Oudheid

In de Westerse geschiedschrijving begint de oudheid omstreeks het jaar 3.000 voor Christus met de uitvinding van het schrift in Egypte en Mesopotamië. Omdat het alfabet zich echter maar zeer langzaam over het continent verspreidde, wordt dit tijdvak in veel landen ook nog beschouwd als onderdeel van de prehistoristorische Bronstijd (3.200 tot 800 voor Christus) en IJzertijd (800 tot 12 voor Christus).
Voor een verder onderscheid is de oudheid daarom verder onderverdeeld in drie afzonderlijke perioden:

  • Midden en Late Bronstijd (2.500 tot 1.200 v.C.)
  • Vroege IJzertijd (1.200 tot 800 v.C.)
  • Klassieke Oudheid (800 v.C. tot 476 na Christus).

De periode laat zich kenmerken door de opkomst van een aantal grote rijken en beschavingen, waaronder het Oude Egypte, het Hellenistische rijk van Alexander de Grote en het Romeinse Rijk. De plundering van Rome en de val van het West-Romeinse Rijk in 476 na Christus worden over het algemeen beschouwd als het einde van de oudheid.

Matilo is een gebied tussen de wijken Roomburg en Meerburg in Leiden en is vernoemd naar de Romeinse legerplaats die daar vroeger was. Het is gebied is bijzonder omdat in de bodem talrijke archeologische resten nog altijd verborgen liggen. Dit rijksmonument is omgetoverd tot Archeologisch Park Matilo.
De Romeinse keizer Commodus, die de bijnaam ‘De Romeinse Hercules’ droeg, had wellicht een klein amfitheater bij zijn verblijf net buiten Rome. Amerikaanse archeologen van de Montclair State University uit New Jersey ontdekten een aantal jaar terug al een Romeins badhuis in de stad Genzano en stuitten daarbij op een gebogen muur. Door middel van radaronderzoek zijn de archeologen er nu achter gekomen dat de muur onderdeel is van een amfitheater.
De 10-jarige Alexander Kettler heeft naar alle waarschijnlijkheid een Egyptische mummie gevonden in het huis van zijn oma in de Duitse provincie Nedersaksen. De jongen deed de vondst in een opslagruimte in het huis, zo maakte het Duitse persbedrijf DPA bekend.
Door middel van een nieuwe interactieve gigapixel-technologie konden oude muurschilderingen van de Moche cultuur in het noorden van Peru opnieuw ontdekt worden. De muurschilderingen bevinden zich in de ‘Huaca de la Luna’, oftewel Tempel van de Maan.
Toen de opstand tegen de Syrische president Assad twee jaar geleden begon, toonden satellietbeelden ruïnes van de oude Griekse stad Apamea in centraal Syrië, omgeven door groene landbouwgrond. Een jaar later onthulden foto’s een maanlandschap met honderden gaten. Sinds die onthulling blijken plunderaars met automatische wapens misbruik te maken van de oorlog in Syrië en hebben zij grote illegale opgravingen gedaan op archeologische sites als Apamea, een stad die in 300 voor Christus werd gesticht door Alexander de Grote. Bij de opgravingen werden grootschalige vernielingen aangebracht.
De Israel Antiquities Authority (IAA), de officiële archeologische instelling van Israël, claimt dat het 3000 jaar oude paleis van de Bijbelse koning David is gevonden. De archeologen van de instelling doen hun beweringen naar aanleiding van een aantal voorwerpen die zij vonden, maar volgens critici bewijst dat nog niets. Het paleis kan volgens hen net zo goed van een ander volk geweest zijn.
Op woensdag 24 juli organiseert de provincie Fryslân samen met Raap Archeologisch Adviesbureau een open dag bij de opgravingslocatie nabij Marsum. Dit archeologisch onderzoek wordt uitgevoerd ter voorbereiding op de aanleg van De Haak om Leeuwarden.
In het weekend van 13 en 14 juli heeft een groep van veertig mensen een historisch ringfort in Ierland vernield. Het fort dateert uit de 7e eeuw voor Christus en bevindt zich in het graafschap Donegal in het noordwesten van Ierland. De misdadigers trokken naar verluid stenen uit de muur en gooiden deze vervolgens naar beneden. Ook deden ze hun behoeften in een heilige bron en scholden ze toeristen uit. Behalve ontlasting werden bierflesjes en vrouwenondergoed aangetroffen.
Archeologen hebben een groep vrijwilligers samengesteld die antieke forten in de Britse en Ierse hooglanden moet lokaliseren. Ze krijgen de taak om bijvoorbeeld stadsmuren, greppels en ingangen te identificeren en te registreren. Aan de hand van deze bevindingen zal een online atlas worden gemaakt waarin al deze monumenten worden gelokaliseerd.
Heeft u de mummiebus al zien rijden in Leiden? Als u er een foto van neemt en die aan het Rijksmuseum van Oudheden mailt of op Facebook zet, maakt u kans op een lang weekend Rome voor twee personen. U kunt uw foto inzenden t/m 15 september 2013.
UNESCO, de organisatie van de Verenigde Naties die zich onder meer bezig houdt met werelderfgoed, heeft er bij de Italiaanse regering op aangedrongen dat zij haast maken met het onderhoud van Pompeii.
Of het in juli en augustus nu slecht of mooi weer is, in het Rijksmuseum van Oudheden bent u altijd welkom om te genieten van de oudheid. Bijvoorbeeld op de tentoonstellingen Mummiekisten van de Amon-priesters of Couperus en de Oudheid. Kinderen kunnen hun fantasie aan het werk zetten om een zelfverzonnen wereldwonder in elkaar te knutselen in de Tempelzaal. Van het resultaat kunnen ze een 360°-foto laten maken op de tentoonstelling Het negende wereldwonder.