Oudheid

In de Westerse geschiedschrijving begint de oudheid omstreeks het jaar 3.000 voor Christus met de uitvinding van het schrift in Egypte en Mesopotamië. Omdat het alfabet zich echter maar zeer langzaam over het continent verspreidde, wordt dit tijdvak in veel landen ook nog beschouwd als onderdeel van de prehistoristorische Bronstijd (3.200 tot 800 voor Christus) en IJzertijd (800 tot 12 voor Christus).
Voor een verder onderscheid is de oudheid daarom verder onderverdeeld in drie afzonderlijke perioden:

  • Midden en Late Bronstijd (2.500 tot 1.200 v.C.)
  • Vroege IJzertijd (1.200 tot 800 v.C.)
  • Klassieke Oudheid (800 v.C. tot 476 na Christus).

De periode laat zich kenmerken door de opkomst van een aantal grote rijken en beschavingen, waaronder het Oude Egypte, het Hellenistische rijk van Alexander de Grote en het Romeinse Rijk. De plundering van Rome en de val van het West-Romeinse Rijk in 476 na Christus worden over het algemeen beschouwd als het einde van de oudheid.

Hoe hebben de Romeinen hun gigantische rijk zo lang bijeen weten te houden? Die vraag houdt historici al eeuwen lang bezig. Voor de situatie in West Europa is er in de afgelopen eeuw veel onderzoek gedaan. Heel anders ligt dat in het Midden-Oosten: ondanks het grote economische belang van deze contreien voor de Romeinen heerste er tot voor kort een enorm gebrek aan feitelijke kennis over de Romeinse aanwezigheid. Aan dat alles komt echter langzamerhand een einde; vooral in Jordanië is in de afgelopen decennia in dit opzicht veel bereikt.
Op de website van het Google Cultural Institute is het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden vanaf vandaag te zien met Street View-weergave en een mummiekist als Gigapixel-object. Bezoekers van het online kunstplatform kunnen inzoomen tot op de kleinste details van de drieduizend jaar oude kist. Bovendien is op Google’s online kunstplatform het aantal objecten uit de museumcollectie uitgebreid tot bijna vierhonderd.
Vorige week hebben archeologen van het Initiatief Domplein een oude Romeinse weg ontdekt onder het Domplein in Utrecht. De overblijfselen zijn gevonden bij de opgravingen van Schatkamer Domplein, een project dat begin juni 2014 een publiekscentrum zal openen bij de opgravingen.
In Colombia zijn resten teruggevonden van een nederzetting van 3000 jaar oud. Deze zijn per toeval gevonden in een landelijk gebied in de omgeving van Bogotá, de Colombiaanse hoofdstad. De vondst werd gedaan tijdens een onderzoek naar stroomvoorziening in het gebied.
Op 2 december 2013 is er een deel van een muur ingestort in de oude Romeinse stad Pompeii. De stad is 2.000 jaar in goede staat bewaard gebleven maar begint nu langzaam af te brokkelen. Hierom wordt er getwijfeld aan de moeite die Italië doet om Pompeii te onderhouden.
Lezing in het kader van de tentoonstelling Petra. Wonder in de woestijn door Tanja van der Zon, projectleider van de tentoonstelling. Ze laat u de archeologische schatten van de verborgen woestiijnstad in Jordanië zien en vertelt over 'the making of' van deze bijzondere expositie.
Het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) heeft dankzij bijdragen van de Vereniging Rembrandt en de BankGiro Loterij een kalkstenen mannenportret uit de 5de eeuw v.Chr. aangekocht. Het portret is afkomstig van Cyprus en is van zeldzaam hoge kwaliteit. De verwerving betekent een belangrijke aanvulling op de Griekse collectie van het museum. Het portret is tijdelijk te bewonderen in de centrale hal van het museum en krijgt in 2015 een prominente plek in de te vernieuwen Griekse afdeling. Voor de aankoop is 200.000 euro betaald.
Lezing van dr. Jaana Toivari-Viitala (uhd egyptologie, Universiteit Helsinki) over de resultaten van het project The Workmen’s Huts in the Theban Mountains.
Archeologen hebben een houten structuur gevonden in de Maya Devi Tempel in Lumbini, ook wel de geboorteplek van Boeddha. De houten structuur blijkt uit de zesde eeuw voor Christus te komen, waardoor de tempel drie eeuwen ouder is dan eerder gedacht werd. De vondst biedt hierdoor tevens een nieuwe kijk op de geboorte van Boeddha.
Archeologen hebben de oudste wijnkelder ter wereld ontdekt. Bij opgravingen in de historische stad Tel Kabri in Israël ontdekten de archeologen de resten van kruiken in de ruïne van een paleis. Na onderzoek bleek dat er wijn in de 3.700 jaar oude kruiken heeft gezeten. De archeologen hopen in 2015 verder te kunnen graven om meer informatie over de vondst te verkrijgen.
In het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden is tot en met 24 maart 2014 de tentoonstelling Petra. Wonder in de woestijn te zien. Speciaal voor deze expositie is een fotoboek gemaakt. In 80 full colour pagina’s ziet u prachtige foto’s van de stad en het omliggende landschap, maar ook van een selectie vondsten van de Nabatese cultuur. Wij mogen nu 10 exemplaren van dit fotoboek verloten.
RomeinenNU organiseert op zondagmiddag 24 november de Romeinenmeeting in Museum Het Valkhof. De Romeinenmeeting is een jaarlijks terugkerend event waarin Romeins nieuws, nieuwe Romeinse projecten, inhoudelijke verhalen en een informeel treffen van geïnteresseerden in Romeinse geschiedenis en erfgoed gecombineerd worden.