Hoe kwamen prehistorische jagers en verzamelaars de koude winters in Siberië door? Onderzoek van de Universiteit van York suggereert dat de bewoners van die koude streken gebruik maakten van aardewerk om hun maaltijden te verwarmen.

De archeologen onderzochten fragmenten aardewerk die werden gevonden op meerdere plekken langs de Amoer-rivier in het oosten van Rusland. De leeftijd van die aardewerken fragmenten varieerde van 12.000 tot 16.000 jaar oud. Op die fragmenten aardewerk vonden de archeologen sporen van vetten, die erop wezen dat het aardewerk gebruikt werd voor de bereiding van vlees. Waarschijnlijk werden de potten vooral gebruikt om verschillende voedingsstoffen en vetten uit bijvoorbeeld het beenmerg van het geslachte dier te winnen.

Begin van gebruik aardewerk

Dat leverde de archeologen een belangrijk inzicht op. Lang was al bekend dat de mensheid zo rond het einde van de laatste ijstijd begon met het gebruik van aardewerk, maar wanneer precies nog niet. Dankzij dit onderzoek is veel beter vast komen te liggen wanneer mensen voor het eerst aardewerk begonnen te gebruiken.

Opvallend genoeg was dat dus tijdens een nog relatief koude periode, waarin voedsel veel schaarser was. De archeologen vermoeden dat de potten dus werden gebruikt om meer voedingsstoffen te winnen uit het schaarse voedsel dat beschikbaar was, daarmee konden ze de koude winters beter overleven.

Niet één plek waar aardewerk ontstond

Het onderzoek leverde ook een ander interessant inzicht op: namelijk dat de ontwikkeling van aardewerken potten niet op één locatie begon. In samenwerking met archeologen van het Japanse Nationaal Onderzoeksinstituut voor Cultureel Erfgoed in Nara en archeologen van de Universiteit van Groningen werden aardewerken fragmenten uit meer plekken in het noordoosten van Azië vergeleken met de aardewerken fragmenten uit Siberië. Daaruit bleek dat er parallelle ontwikkelingen waren in het ontstaan van aardewerk. Afhankelijk van beschikbare grondstoffen ontstonden er dus min of meer gelijktijdig op verschillende plekken verschillende aardewerk-culturen.

Het onderzoek werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Quaternary Science Reviews.