Middeleeuwen

De middeleeuwen is de benaming voor het tijdvak uit de Westerse geschiedenis tussen het einde van de oudheid en het begin van de vroegmoderne tijd. Hoewel er onder historici onenigheid bestaat over de precieze afbakening van de periode, worden de middeleeuwen traditioneel gesitueerd tussen de 5e en de 15e eeuw. Als beginpunt wordt vaak gekozen voor de plundering van Rome in 476, die het definitieve einde van het West-Romeinse Rijk betekende.

Vervolgens worden de middeleeuwen opgedeeld in drie afzonderlijke periodes:

  • Vroege Middeleeuwen (500-1000)
  • Hoge Middeleeuwen (1000-1250)
  • Late Middeleeuwen (1250-1500)

De periode van de middeleeuwen wordt onder meer gekarakteriseert door de opkomst van het christendom en de voorlopers van de moderne staten. Tevens vonden er in dit tijdsvak veel militaire conflicten plaats, waaronder de Honderdjarige oorlog tussen Engeland en Frankrijk (1337-1453). Met de opkomst van het humanisme en de renaissance in de 14e en 15e eeuw kwamen de middeleeuwen ten einde en begon de nieuwe tijd.

In de oudste stad van Nederland zijn vorige week resten gevonden van een 14e-eeuws huis. Archeologen vonden de overblijfselen in Nijmegen vlak bij de Valkhofheuvel en noemen de vondst een puzzelstukje in de geschiedenis van Nijmegen.
Er is een bijzondere ontdekking gedaan in de Westminster Abbey in Londen: archeologen hebben in de abdij stoffelijke resten van maar liefst 50 mensen gevonden. Er wordt vermoed dat de schedels en botten afkomstig zijn uit de elfde of twaalfde eeuw. Onder de afvoerpijpen van de kerk lagen de resten opgestapeld.
Het Groningse dorp Aduard heeft een geheim en het ligt begraven onder alle huizen. In de Middeleeuwen stond hier een van de grootste kloosters van Europa. Dankzij een nieuwe applicatie voor de smartphone en tablet komt de rijke kloostergeschiedenis digitaal weer tot leven. De Groningse kunstenaars/vormgevers Martin Borchert, Greetje Bijleveld en Axe Kooi brengen dit lang vergeten wonder letterlijk in beeld. Zij doen dit met zeven unieke zuilen/kunstwerken, elf tekstpanelen en de nieuwste 3D-technieken. In een bijzonder en interactief samenspel brengen deze drie kunstuitingen de ruïnes van het eeuwenoude klooster van Aduard weer tot leven.
Maandenlang hebben wij in het diepste geheim gewerkt aan een frisse, nieuwe vormgeving voor Archeologie Magazine. Zodat onze mooie artikelen nóg beter tot hun recht komen. Bent u abonnee? Dan ligt het resultaat van deze operatie eind deze week of begin volgende week bij u in de brievenbus. We zijn zeer benieuwd wat u ervan vindt! Bekijk de voorproeven:
De afdeling archeologie uit Den Haag voert samen met studenten van de Universiteit Leiden een onderzoek uit op de plaats van de nieuwe Rotterdamsebaan. De onderzoekers vonden naast Romeinse resten ook een middeleeuwse lakstempel.
Archeologen hebben de overblijfselen van een kindsoldaat in Siberië opgegraven en zijn momenteel bezig met een onderzoek naar de vondst. De resten van het kind waren gevonden op de mysterieuze begraafplaats Zeleny Yar (een afgelegen plek bij de poolcirkel) en zijn waarschijnlijk afkomstig van een 6- of 7-jarig oud kind. Bij het kind werd een kleine bijl, een bronzen hanger in de vorm van een beer en bronzen tempelringen gevonden.
Het aardige van het museum is dat er met enige regelmaat mensen binnenlopen met een expertise over de meest onverwachte aspecten. En dat was zeker het geval tijdens de expositie over handel en scheepvaart in de vroege middeleeuwen die de afgelopen maanden in Museum Dorestad te zien was. Dat trok nogal wat scheepsvolk. Mannen met baarden, zullen we maar zeggen. De één had ervaring met navigatie in het waddengebied, de ander wist alles van tuigage. Die kon je midden in de nacht wakker maken voor platte knopen, kikkersteken, vissersknopen, noem maar op.
Een student archeologie en geologie aan de universiteit van Oregon heeft een nieuwe theorie gepresenteerd betreffende de ‘hoeden’ van de enorme beelden op Paaseiland. Er bestaan verschillende theorieën over het vervoer van de beelden en hun hoeden. De student vermoedt dat de hoeden op de beelden zijn gerold.
Op de Lammermarkt in Leiden is mogelijk de muur van een 15e eeuws klooster gevonden. Verder onderzoek naar de fundering van de muur kan meer duidelijkheid geven.
Bij werkzaamheden in Weert (LB) is een compleet middeleeuws erf gevonden. Tijdens onderzoek troffen archeologen bewoningssporen uit de Middeleeuwen (11e-12e eeuw)aan. De sporen zijn nagenoeg ongeschonden.
Tijdens recente renovatiewerkzaamheden aan de Commanderij in Doesburg (GD) zijn oude skeletten aangetroffen. De menselijke resten dateren mogelijk uit de 14e, 15e en 16e eeuw.
De gemeente Leiden is bezig met het plaatsen van ondergrondse afvalcontainers in de binnenstad. Dit biedt een uitzonderlijke kans voor de archeologen van Erfgoed Leiden en Omstreken, om meer te weten te komen over de ontstaansgeschiedenis van de stad.