Rolverdeling van mannen en vrouwen tijdens het neolithicum
Illustratie van L.P. Repiso
Prehistorisch gereedschap werpt nieuw licht op rolverdeling man-vrouw
Een internationaal team van onderzoekers heeft nieuw inzicht verkregen in het ontstaan van de rolverdeling tussen mannen en vrouwen tijdens het neolithicum (ca. 11.000 v.Chr - 1.900 v.Chr) door 400 exemplaren van stenen gereedschap uit deze periode te analyseren. Alle exemplaren zijn gevonden bij ongeveer 5.000 jaar oude graven in Europa. Met behulp van microscopische aanwijzingen konden de onderzoekers achterhalen hoe en waarvoor het gereedschap precies gebruikt is.
Door stenen gereedschap uit neolithische graven te bestuderen, kon dit gereedschap gekoppeld worden aan specifieke individuen. Van deze individuen konden ze bepalen tot welk geslacht ze behoorden. Vervolgens werd op basis van microscopische aanwijzingen uitgezocht waar het gereedschap voor gebruikt is, waardoor bepaalde taken - bijvoorbeeld houthakken of het slachten van dieren - gekoppeld konden worden aan een sekse.
Verschillende vaardigheden
Het bleek dat het gereedschap in de graven van mannen over het algemeen gebruikt werden voor houthakken, slachten, jagen, en als wapens. Gereedschap gevonden bij vrouwen werd voornamelijk gebruikt voor het bewerken van dierenhuiden en leer. Eén van de onderzoekers, Dr. Penny Bickle van de Universiteit van New York verklaart in een persbericht dat “Deze genderrollen laten zien hoe dynamisch deze gemeenschappen waren. Ze waren heel goed op de hoogte van de verschillende vaardigheden van leden van de gemeenschap.”
ARCHEOLOGIE ONLINE IS VAN DE MAKERS VAN ARCHEOLOGIE MAGAZINE, MEER WETEN OVER DIT PRACHTIGE MAGAZINE? KLIK HIER!
Regionale verschillen
Uit het onderzoek zijn ook regionale verschillen gebleken. In Oost-Europese gebieden lijkt het erop dat vrouwen meer rondreisden dan mannen. Ook droegen zowel mannen als vrouwen in het oosten meer sieraden gemaakt van schelpen met zich mee. In West-Europa reisden mannen over het algemeen meer rond. Ook was in het westen het verschil tussen man en vrouw bij het dragen van gereedschap voor de jacht, groter dan in het oosten.
Alba Masclans Latorre, hoofdonderzoeker aan de Consejo Superior de Investigaciones Científicas in Barcelona, liet weten: “De rol van vrouwen in deze tijd wordt vaak gebagatelliseerd; maar ons onderzoek laat zien dat ze een sleutelrol speelden in het vormen van deze vroege gemeenschappen.”
Symbolisch gereedschap
De onderzoekers waarschuwen echter ook om voorzichtig te zijn bij het trekken van conclusies. Het is namelijk ook goed mogelijk dat het gereedschap niet per se gebruikt werd door het individu bij wie het gevonden is. Als dat het geval is, dan is het in ieder geval wel waarschijnlijk dat het gereedschap een symbolische betekenis had. Ook dit zou een aanwijzing vormen voor specifieke genderrollen.
