Artikelen

Zonder twijfel is Aardenburg de plaats waar in Zeeland de meeste opgravingen hebben plaatsgevonden. Dat is vooral te danken aan de daar aanwezige Romeinse overblijfselen en de hardnekkige belangstelling daarvoor van de eerste provinciaal archeoloog van Zeeland, ir. Jan Trimpe Burger. De eerste opgraving vond plaats in 1949. Pas in 1955 werden de eerste Romeinse sporen opgegraven door de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB). Van 1957 tot zijn pensionering in 1986 was Trimpe Burger bij die opgravingen betrokken. Hij verhuisde daarvoor zelfs naar Aardenburg. De laatste ROB-opgraving werd in 1988 uitgevoerd, volgende onderzoeken vanaf 1999 door archeologische bedrijven.

Een team van Australische archeologen gaat vanaf 19 januari onderzoek doen naar een aantal Nederlandse 18e-eeuwse scheepswrakken in de Indische Oceaan bij Christmaseiland en de Cocoseilanden. Dit project, dat zich vooral richt op het lokaliseren van het VOC-schip de Fortuyn, wordt ondersteund door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de Nederlandse ambassade in Canberra, en de Silentworld Foundation.

Italiaanse wetenschappers hebben een handschrift zichtbaar gemaakt op rollen verbrand perkament uit het jaar 79 na Christus. Herculaneum, de stad waarin de documenten zijn gevonden, werd in dat jaar bedolven onder negentien meter lava en as na een uitbarsting van de Vesuvius. Waarschijnlijk gaat het om het handschrift van de Oudgriekse filosoof Philodemus van Gadara, waarvan in de stad al eerder documenten werden ontdekt. De meesten hiervan gingen echter verloren na de uitbarsting.

Van smeltende gletsjers worden de meeste mensen niet vrolijk. Maar voor archeologen kan een smeltende gletsjer soms een ware schatkamer zijn. Door het terugtrekkende ijs komen steeds vaker dingen naar boven die anders voor altijd verborgen zouden zijn. We hebben de meest opmerkelijke vondsten op een rijtje gezet.

Op de Zuidpool is een notitieboekje gevonden van een van de reisgenoten van ontdekkingsreiziger Robert F. Scott. Dat maakte de Nieuw Zeelandse Antarctic Heritage Trust bekend. Het boekje was van fotograaf, arts en bioloog George Murray Levick en is gevonden vlak bij het basiskamp van de expeditie.

De hunebedden zijn de bekendste archeologische monumenten in Nederland. Deze grafmonumenten behoren tot de trechterbekercultuur en zijn gebouwd door de Westgroep, een subgroep van deze cultuur die tussen 3.400 en 2.900 voor Christus in Nederland leefde. In ons land zijn er nog vierenvijftig hunebedden aanwezig, waarvan de meeste in Drenthe staan.

De stad München roept bij velen de associatie op met bier, worst en voetbal. Op deze gebieden scoort de stad inderdaad hoog. Maar minder bekend is dat liefhebbers van archeologie en geschiedenis hier ook hun hart kunnen ophalen. Prachtige musea, paleizen en tal van andere interessante restanten van haar rijke verleden maken een bezoek aan de stad tot een fascinerende ervaring. Hier een eerste kennismaking met de vele overblijfselen van de gevarieerde cultuurhistorie van deze hoofdstad van de Duitse deelstaat Beieren, Duitsland’s ‘Hot Spot of the Moment’, aldus een recent artikel in The New York Times.

De baan van de archeoloog is ondenkbaar zonder de inzet van verschillende gereedschappen. Tijdens archeologisch bodemonderzoek worden verscheidene gereedschappen ingezet. De graafmachine is het meest grove instrument dat wordt gebruikt. Als uit een eerste verkenning van de grond blijkt dat er archeologische resten in de bodem zitten, dan wordt de graafmachine ingezet om de bovenste bodemlaag weg te graven.

De piramiden in Egypte, het Colosseum in Rome en Stonehenge in Engeland. Beroemde archeologische wonderen, die stuk voor stuk de moeite van een bezoek waard zijn. Ze worden dan ook overspoeld door toeristen. Het is echter ook mogelijk om bijzondere schatten uit de oudheid in alle rust te bekijken. We geven vijf tips voor bekende en minder bekende bestemmingen.

Archeo-astronomie werd uitgebreid besproken tijdens de National Astronomy Meeting 2014 in het Britse Portsmouth. Het vak combineert astronomische technieken met archeologie. Wat zijn actuele archeo-astronomische projecten en hoe wordt daarin te werk gegaan?

Een deel van het Nederlandse culturele erfgoed op Java is in verval. Anggi Minarni maakt zich hier zorgen over. ‘De jonge mensen in de steden zijn verdwaald’.‘Modernisering is nodig, maar het wordt gevaarlijk wanneer het je vervreemdt van je oorsprong’Een stil huis in een willekeurige straat in Yogyakarta, Indonesië. Hoge kozijnen en een dubbele verdieping verraden een Europese architectuur. De luifel gaat schuil onder een doorgeschoten mangoboom. Verf bladdert van de scheef hangende voordeur. Van het tuinhek zijn alleen twee pilaren over. ‘Weltevree’ staat in het steen gebeiteld, maar dat was lang geleden. De oprijlaan is gebarsten, de luiken gesloten.

Een Duits echtpaar kocht dertig jaar geleden in een antiekwinkel een miniatuur schedelmodel. Het zou een vijfhonderd jaar oud verloren kunstwerk kunnen zijn van Leonardo da Vinci, suggereert een nieuwe studie. Niet elke kunsthistorici is het hiermee eens.De schedel is ongeveer een derde van de grote van een volwassen mensenschedel. Er ontbreekt een onderkaak en een jukbeen, maar voor de rest valt het melkwitte model op door de hoeveelheid detail. ‘Het is alsof je onder de motorkap van een auto kijkt en de kwaliteit van de auto ziet,’ zegt Stefaan Missinne, een onafhankelijke Belgische onderzoeker. Hij stelt dat degene die de schedel heeft gemaakt overduidelijk grondige kennis van anatomie had.