Nederland

In de maand oktober, de Maand van de Geschiedenis, kan iedereen meestemmen in de landelijke verkiezing ‘Stuk van het jaar’. De Gemeentearchivaris van Weert, Jac Lemmens, heeft hiervoor het archiefstuk ‘Ruzie bijgelegd’ (de akte van overeenkomst uit 1306) aangemeld.

Tot 10 oktober is het nog mogelijk projecten in te dienen die meedingen naar de Prijs der Nederlandse Publieksarcheologie. Een vierkoppige jury zal daarna uitmaken welke projecten genomineerd worden om tijdens de Reuvensdagen te strijden voor de titel.

Na een succesvolle eerste reeks start in oktober 2013 bij het Hunebedcentrum te Borger opnieuw de Archeologiecursus. Dit jaar zullen verschillende perioden aan bod komen van de oude steentijd tot aan de Tweede Wereldoorlog. In acht avonden en één excursie zullen archeologen laten zien wat zo bijzonder is aan de periode waarin zij onderzoek doen. Naast een algemeen beeld zullen de sprekers ook bijzondere onderzoeken en objecten voorbij laten komen. Het Hondsruggebied nabij Groningen zal hierbij centraal staan.

In het Bergherbos in de gemeente Montferland is het eerste archeologische onderzoek in Nederland naar resten uit de Eerste Wereldoorlog uitgevoerd. Het onderzoek, dat werd uitgevoerd door RAAP Archeologisch Adviesbureau in opdracht van Natuurmonumenten, had tot doel meer duidelijkheid te verkrijgen over enkele militaire resten uit de Eerste Wereldoorlog. Het wordt uitgevoerd in het kader van het Europese Interregproject ‘Speuren naar bosgeschiedenis’. Er werd onderzoek gedaan naar een Duits loopgravensysteem dat na de oorlog bewaard is gebleven en ook nog naar 19e eeuwse plant en zaaibedden.

De app Unlock History is een interactieve film met historische beelden, aangevuld door een ‘schatkamer’ vol achtergronden en gedigitaliseerd historisch materiaal. De app zal uiteenlopende geschiedenisverhalen brengen, van de Franse Revolutie tot de Jodenvervolging en de Vietnamoorlog. Unlock History is ontwikkeld voor de iPad.

Vandaag (1 oktober) start de Maand van de Geschiedenis, het grootste historische evenement van Nederland met honderden activiteiten rond het thema Vorst & Volk. Het startsein wordt gegeven op Paleis Soestdijk. ‘Koningsdag’ wordt bij die gelegenheid, als eerste nationale feestdag, geplaatst op de Nationale Inventaris Immaterieel Erfgoed.

Archeologen van Archeologisch Onderzoek Leiden (Archol) hebben in de week van 23 september een graf uit de nieuwe steentijd blootgelegd in het Gelderse Twello. Het graf is blootgelegd in een urnenveld en is afkomstig uit de Enkelgrafcultuur (2900 - 2500 voor Christus). Op de vondstlocatie zijn al eerder vondsten uit de brons- en ijzertijd en uit de Oudheid blootgelegd.

In de gemeente Leiderdorp hebben archeologen van de UvA de afgelopen maanden de resten van een vroegmiddeleeuwse nederzetting in kaart gebracht. De opgraving geeft door de vele gevonden gebruiksvoorwerpen een uniek beeld van het leven van de boerenbevolking in de vroege middeleeuwen. Dat leven was rijker dan gedacht. Daarvan getuigen de vele sieraden, wapens, munten, maar ook de grote aantallen geïmporteerd aardewerk uit de regio Keulen. De vondst van grote aantallen weefgewichten, spinklosjes en botten van schapen wijst erop dat ze waarschijnlijk textiel produceerden. In de vroege middeleeuwen was het Friese laken populair en mogelijk ligt hier de oorsprong van het later beroemde Leidse laken.

Woensdagavond 18 december verzorgt Axel Müller in Ede een lezing over de steentijdopgraving in Kernhem, een woonwijk van Ede. De lezing is in Historisch Museum Ede, Museumplein 7, Ede en begint om 20.00 uur, zaal open vanaf 19.30 uur. Toegangprijs: € 5,- , inclusief koffie/thee. Axel Müller is afgestudeerd in prehistorische archeologie aan de Universiteit Leiden en is nu senior archeoloog  bij ADC ArcheoProjecten. Hij was projectleider uitwerking bij de opgraving in Kernhem (2009). Voor informatie en reserveren plaatsen, tel. 0318 619554.

Historische cultuur is één van de pijlers van Leiden. Met musea, historische verenigingen en veel geïnteresseerde Leidenaren zijn ambities opgesteld voor de toekomst van het Leidse erfgoed. Deze staan in de nieuwe erfgoednota. Leiden wil de kansen die het erfgoed biedt beter benutten en meer zichtbaar maken. De tekst van de nota ligt tot en met 17 oktober ter inzage.

Ik moet een jaar of acht, tien zijn geweest toen ik Piet Prins’ kinderboek Joesoef vindt een grote schat las. De titelheld was een bedoeïenenjongen wiens vrienden in de grotten bij de Dode Zee oude boekrollen vonden, die ze verkochten aan westerse bezoekers. Zo werden ze schatrijk. Joesoef wilde dat ook wel, maar hij werd bekeerd tot het christendom, een schat die ik destijds ervoer als anticlimax. Het archeologische deel van het verhaal boeide me aanzienlijk meer. En nog steeds, dus De Dode Zeerollen. Nieuw licht op de schatten van Qumran heeft mijn interesse. Én krijgt mijn lof.

Op 18 september voert de archeologische dienst van de gemeente een booronderzoek uit op de archeologische vindplaats Zenit in Almere Buiten. Op deze vindplaats zijn resten van bewoning gevonden van 11.000 tot 10.500 jaar geleden. Geïnteresseerden zijn vanaf 15:00 uur van harte welkom om bij de bijzondere boringen aanwezig te zijn en de archeologen aan het werk te zien.