisch kleitablet bevat oudste voorbeeld toegepaste meetkunde
Een 3.700 jaar oud Babylonisch kleitablet, genaamd Si.427, bevat waarschijnlijk het oudste voorbeeld van toegepaste trigonometrie, ook wel driehoeksmeetkunde genoemd. Hoewel de uitvinding van trigonometrie vaak wordt toegedicht aan de Oude Grieken in de tweede eeuw voor Christus, is het al langere tijd bekend dat de Babyloniërs eerder beschikten over soortgelijke wiskundige kennis. Si.427 toont voor het eerst aan waarvoor de Babyloniërs trigonometrie gebruikten: het werd gebruikt om landsgrenzen te bepalen. Hiermee is Si.427 de enige kadastrale kaart die ooit is gevonden uit de Oud-Babylonische periode (1900 - 1600 v.Chr.). Een kadastrale kaart toont de ligging van percelen en hun grenzen.
Het lichaam van ene Marcus Venerius Secundi, gevonden in het graf
Archeologisch Park Pompeï
10: Archeologen ontdekken best bewaarde lichaam ooit gevonden in Pompeï
Meer dan 3 eeuwen na zijn ‘herontdekking’ kan Pompeï ons nog steeds verrassen. Dit jaar ontdekten archeologen hier namelijk een graftombe ontdekt met daarin het best bewaarde lichaam ooit gevonden in deze Romeinse stad. Het graf werd ontdekt bij Porta Sarno, een van de oostelijke toegangspoorten van de beroemde stad, die in 79 n.Chr. bedolven werd onder de vulkanische as van de Vesuvius. Op inscripties is te lezen dat hier ene Marcus Venerius Secundio begraven ligt, een voormalige slaaf die zich na zijn vrijlating tot een rijk en gerespecteerd man wist op te werken. Het lichaam van Secundio is deels gemummificeerd en waardoor het goed bewaard gebleven is. Een oor is nog duidelijk herkenbaar, evenals witte haren op zijn hoofd.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? Ja graag!