Net als de Noormannen kenden de Germanen een uitgebreide spirituele cultuur. Naast reuzen, dwergen, trollen en elfjes omvatte deze cultuur ook een veelvoud aan goden. Iedere god werd, net als bij de oude Griekse en Romeinse godsdiensten, afgebeeld als een mens met zijn of haar eigen bovennatuurlijke krachten. Deze goden hadden hun eigen attributen. Dit waren objecten of dieren die in het dagelijks leven van de Germanen vaak terugkwamen. De Germaanse goden speelden een belangrijke rol voor de normen en waarden van de Germanen.

Deze godsdienst had bovendien veel invloed op andere samenlevingen in Noord-Europa. De Germaanse godsdienst en bijbehorende mythen werden in de vroege Middeleeuwen deels overgenomen door de bewoners van Scandinavië. In dit artikel hebben we de vijf belangrijkste Germaanse goden voor je op een rijtje gezet.

---

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!

---

​​​​Wodan: Germaanse oppergod

Wodan staat volgens de meesten aan de top van de Germaanse godsdienst. Hij is de koning van de Germaanse goden. Daarnaast is hij bekend als de Germaanse god van de wijsheid en oorlog. Zijn dorst naar kennis en wijsheid blijkt uit het mythische verhaal waarin Wodan zijn eigen oog opofferde in ruil voor inzicht in het universum. Voor de Germanen illustreerde deze legende de diepgang van Wodans karakter en zijn bereidheid om persoonlijke offers te brengen voor het grotere goed. Als oorlogsgod speelde Wodan ook een belangrijke rol. Germaanse krijgers die in de strijd omkwamen, werden beschouwd als uitverkorenen die Wodan gingen vergezellen in het Walhalla: het paradijs. Deze belofte over het hiernamaals was voor vele Germaanse krijgers een motivatie om oorlog te voeren.

De verering van Wodan was diepgeworteld in de Noord-Europese samenleving. De Noormannen vereerden hem ook als oppergod, maar dan onder de naam Odin. Zij bouwden, net als de Germanen, houten tempels ter ere van Odin.  Daarnaast is de derde dag van de week in het Nederlands en Engels (woensdag) naar Wodan genoemd.
 

Frigga: Koningin der goden

Frigga is de koningin van de goden. Als echtgenote van Wodan staat ze in de Germaanse cultuur bekend als een wijze en zorgzame huismoeder. Verder wordt ze in de Germaanse godenverhalen niet alleen als godin afgebeeld, maar ook als normaal mens. Frigga wordt namelijk ook gezien als een vrouw in de rol van huismoeder. Haar invloed reikt echter verder dan het huishouden. Frigga is ook verbonden met liefde, vruchtbaarheid en het weven van het lot.

Vaak wordt Frigga afgebeeld met een spinnewiel. Hiermee weeft ze het lot van zowel mensen als goden. De weefkunst benadrukt haar rol als bewaakster van het lot en haar vermogen om gebeurtenissen te beïnvloeden. Frigga's betrokkenheid bij de lotsbestemming van mensen zorgt ervoor dat ze een belangrijke rol speelde in het dagelijks leven van de Germanen. In de Noordse mythologie draagt deze godin de naam Frigg.
 

Donar: God van de bliksem

Donar was een krachtige en geliefde god in de Germaanse mythologie. Als de god van de donder, bliksem en bescherming neemt Donar een prominente plaats in binnen de Germaanse godsdienst. Zijn kenmerkende attribuut is zijn hamer waarmee hij de kracht van de bliksem kan oproepen. Donar wordt vaak afgeschilderd als een dappere strijder die de mensen beschermt tegen de chaos en het kwaad.

De mythen rondom Donar draaien vooral om zijn heldendaden, waarbij hij confrontaties aangaat met reuzen, slangen en andere wezens. Onder zijn Scandinavische naam Thor leeft de avontuurlijke Donar nog altijd voort in de moderne populaire cultuur. Donars moed en kracht worden niettemin gebalanceerd door een nobel karakter. Hij wordt in de Germaanse samenleving gezien als symbool van loyaliteit. Tenslotte is de vierde dag van de week, de donderdag, naar hem vernoemd.
 

Frija: Godin van de schoonheid

Frija is de betoverende Germaanse godin van de schoonheid. Haar naam betekent "vrouw" of "dame", wat haar status als een godin van verfijning en gratie benadrukt. Ze rijdt door de lucht op een door katten getrokken wagen, wat haar associatie met deze dieren versterkt. Ze werd dan ook vaak met katten afgebeeld. De godin heeft daarnaast een sterke connectie met kunst en de natuur. 

Deze godin wordt vaak verward met Frigg, de vrouw van Wodan. In bepaalde Germaanse stammen werden Frija en Frigg als dezelfde godheid gezien. Beide godinnen werden namelijk gezien als de godin van de vruchtbaarheid.
Frija is beter bekend onder haar Scandinavische naam Freya en toont sterke overeenkomsten met de Griekse godin Aphrodite en haar Romeinse evenbeeld Venus. De vijfde dag van de week (de vrijdag) is naar deze godin vernoemd.
 

Ziu: God van de rechtvaardigheid

Ziu is de dappere Germaanse god van de rechtvaardigheid. Hij stond bekend als een stoutmoedige krijger, die zijn hand had opgeofferd in de strijd om de mensen te beschermen tegen de Fenrir: de wolf die de mensheid dreigde te vernietigen. Daarom beeldden de Germanen Ziu meestal met één arm af.

De god wordt tevens vaak afgebeeld met een zwaard. Dit zwaard is hij bereid te gebruiken tegen het onrecht. De naam van de god Ziu wordt ook betrokken bij juridische aangelegenheden. Dit benadrukt het belang van ethiek in de Germaanse samenleving en het belang van Ziu.

De tegenstrijdigheid van de menselijke moraal komt naar voren bij deze god. De mens heeft een krachtige, maar rechtvaardige beschermer nodig tegen de chaos die altijd dreigt. Verhalen van Ziu benadrukken het belang van strijd, maar ook van een rechtvaardige samenleving. Ziu is beter bekend onder zijn Scandinavische naam Tyr. Vermoedelijk is de dinsdag naar Ziu vernoemd.