Gedurende het hele Neolithicum en grote delen van de bronstijd hebben mensen over de hele wereld megalithische monumenten gebouwd. Van Korea tot Jordanië, van Schotland tot het zuiden van Portugal, hoog in de Armeense bergen, op de vlaktes van Iran en op het eiland Malta over al in de wereld tref je megalithische monumenten aan.

Stenen cirkel

Een groot deel van deze monumenten had een funeraire functie, individuele graven, maar ook enorme grafcomplexen bestemd voor vele tientallen individuen. Een ander type megalithisch monument vormt de stenen cirkel. Óók die zijn er van simpel tot groot en complex. De beroemdste stenen cirkel is natuurlijk die van Stonehenge in Engeland.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!

Een derde categorie wordt gevormd door losse of in rijen opgestelde stenen. Daarvan is Carnac in Frankrijk een mooi voorbeeld. Een aparte groep wordt gevormd door de stenen tempels van Malta (zie hiervoor het artikel in de Malta-special van Archeologie Magazine, nr 2 van 2015). Vorm en grootte van de megalithische monumenten werd altijd mede bepaald door het aanwezige materiaal. Soms werden de stenen uitvoerig bewerkt bijvoorbeeld op Malta, maar vaak ook niet, bijvoorbeeld in het geval van de hunebedden.

Functie van monumenten

Over de specifieke functie van bepaalde monumenten, zoals de stenen cirkels hoog in de Armeense bergen, of de stenen lanen in West-Frankrijk zijn de meningen sterk verdeeld. Hoewel het aannemelijk lijkt dat dergelijke monumenten altijd een religieuze betekenis hebben gehad is dat niet met zekerheid vast te stellen.

In veel gevallen ontbreekt ook de informatie over wie de monumenten hebben gebouwd. Voor de suggestie, die in de populaire literatuur nogal opgeld doet, dat dergelijke grote monumenten alleen maar met behulp van slavenarbeid gebouwd konden worden, bestaat echter geen enkel bewijs. Sterker nog, de meeste wetenschappers veronderstellen nu dat het bouwen van megalithische monumenten vrijwel altijd een ‘communal effort’ is geweest en van grote sociale betekenis was voor de gemeenschap die ze bouwden.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!