Het graf met daarin de man en zijn zwaard
Kulturmiljö Halland, Stiftelsen Hallands länsmuseer.
Graf van reusachtige man met net zo reusachtig zwaard gevonden in Zweden
In het Zuid-Zweedse Halmstad hebben archeologen een graf gevonden van een man van 1,90 meter lang, die daar rond 1500 was begraven. Met zijn lengte stak hij ver uit boven de gemiddelde lengte van Zweedse mannen van zijn tijd (1,65 meter). Behalve het skelet van de man lagen er ook restanten van een reusachtig zwaard van zo’n anderhalve meter in het graf. Volgens de onderzoekers gaat het om de laatste rustplaats van een edelman, die mogelijk behoorde tot de adel van de Unie van Kalmar (1397 – 1523).
Tekst: Thomas van Roijen
Buitengewoon goede staat
Het gevonden zwaard was een slagzwaard met twee ingelegde kruizen op het lemmet. De kruizen waren gemaakt van een nog nader te bepalen edelmetaal. Ondanks dat het wapen van ijzer is, en daarom gevoelig is voor roest, verkeert het na 500 jaar nog in een buitengewoon goede staat. Volledig ongeschonden is het zwaard echter niet: richting de onderkant van het lemmet is het wapen afgebroken, waardoor gevest en lemmet van elkaar gescheiden zijn. Met zijn 1,30 centimeter is het zwaard een stuk langer dan de gemiddelde slagzwaarden (102 tot 122 centimeter) en eenhandige ridderzwaarden (76 tot 91 centimeter).
Het zwaard was een stuk langer dan de gemiddelde zwaarden van zijn tijd
Kulturmiljö Halland, Stiftelsen Hallands länsmuseer.
49 graven
Sinds het afgelopen najaar zijn de onderzoekers bezig met opgravingen op de Lilla Torg (Kleine Plein) midden in het centrum van Halmstad. Bij de werkzaamheden op het plein – dat in de lente wordt verbouwd - zijn behalve het graf van de lange man maar liefst 48 andere graven gevonden uit dezelfde periode. Het grote zwaard is het enige voorwerp dat tijdens de opgravingen werd gevonden, wat het graf van de lange man de prominentste maakt. Bovendien waren zwaarden als grafgift een teken van status, aangezien het bezitten van zulke dure wapens niet voor iedereen was weggelegd.
Een röntgenfoto van het zwaard
Kulturmiljö Halland, Stiftelsen Hallands länsmuseer.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
Wie was de man?
De archeologen gaan er dan ook vanuit dat het graf toebehoorde aan een edelman. Vlak naast het lichaam van de lange man werden twee andere graven gevonden met daarin de skeletten van een vrouw en andere man. Via verder (DNA)onderzoek hopen de archeologen te achterhalen of de drie personen aan elkaar gerelateerd waren. Voor nu schatten de onderzoekers dat ze alle drie toebehoorden tot een adellijke familie.
De drie graven die vlak naast elkaar zijn gevonden
Kulturmiljö Halland, Stiftelsen Hallands länsmuseer.
Franciscaans klooster
Op de plek van het centrale plein in Halmstad stond ooit het Franciscaanse klooster Sint Anna, dat in 1494 werd gebouwd en in 1531 gesloten en deels werd gesloopt ten tijde van de Reformatie. Toen een deel van het plein in 1932 werd heringericht werden er al fundamenten van kloostergebouwen gevonden, evenals meer dan 200 skeletten.
De opgravingen van 1932 op de Lilla Torg
Kulturmiljö Halland, Stiftelsen Hallands länsmuseer.
Destijds vermoedde men al dat er op het terrein van het klooster een begraafplaats was voor edellieden. De vondst van het graf van de edelman en zijn zwaard lijkt deze theorie volgens de onderzoekers nu te bevestigen. Het graf van de lange man en de twee naastgelegen graven, lagen ooit recht onder het zuidelijke middenschip van de kerk van het klooster. Alleen (hooggeplaatste) geestelijken of mensen met een hoge sociale status werden in of direct onder kerken begraven. Ook dit bewijst dus dat de drie overledenen waarschijnlijk edellieden waren.
De Unie van Kalmar
De archeologen vermoeden dat de lange edelman een aanhanger was van de Unie van Kalmar (1397 - 1523), maar er is meer onderzoek voor nodig om dit met zekerheid te zeggen. De Unie van Kalmar verbond de koninkrijken Zweden, Denemarken en Noorwegen, waarmee vrijwel heel Scandinavië onder één monarch was verenigd. De unie kwam tot stand via koninklijke familiebanden en oorlog en was opgericht om een tegengewicht te bieden tegen de opkomende invloed van de Hanze in Noord-Europa.
