Basalten bouwsteen van de Zonnetempel
Egyptisch Ministerie van oudheden.
Artefacten van Egyptische Zonnetempel gevonden in Heliopolis
In een buitenwijk van de Egyptische hoofdstad Caïro heeft een internationaal team van archeologen een aantal versierde bouwstenen en fragmenten gevonden. Deze behoorden toe aan wat ooit de Zonnetempel is geweest, in de belangrijke Oud-Egyptische stad Heliopolis. Deze vondsten tonen aan dat er eeuwenlang in de tempel geïnvesteerd is door verschillende farao’s van verschillende dynastieën.
Wat is er gevonden?
Tijdens opgravingen op de locatie waar de voormalige Zonnetempel heeft gestaan, zijn bouwstenen en fragmenten gevonden uit de tijd van diverse farao’s. Zo groef men artefacten op uit het bewind van Ramses II (1279 - 1213 v.Chr.), Merenptah (1213 - 1201 v.Chr.), Seti II (1204 - 1198 v.Chr.), Apriës (589 - 570 v.Chr.) en Nectanebo I (379 - 363 v.Chr.). De tempel-onderdelen zijn gemaakt van basalt en waren waarschijnlijk onderdeel van de noordelijke en westelijke façade van de tempel. Ook zijn er aanwijzingen gevonden dat er gebouwd is op deze locatie ten tijde van Osorkon I (925 - 890 v.Chr.) en Psamtek II (595-589 v.Chr.). Het oudste artefact van deze opgraving is een deel van een offertafel uit de tijd van Thoetmosis III (1479 - 1425 v.Chr.). Sommige fragmenten uit de tijd van Nectanebo I (de op een na laatste inheems-Egyptische farao) lijken daarnaast niet te zijn afgemaakt. De archeologen vermoeden daarom dat na Nectanebo’s dood de bouwwerkzaamheden rondom de tempel stopten.
Een tempelfragment
Egyptisch Ministerie van oudheden.
‘Vaticaanstad’ van Egypte
Het is niet vreemd dat er artefacten zijn gevonden uit zulke uiteenlopende tijdperken. Heliopolis gold namelijk bijna tweeëneenhalf millennia lang als een religieus centrum en als een van de belangrijkste steden van Oud-Egypte. Hier werd voornamelijk de zonnegod Ra aanbeden. Zelf noemden de Egyptenaren de stad Ioenoe of Annu, maar vandaag de dag is het bekend onder zijn Griekse naam Heliopolis, wat ‘Stad van de Zon’ betekent. “Je kan de stad vergelijken met Vaticaanstad”, vertelt archeoloog Dietrich Raue in een interview met Archaeology. “Iedereen in de stad was op een of andere manier verbonden met de zonnecultus of -tempel.” Het tegenwoordig veel bekendere Luxor stond onder Oude-Egyptenaren dan ook bekend als het ‘Heliopolis van het zuiden’. Helipolis raakte in verval na de Romeinse annexatie van Egypte in 30 v.Chr.
Meer weten over archeologische vondsten uit Egypte? In het huidige nummer van Archeologie Magazine besteden we ruime aandacht aan het Dodenboek van Qenna. Een Oud-Egyptisch papyrus van bijna 18 meter lang, dat een overledene moest helpen het hiernamaals te bereiken KLIK HIER!
Een deel van een beeld van Ramses II
Egyptisch Ministerie van oudheden.
Voortdurende investering
De vondsten tonen aan dat er voortdurend geïnvesteerd werd in de Zonnetempel, door verschillende dynastieën. Verder zijn er kalkstenen gietvormen gevonden, die gebruikt werden voor het maken van sjabti's. Dit waren beeldjes die overledenen meenamen in hun graf om voor hen in het Dodenrijk werk te verrichten. Er heeft hier waarschijnlijk dus ook een werkplaats gestaan.
Gietvormen van sjabti's
Egyptisch Ministerie van oudheden.
Een van de laatste inheemse farao’s
Het grootste gedeelte van de gevonden artefacten stamt uit de tijd van Nectanebo I, de eerste farao van de 30ste dynastie. Toen hij gekroond werd in ca. 379 v.Chr. had Egypte zich slechts enkele decennia daarvoor (in 404 v.Chr.) vrijgevochten van de Perzische overheersing. Daardoor vreesde de Egyptenaren dat er ieder moment een tweede Perzische invasie kon komen. Rond 374 v.Chr. werd hun angst bewaarheid; de Perzische koning Artaxerxes II viel Egypte binnen met zijn leger. Door onderling wantrouwen onder de Perzische generaals en het feit dat de jaarlijkse overstroming van de Nijl op een gunstig moment plaatsvond, wist Nectanebo I de invasie echter af te slaan. Onder zijn opvolger, Nectanebo II, werd Egypte wel veroverd door de Perziërs in 343 v.Chr. Nectanebo II was de laatste inheems Egyptische farao. Na de Perzische overheersing werd Egypte namelijk veroverd door Alexander de Grote en vervolgens de Romeinen.
Bronnen: Ahram Online, Archaeology, Britannica.
