Was de Homo Erectus liever lui dan moe?

De Homo Erectus heeft volgens Australische archeologen sterk bijgedragen aan zijn eigen ondergang. De Homo Erectus was volgens hen namelijk liever lui dan moe en paste zich daardoor niet aan aan veranderende omstandigheden.

De archeologen deden op het Arabisch schiereiland onderzoek naar vroege menssoorten. Daarbij viel ze op dat de Homo Erectus bij de zoektocht naar materiaal waar gereedschap van gemaakt kon worden, de weg van de minste weerstand koos. Dat leverde naar verhouding gereedschap van erg slechte kwaliteit op. Dat zou blijken uit de manier waarop ze materialen verzamelden.

Stenen dichtbij

Volgens de onderzoekers gebruikte de Homo Erectus materialen die hij min of meer toevallig tegenkwam in de nabijheid van het kamp. De archeologen onderzochten zo'n kamp, vlak bij een rotsige heuveltop, waar voldoende steen van goede kwaliteit te vinden was. De archeologen vonden op de heuveltop echter geen sporen van activiteit. Geen resten van gereedschap, geen sporen dat er ooit steen uit de rots gehakt was. Daardoor vermoeden ze dat de Homo Erectus zich niet of nauwelijks naar die heuveltop ging om naar stenen te zoeken, maar zich beperkte tot wat er toevalligerwijs van de heuvel afgerold was. En dat terwijl de bewoners van het kamp volgens de archeologen geweten moeten hebben dat er materiaal van goede kwaliteit dichtbij beschikbaar was.

Tegenstelling tot Neanderthalers

Dat staat in schril contrast met latere menssoorten die van stenen gereedschap gebruik maakten, zoals de Neanderthalers, die veel kieskeuriger te werk gingen in hun zoektocht naar materialen die geschikt waren voor gereedschap. De Neanderthalers beklommen in hun zoektochten naar geschikte stenen zelfs bergen.

Homo Erectus paste zich niet aan

Volgens het onderzoeksteam heeft dit gebrek aan inventiviteit en nieuwsgierigheid bij de Homo Erectus ervoor gezorgd dat de Homo Erectus slecht om kon gaan met veranderende omstandigheden. Toen de omgeving van het kamp verdorde, gingen de bewoners nog steeds niet op pad om achter de horizon beter leefbaar gebied te vinden. Op basis van sedimenten konden archeologen achterhalen dat de rivieren in de omgeving droogvielen. Op basis van de stukken gereedschap die zij in die sedimentlagen aantroffen, concludeerden de archeologen dat de Homo Erectus desondanks altijd dicht bij die rivierbeddingen bleef wonen, ook toen er geen druppel water meer doorheen stroomde. Uiteindelijk heeft dat er aan bijgedragen dat in ieder geval deze populatie van Homo Erectus het niet gered heeft.

Volgens de onderzoekers wijst alles er op dat de Homo Erectus dus niet op pad ging om iets beters te zoeken, zolang hij nog functionerende spullen op voorraad had. Als dit gedrag representatief is voor andere populaties van Homo Sapiens, dan kan dit gedrag een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan het uitsterven van de vroege mensensoort.