Jupiter en Juno
James Barry
Dit zijn de 5 belangrijkste Romeinse goden
De Romeinen hielden er talloze goden op na. Men was er in Rome namelijk niet op uit om buitenlandse religies te bestrijden, waardoor de Romeinen vaak flexibel waren op religieus gebied. Tijdens de eerste eeuwen van de republiek lieten ze zich bijvoorbeeld sterk beïnvloeden door de Griekse en Etruskische religies, waarvan ze sommige goden overnamen. Ook als de Romeinen nieuw grondgebied veroverden, probeerden ze de lokale religie niet uit te roeien, maar juist te ondersteunen. Bijvoorbeeld door tempels voor lokale goden te bouwen. Er bestaan talloze historische bronnen die beschrijven hoe Romeinen offers brachten aan ‘vreemde’ lokale goden. Wel bestond er een hiërarchie onder alle goden die de Romeinen aanbaden. We hebben vijf van de belangrijkste voor je op een rijtje gezet.
1. Mercurius
Mercurius was de god van reizigers, handel en winst. Zijn eerste tempel werd in het jaar 495 v.Chr. ingewijd, kort na het verdrijven van de laatste Romeinse koning Lucius Tarquinius Superbus in 509 v.Chr. Waarschijnlijk werd Rome na het afzetten van zijn laatste koning geteisterd door politieke instabiliteit, waardoor hongersnood dreigde. De stad werd echter voor hongersnood behoed door graanhandel met de Grieken, waarna de eerste tempel voor Mercurius werd opgericht. Mercurius is dan ook nauw verwant met de Griekse god Hermes, eveneens god van de handel. Uit de archeologische opgravingen bij Pompeï is gebleken dat Mercurius één van de populairste goden onder de Romeinen was.
2. Mars
Net als zijn Griekse tegenhanger Ares, werd Mars gezien als god van de oorlog. Anders dan Ares - die door de Grieken over het algemeen weggezet werd als een barbaarse, moordlustige krijger - werd Mars juist door de Romeinen vereerd. In de maand maart (vernoemd naar Mars) begon het oorlogsseizoen en vonden er festivals plaats ter ere van deze god. Dit was een zeer belangrijke maand binnen de Romeinse cultuur; tot 153 n.Chr. gold maart als eerste maand van het jaar. Mars was de zoon van de oppergoden Juno en Jupiter en vader van de legendarische tweeling Romulus en Remus, die volgens de Romeinse ontstaansmythe Rome hadden gesticht.
3. Minerva
Minerva was de godin van de kunst, wijsheid, het verstand en de menselijke geest. Bovendien werd ze zowel vereerd als oorlogsgodin en als vredelievende godin. In tegenstelling tot Mars was Minerva enkel godin van de verdedigende oorlogen. Hiermee was ze het Romeinse equivalent van de Griekse godin Athene, die door de Grieken wél vereerd werd als oorlogsgodin, maar dan uitsluitend de weldoordachte strategische oorlog. Ook is Minerva sterk beïnvloed door de Etruskische Menrva, godin van wijsheid, oorlog, kunst, educatie en handel.
4. Juno
Als heerseres van de hemelen, vrouw van Jupiter en moeder van Mars, gold Juno als belangrijkste godin van het Romeinse pantheon. Ze werd vereerd als godin van talloze zaken, met name het huwelijk, jeugdigheid en de vitaliteit. Ook werd ze gezien als beschermer van het Romeinse volk in het algemeen en in het bijzonder van de vrouwen. Waarschijnlijk is het idee dat Juno getrouwd was met Jupiter ontstaan door Griekse invloeden. In de Griekse mythologie zijn Hera (de Griekse tegenhanger van Juno) en oppergod Zeus (Jupiter) namelijk ook getrouwd.
5. Jupiter
Ten slotte komen we aan bij de belangrijkste god van de Romeinse mythologie: Jupiter. Als het Romeinse equivalent van Zeus was hij de oppergod en heerste hij over de hemel, het onweer en, nog belangrijker, de regen. De opbrengst van de landbouw was immers afhankelijk van regenval. Jupiter was volgens de Romeinse mythologie een zoon van de god Saturnus die eveneens als oppergod heerste, voordat Jupiter hem van zijn troon stootte.
Volgens de Romeinse mythe was Saturnus bang dat één van zijn kinderen hem ten val zou brengen. Hierom verorberde hij de eerste vijf kinderen die hij bij zij vrouw, de godin Rhea, verwekte. Bij de geboorte van Jupiter bracht Rhea haar zoon echter in veiligheid, waarna deze opgroeide en later inderdaad zijn vader van de troon stootte. Alhoewel Jupiter getrouwd was met Juno, hield hij er vele minnaressen op na waaronder menselijke vrouwen. Als gevolg van zijn affaires, verwekte hij vele halfgoden.