Het zwaard dat heeft geleid tot de vondst van een middeleeuws kerkhof in Finland.
Riikka Saarinen, via Turun Museokeskus.
Vondst van Zweeds kruisvaarderszwaard leidt tot opgraving van het oudste kerkhof van Finland
Een landeigenaar in het zuiden van Finland is per toeval gestuit op een wel heel bijzondere vondst. Tijdens werkzaamheden aan ondergrondse leidingen, stuitte de man op een langwerpig stuk ijzer. Toen hij het ijzer uit de grond haalde bleek de man een middeleeuws zwaard in handen te hebben. En dat niet alleen: de vondst van dit zwaard leidde tot de opgraving van een enorm middeleeuws kerkhof op dezelfde plek.
Tekst: Giuseppe Boccucci
De Zweedse kruisvaarders
De landeigenaar uit het dorpje Pertteli, gelegen tussen Helsinki en Turku, nam na de vondst van het zwaard contact op met de Finse archeoloog Juha Ruohonen. Ruohonen heeft bevestigd dat het gaat om een zwaard dat typerend is voor Zweedse kruisvaarders en uit de periode 1050-1150 afkomstig is.
Bij het begrip ‘kruistochten’ wordt er vaak gedacht aan de middeleeuwse expedities van West-Europese koningen die het christendom wilden verspreiden in Jeruzalem. Tegelijkertijd werden er echter ook kruistochten uitgevoerd om het christendom te verspreiden in Scandinavië en Oost-Europa.
In de twaalfde en dertiende eeuw werden er vanuit Zweden drie kruistochten ondernomen om Finland te onderwerpen aan de Zweedse kroon en de katholieke kerk. Tijdens drie expedities tussen 1150 en 1300, staken de kruisvaarders vanuit Stockholm de Oostzee over naar de Finse zuidkust. De Zweden veroverden een groot deel van Finland en wisten het grotendeels te bekeren tot het christendom.
Een overzicht van de drie kruistochten vanuit Zweden naar Finland. Het dorp Pertteli ligt ten oosten van Turku, ongeveer langs de groene lijn die de tweede Zweedse kruistocht markeert.
Rdnk, via Wikimedia Commons.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
Van de ene vondst naar de andere
De vondst van het zwaard gaf aanleiding voor verder archeologisch onderzoek op de vindplaats. Hierbij vonden de archeologen bewijs voor het bestaan van een groot middeleeuws kerkhof. Diverse objecten zijn hier opgegraven, zoals een ander zwaard, houten resten van een grafkisten en menselijke botten.
De meest opvallende vondst tot nu toe, bestaat uit diverse bronzen ornamenten die toebehoorden aan een riem. De riem had volgens Ruohonen ongeveer dertig vierkante bronzen plaatjes, maar ook ornamenten met dierenhoofden, kruisvormige hangers en een gesp. Het leer van de riem is overigens ook deels bewaard gebleven.
Eén van de dertig vierkante bronzen plaatjes die aan de riem vastzaten.
Juha Ruohonen, via Turun Yliopisto.
Oudste begraafplaats van Finland
Naar schatting liggen er 200 mensen begraven op de begraafplaats en zullen er bij verder onderzoek dus meer archeologische vondsten worden gedaan.
De begraafplaats is, voor zover bekend, de oudste christelijke begraafplaats van Finland. De begraafplaats bevindt zich in de nabijheid van de vijftiende-eeuwse kapel van Pertteli. Aanvankelijk namen historici en archeologen aan dat er vanaf de vijftiende eeuw een vorm van kerkelijke autoriteit opkwam in de regio. Volgens Ruohonen wijst de vondst van de begraafplaats erop dat dit zich veel eerder voltrok.
De vijftiende-eeuwse kerk van Pertteli.
Motopark, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons.
Momenteel worden de vondsten op de begraafplaats nader onderzocht door de universiteit van Turku. Het onderzoek loopt nog tot begin 2024.
