Drie eeuwen nadat het Spaanse galjoen San José zonk voor de kust van Colombia, zijn de eerste kostbare objecten van de bodem van de Caribische Zee gehaald. Het wrak, dat door zijn gigantische lading aan goud, zilver en edelstenen bekendstaat als de "heilige graal onder de scheepswrakken", wordt al sinds de ontdekking in 2015 geclaimd door verschillende landen en partijen. De Colombiaanse regering heeft nu de eerste objecten geborgen, waaronder een kanon en gouden munten, als onderdeel van een grootschalig bergings- en conserveringsproject.

De tragedie van 1708

De San José was een Spaans galjoen met 62 kanonnen en was in juni 1708 het vlaggenschip van een Spaanse schatvloot die onderweg was van Zuid-Amerika naar Europa. Het schip lag vol met een naar schatting 180 ton aan goud, zilver en edelstenen. Deze lading zou vandaag de dag ongeveer 18 miljard dollar waard zijn.
Tijdens de Spaanse Successieoorlog werd de vloot aangevallen door Britse oorlogsschepen. In de daaropvolgende zeeslag zonk de San José ten zuiden van Cartagena. Bij de ramp kwamen de 600 bemanningsleden en passagiers om het leven.

Lees op IsGeschiedenis: Wat leidde tot de aanval op de schatvloot en hoe verging de San José?

Eerste objecten na 300 jaar geborgen

Onderzoekers lokaliseerden het wrak in 2015 op ongeveer 600 meter diepte onder het zeeoppervlak. De vondst leidde direct tot een internationaal conflict over de eigendom.

De Colombiaanse overheid verklaarde dat alle wrakken in haar wateren tot het nationaal erfgoed behoren en startte een project om het wrak te onderzoeken, te bergen en te conserveren.

Lees ook op Archeologie Online: De ophef was groot toen het wrak in 2015 werd ontdekt; meer over de juridische strijd om het eigendom.

De nieuwste vondsten markeren de tweede fase van dit project: het bergen van artefacten. Met behulp van robotapparatuur zijn de volgende, verbazingwekkend goed geconserveerde items uit de diepte gehaald:

• Een bronzen kanon (62-ponder).
• Drie bronzen en gouden munten.
• Twee complete porseleinen kopjes en diverse fragmenten.
• Fragmenten van touw, hout en metaal.

Conservering en de toekomst van de schat

De objecten werden onmiddellijk aan boord van het moederschip gebracht om conservering te waarborgen. Het bronzen kanon werd bijvoorbeeld in een gekoelde container geplaatst, terwijl de munten in zout water werden bewaard om verdere achteruitgang te voorkomen, zoals gemeld door het Colombiaanse Instituut voor Antropologie en Geschiedenis (ICANH).

Alhena Caicedo Fernández, directeur van het ICANH, stelde dat het bergen van deze objecten "de mogelijkheid opent voor burgers om, door middel van materieel getuigenis, dichter bij de geschiedenis van het San José-galjoen te komen".

Het Colombiaanse Ministerie van Cultuur heeft de intentie om de geborgen schatten uiteindelijk tentoon te stellen in een museum, zodat ze toegankelijk blijven voor het publiek en hun culturele en historische waarde behouden blijft. De berging van de rest van de gigantische schat is een lopend project dat naar verwachting nog jaren zal duren.