Twee skeletten gevonden in Jebel Sahaba.
Wendorf Archive, British Museum.
Nieuw onderzoek weerlegt theorie over ‘oudste prehistorische oorlog’
Een van de oudst bekende prehistorische oorlogen was waarschijnlijk een serie kleine schermutselingen, in plaats van één groot conflict. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de CNRS en de Universiteit van Toulouse naar botresten uit de prehistorische begraafplaats Jebel Sahaba in de Nijlvallei in Soedan. Sinds de vondst van de 13.000 jaar oude botten werd aangenomen dat dit massagraf het resultaat was van de oudst ontdekte prehistorische oorlog. Maar nieuw onderzoek toont aan dat het mogelijk een reeks kleine conflicten was gedurende een langere periode, mogelijk vanwege de klimaatveranderingen aan het einde van de ijstijd.
Jebel Sahaba werd ontdekt in de jaren 60 van de vorige eeuw. Het is een van de eerst ontdekte formele begraafplaatsen. Er zijn in totaal 61 skeletten gevonden. De meeste lichamen uit de begraafplaats vertoonden sporen van verwondingen, afkomstig van wapens of projectielen. Bovendien werden er ook verschillende projectielpunten teruggevonden in de botten of in de graven. Al die tijd werd gedacht dat dit slachtoffers waren van de oudst ontdekte prehistorische oorlog. Sinds 2002 werden de botten bewaard in het British Museum in Londen. Nu zijn ze opnieuw onderzocht door middel van onder andere microscopische analyse en de onderzoekers kwamen tot nieuwe conclusies. In plaats van een enkel grootschalig conflict, lijkt het er nu op dat het een reeks van gewelddadige conflicten is geweest.
ARCHEOLOGIE ONLINE IS VAN DE MAKERS VAN ARCHEOLOGIE MAGAZINE, MEER WETEN OVER DIT PRACHTIGE MAGAZINE? KLIK HIER!
Reeks aanvallen
De nieuwe studie onderzocht de botresten van 61 lichamen uit de begraafplaats. Hierbij vonden ze ongeveer honderd nieuwe verwondingen aan op de botten. Het opmerkelijke hierbij is dat 16 lichamen sporen van zowel geheelde als niet-geheelde wonden vertoonden. Dit wijst erop dat de geheelde wonden al eerder dan het overlijdensmoment zijn toegebracht. Wonden uit aanvallen met een dodelijke afloop hebben immers niet de tijd gehad om te genezen. Alle wonden lijken te zijn toegebracht door gevechten tussen mensen in plaats van bijvoorbeeld ongelukken of dierlijke aanvallen. Daarnaast zijn er aanwijzingen gevonden dat sommige skeletten zijn verstoord bij latere begrafenissen. Ook dit wijst erop dat er gedurende een langere periode dodelijke slachtoffers zijn gemaakt. Opmerkelijk is dat mannen, vrouwen en kinderen evenveel en dezelfde soort verwondingen hebben.Dit duggereert dat destijds hele stammen het doelwit van aanvallers waren.
Klimaatverandering?
Maar wat was de reden dat deze groepen jager-visser-verzamelaars elkaar bevochten? De onderzoekers denken dat het te maken heeft met de klimaatverandering aan het eind van de ijstijd en het begin van de zogenaamde ‘Afrikaanse vochtige periode’ 14.000 jaar geleden. Er zijn namelijk sporen van verschillende culturen gevonden in dit kleine gebied in de Nijlvallei. Dit wijst erop dat dit een toevluchtsoord werd voor diverse Afrikaanse volken die te maken hadden met de gevolgen van klimaatverandering. Mogelijk streden deze verschillende volken met elkaar om de schaarse voedingsbronnen in de Nijlvallei.
