Oudheid

In de Westerse geschiedschrijving begint de oudheid omstreeks het jaar 3.000 voor Christus met de uitvinding van het schrift in Egypte en Mesopotamië. Omdat het alfabet zich echter maar zeer langzaam over het continent verspreidde, wordt dit tijdvak in veel landen ook nog beschouwd als onderdeel van de prehistoristorische Bronstijd (3.200 tot 800 voor Christus) en IJzertijd (800 tot 12 voor Christus).
Voor een verder onderscheid is de oudheid daarom verder onderverdeeld in drie afzonderlijke perioden:

  • Midden en Late Bronstijd (2.500 tot 1.200 v.C.)
  • Vroege IJzertijd (1.200 tot 800 v.C.)
  • Klassieke Oudheid (800 v.C. tot 476 na Christus).

De periode laat zich kenmerken door de opkomst van een aantal grote rijken en beschavingen, waaronder het Oude Egypte, het Hellenistische rijk van Alexander de Grote en het Romeinse Rijk. De plundering van Rome en de val van het West-Romeinse Rijk in 476 na Christus worden over het algemeen beschouwd als het einde van de oudheid.

Archeologen hebben op het Tunesische eiland Djerba bij toeval ruim honderd Romeinse graven gevonden. De ontdekking werd gedaan door medewerkers van een energiebedrijf tijdens de aanleg van een elektriciteitskabel.
In Turkije is een oud koninkrijk ontdekt, genaamd Tuwana. Het was een rijke bufferstaat gelegen tussen Phrygië en Assyrië in het eerste milennium voor christus. Tuwana raakte op den duur in de vergetelheid en werd nimmer ontdekt. Archeologen hebben nu sporen van het koninkrijk teruggevonden. Het gaat om “een compleet intacte site die geheel onaangeraakt is gebleven”, meent archeoloog Lorenzo d’Alfonso.
Een team archeologen gaat dit jaar wederom opgravingen verrichten rondom Helike. Sinds de ontdekking van de historische plaats in 2001 zijn er ieder jaar archeologische expedities georganiseerd. Sommige historici vermoeden dat Helike, een Griekse nederzetting die rond de vierde eeuw voor Christus onder water verdween, de inspiratie vormde voor de legendarische verzonken stad Atlantis.
Afgelopen zomer heeft een team archeologen allerlei vondsten gedaan bij Abydos, een historische Egyptische stad. Ze vonden onder andere een reeks dierenmummies en een houten beeld dat waarschijnlijk een representatie van de farao Hatsjepsoet was. Het is één van de meest waardevolle opgravingen in Egypte tot nu toe.
Vanavond om 20:00 uur is er in Middelharnis een informatie-avond over de Romeinse vindplaats te Goedereede. De resultaten van het NWO Odyssee-onderzoek worden hier gepresenteerd in samenwerking met Hazenberg Archeologie en Universiteit Leiden. Tijdens de avond wordt dieper ingegaan op het onderzoek en de belangrijkste conclusie.
Een subsidie van 630.000 euro is uitgereikt aan archeologen van de Radboud Universiteit. Ze zullen onderzoek gaan doen naar de Via Appia, een van de belangrijkste Romeinse wegen uit de oudheid. Drie kilometer van de weg zal worden bestudeerd tot diep in de bodem.
Nieuwe regelgeving ter bescherming van archeologische resten betekent mogelijk een strop voor boomkwekers uit de Betuwe. De Europese wet, die het verbiedt om zonder archeologisch vooronderzoek dieper dan 30 centimeter te graven, zal “catastrofale gevolgen hebben voor de sector”, zo beweert boomkwekerijvereniging Jan Arends.
Een Italiaanse wetenschapper deelde mee dat de tombe van de apostel Filippus is gevonden bij de oude stad Hiërapolis in Turkije. Tweeduizend jaar geleden kwam Filippus naar Hiërapolis om het christendom te verspreiden, maar hij werd geëxecuteerd door de Romeinen. Nu blijkt het graf van de apostel zich te bevinden in een oude kerk.
In 130 v. Chr. zonk er een Grieks schip nabij de Italiaanse kust, met aan boord medicijnen en Syrisch glaswaar. Het wrak werd twintig jaar geleden opgedoken door archeologen. Nu hebben archeobotanisten de medicinale pillen onderzocht die bereid werden door de natuurkundigen van het oude Griekenland. DNA-onderzoek leverde boeiende resultaten op.
Archeologen hebben de fundamenten van een fort ontdekt op de Heuvel van Jona in Israël. De vondst bewijst dat de plek al rond de achtste eeuw voor Christus bewoond werd. Mogelijk is de heuvel tevens de rustplaats van Jona of Jonas, de Israëlische profeet die volgens de Hebreeuwse Bijbel drie dagen en nachten doorbracht in de maag van een walvis.
Mexicaanse archeologen hebben een oven gevonden waarin meer dan 1.300 jaar geleden potten werden gebakken door de Zapoteken, een pre-Colombiaanse beschaving. Eerder werden stukken keramiek opgegraven op de archeologische site Atzompa in de Mexicaanse staat Oaxaca. De vondsten tonen een lange traditie van pottenbakkerij in het gebied aan.
In Portugal is een 2.200 jaar oude mummie ontdekt die leed aan prostaatkanker. Volgens de betrokken onderzoekers toont dit aan dat de ziekte niet alleen veroorzaakt kan worden door contact met kankerverwekkende stoffen, maar ook door een genetische afwijking. Deze ontdekking kan mogelijk van groot belang zijn in het onderzoek naar kanker.