Mensen verzamelen graag. Dat blijkt niet alleen uit het feit dat we dat al duizenden jaren doen, maar ook door de enorme hoeveelheid en verscheidenheid aan voorwerpen die verzameld worden.

Gesterkt door de opkomst van de consumentenmarkt, de welvaart en de focus op het individu is verzamelen geworden tot een bekend- en erkend- fenomeen. Bijna iedereen verzamelt wel iets: van postzegels tot voetbalplaatjes, van Pokémon tot fietsbellen. Grote multinationals zoals Coca-Cola en Starbucks spelen hier graag op in, denk maar aan de ‘limited edition’ blikjes, en de koffiebekers met afbeeldingen van bepaalde steden: spaar ze allemaal! Nu hoef je niet altijd te betalen om te sparen – heel veel mensen verzamelen dingen die ze vinden in of op de grond. Gewoon zomaar, tijdens het wandelen of de hond uitlaten. Anderen krijgen verzamelingen doorgespeeld van iemand anders - zoals die oude verzameling munten van opa – en besluiten deze verder uit te breiden (of te verkopen). Waarom mensen een verzameling bodemvondsten starten, uitbreiden, wegdoen of verkopen is heel persoonlijk. Waar de een schat ziet, ziet de ander rommel. Heel vaak, echter, hangen hier een leuke en interessante verhalen aan vast.

Deze serie blogs, getiteld ‘Van Vondst tot Vitrine’, bestaat uit korte interviews door Krijn Boom met mensen die hun verhalen graag met jullie willen delen. Ze illustreert het brede spectrum van bodemvondsten – van archeologisch en paleontologisch materiaal tot hedendaagse vondsten – en beschrijft wat verzamelen met mensen doet - zowel op persoonlijk als professioneel vlak.

Deze serie blogs is geschreven in het kader van het VICI-onderzoeksproject van David Fontijn genaamd ‘Economies of Destruction’, en werd gefinancieerd door het fonds voor Nederlands Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

Door Krijn Boom:

Evert van Ginkel heeft sinds 1983 diverse tentoonstellingen georganiseerd, boeken geschreven, en audiovisuele media geproduceerd over de archeologie van Nederland. Van Ginkel was een van de eersten die zich in de jaren ’80 als zelfstandig ondernemer met archeologie ging bezighouden. Daarnaast heeft hij ook in diverse verenigingen gezeten (en nog steeds), zoals de Vereniging Ondernemers in Archeologie/VOiA en meest recentelijk als penningmeester van de Stichting Archeologie en Publiek. In 2014 is Evert benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau voor zijn inzet om de Nederlandse archeologie en geschiedenis onder de aandacht te brengen van een groot publiek. Als ‘ambassadeur van de archeologie’ heeft Evert niet alleen kennis over archeologische verzamelingen, maar heeft hij ook een boodschap te vertellen: hiervoor bied ik hem graag een podium.

Hier lees je het interview met Evert van Ginkel

Marja van Heese is kunsthistoricus en senior inspecteur cultureel erfgoed bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Haar collega, Nico Aten is tevens senior inspecteur, maar bij de  afdeling archeologie. Samen hebben zij veel ervaring met het onderwerp ‘verzamelen’ van en handelen in cultureel (en dus ook archeologisch) erfgoed op Nederlandse bodem, maar  ook internationaal, vanuit een toezichtperspectief. Binnen deze serie interviews is al gesproken met verzamelaars zoals Eduard Zuurdeeg en Hester Loeff, het perspectief vanuit toezicht en handhaving vervolledigt het plaatje. De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed wil graag diverse kanalen inzetten voor het  verbreden van informatie over de Inspectie, zoals doel van bescherming van cultuurgoederen, werkwijze en de  bijbehorende regelgeving. Binnen dit interview is daar ruimte voor; waarnaast ik beiden ook spreek over hun persoonlijke interesses en perspectieven.

Hier lees je het interview met Marja van Heese en Nico Aten

Luc Amkreutz is conservator Nederlandse prehistorie bij het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Hij is verantwoordelijk voor het beheren van een rijke collectie prehistorisch archeologisch materiaal, maakt tentoonstellingen, verricht onderzoek, en organiseert publieksactiviteiten. Vanuit zijn rol als conservator kan hij een mooie inkijk geven in hoe bepaalde losse objecten of zelfs complete verzamelingen vanuit de ‘amateurwereld’ in de museumwereld belanden: diverse objecten in het Rijksmuseum zijn immers afkomstig uit oude privé-collecties. Luc heeft daarnaast een sterke mening over hoe het archeologisch beleid er in Nederland uit zou moeten zien en steekt dat ook niet onder stoelen of banken. Het belooft een interessant gesprek te worden.

Hier lees je het hele interview met Luc Armkreutz

Hester Loeff is conservator van het Koninklijk Zeeuws genootschap der Wetenschappen voor de collectie fossiele landzoogdieren. Ze heeft een passie voor het verzamelen van oud materiaal, zoals schelpen en fossielen, en archeologie. Ze zoekt dan ook regelmatig de Nederlandse stranden af, de Maasvlakte bijvoorbeeld, of de Westerschouwen. De vonsten worden thuis keurig gerangschikt en geannoteerd. De mooiste krijgen een speciaal plekje: Hester maakt zelf haar eigen rariteitenkabinetten, net zoals deze in de 18e en 19e eeuw werden gemaakt (maar dan wat kleiner). Deze worden vervolgens te koop gezet voor de liefhebbers (al houdt ze er ook wel eens stiekem eentje voor zich). Hester geeft verder rondleidingen langs het strand tijdens zoekdagen, is een zeer bevlogen Twitteraar.

Hier lees je het hele interview met Hester Loeff

Eduard Zuurdeeg is een bekende amateurarcheoloog en verzamelaar. Zijn collectie werd tentoongesteld in het Rijksmuseum van Oudheden onder de naam ‘100.000 uur archeologie’ (aangekocht in 2010 in samenwerking met Gemeente Ede), wat staat voor het aantal uur dat Eduard heeft gespendeerd aan zijn collectie, gedurende zo’n 60 jaar. De verzameling van Zuurdeeg vormt samen met zijn uitgebreide documentatie en zelfgemaakte maquettes een uniek archeologisch document over 50.000 jaar bewoning op de Veluwe. Het is een mooi voorbeeld van hoe amateur-verzamelen kan gaan: van een aantal kleine vondsten naar een collectie overgenomen door een groot en bekend museum. Ik was benieuwd naar de persoonlijke verhalen hierachter, en ging bij hem op bezoek.

Hier lees je het hele interview met Eudard Zuurdeeg

Stijn Heeren is archeoloog en coördinator van PAN (Portable Antiquities of the Netherlands) dat als doel heeft om ‘oudheidkundige vondsten in privé-bezit, met name metaalvondsten gevonden met behulp van een metaaldetector, te documenteren en online te publiceren’. PAN is een belangrijke entiteit in de wereld van verzamelaars van archeologische artefacten in Nederland; als coördinator heeft Stijn dan ook veel te maken met verzamelaars, ‘piepers’ en allerlei andere stakeholders zoals de RCE en de Nederlandse Bank. Hiernaast is Stijn ook universitair docent aan de Vrije Universiteit van Amsterdam.

Hier lees je het hele interview met Stijn Heeren