Middeleeuwse munt in Engeland is een overblijfsel van een bijzondere katholieke traditie

In het Engelse graafschap Norfolk is een penning gevonden uit de vijftiende of zestiende eeuw. De munt werd gevonden bij een groot vijftiende-eeuws landhuis in het dorp Oxborough. Vermoedelijk werd deze munt rond Kerstmis als een gift aan de armen gegeven. Munten zoals deze werden uitgedeeld tijdens een opmerkelijke katholieke traditie.

Tekst: Giuseppe Boccucci

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!

Munt zonder waarde

De loden penning werd gevonden met een metaaldetector op het terrein van het landhuis Oxburgh Hall. De munt is enkele centimeters groot en heeft één goed bewaarde zijde, waarop een lang kruis te zien is. De andere zijde is in een veel slechtere staat. Waarschijnlijk was daar het hoofd van een bisschop op afgebeeld.

Het kruis op de penning.

James Dobson, National Trust Images.

De munt was weliswaar even groot als de munten die in de late middeleeuwen gebruikt werden als betaalmiddel, maar had geen geldwaarde. De loden munt kon alleen worden ingewisseld voor bijvoorbeeld een maaltijd en was meer bedoeld als geschenk aan de armen.

Volgens het Britse archeologische instituut National Trust is de munt afkomstig uit de abdij van Sint-Edmund in het stadje Bury St. Edmunds. Deze abdij was één van de grootste van West-Europa en lag ongeveer vijftig kilometer ten zuiden van Oxborough. De vondst van de munt in Oxborough laat volgens de archeologen zien dat men in de middeleeuwen bereid was om vanuit kleine dorpjes een lange reis te maken naar de enorme abdij van Sint-Edmund.

Kinderbisschoppen

De penning is in Bury St. Edmunds uitgedeeld tijdens het katholieke feest van Kinderbisschop, dat plaatsvond in de periode tussen Sint-Nicolaas (6 december) en het feest van de Onnozele-Kinderen (28 december). De bisschop wees tijdens het feest een jongen – een koorknaap of andere jonge geestelijke – aan die gedurende deze periode de macht van de bisschop had. De kinderbisschop mocht kerkdiensten uitvoeren en geld inzamelen voor de kerk. Er werden ook giften gedaan aan de armen, waaronder de loden penning die in Oxborough werd aangetroffen. Een dergelijke penning was tijdens het feest van de Kinderbisschop te gebruiken om een maaltijd te krijgen bij de kerk.

Kinderbisschop (midden) in het Duitse Bamberg.

Martin Joseph von Reider (1582), Staatsbibliothek Bamberg.

In Engeland kwam er aan het einde van de zestiende eeuw een einde aan dit feest, toen de protestante koningin Elizabeth I Tudor aan de macht kwam. Net als in protestantste gebieden op het Europese vasteland, werden katholieke feestenverboden.

Oxburgh Hall

Op het terrein van Oxburgh Hall zijn bij dit al langer lopende onderzoek meerdere voorwerpen opgegraven. Zo zijn er voorwerpen opgegraven uit het middeleeuwse Oxborough, zoals hoefijzers, spijkers en diverse soorten gereedschap, en zijn er sporen gevonden van een Romeins dorp.