Sinds 2021 scanden wetenschappers papyrusrollen met infrarode en ultraviolette straling, om hun inhoud eindelijk te onthullen
CNR.
Door Vesuvius verkoolde papyrus onthult begraafplaats Plato
Onderzoek naar een 2.000 jaar oude verkoolde papyrusrol uit de Romeinse stad Herculaneum, heeft de exacte begraafplaats van de Griekse filosoof Plato (ca. 427 – 347 v. Chr.) aan het licht gebracht. Ook onthult het document hoe Plato als slaaf werd verkocht en hoe hij één van zijn laatste avonden doorbracht. Het document komt uit een collectie van 1.800 papyrusrollen uit Herculaneum, die wetenschappers sinds 2021 aan het scannen zijn met infrarode en ultraviolette straling. Voorheen was het onmogelijk om de rollen te lezen, omdat ze bij het openen risico liepen uit elkaar te vallen.
Tekst: Thomas van Roijen
Onleesbaar door uitbarsting Vesuvius
Herculaneum werd net als Pompeï verwoest door de uitbarsting van de vulkaan Vesuvius in 79. n.Chr. De stad werd bedolven onder een dikke laag as en vulkanisch gesteente en werd vanaf de achttiende eeuw stukje bij beetje opgegraven. In 1752 stuitten archeologen hierbij in een luxe Romeinse villa op een bibliotheek van 1.800 papyrusrollen, die volledig verkoold waren geraakt na de uitbarsting van de Vesuvius. Tijdens de vulkaanuitbarsting werden de papyrusrollen in kisten gestopt om te worden gered, maar een reddingsactie bleef uit door de snelheid van de ramp. De villa werd bedolven onder een dikke laag as waardoor de papyrusrollen verkoolden maar wel bewaard bleven.
Sinds de ontdekking hebben experts herhaaldelijk geprobeerd de onleesbare rollen machinaal te ontrollen, maar sommige exemplaren raakten daardoor voor eeuwig verwoest. Veel van de rollen liggen momenteel in de Nationale Bibliotheek in Napels en bestaan slechts uit fragmenten. Van deze fragmenten waren er tot voor kort slechts enkele deels ontcijferd. Dankzij nieuwe beeldvormingstechnieken komt hier nu verandering in. Sinds 2021 zijn wetenschappers de papyrusrollen aan het scannen met infrarode en ultraviolette straling, om hun inhoud eindelijk te onthullen.
In het onderzoek werd duidelijk dat één van de rollen over de filosoof Plato ging. De papyrusrol kwam van de hand van de filosoof Philodemus van Gadara (ca. 110 – ca. 40 v.Chr.), die o.a. schreef over de geschiedenis van filosofische scholen. Met behulp van kunstmatige intelligentie werden meer dan duizend woorden ontcijferd, wat neerkomt op ongeveer 30% van de tekst.
Veel van de rollen liggen momenteel in de Nationale Bibliotheek in Napels en bestaan slechts uit fragmenten
CNR.
Wat stond er in de tekst?
De ontcijferde tekst ging over de Academie van Athene, een filosofische school die door Plato werd opgericht in 387 v.Chr. Het was tot nu toe alleen bekend dat Plato op het terrein van de academie werd begraven, maar de papyrusrol onthult nu dat dat gebeurde in een speciaal aangelegde tuin. Het graf van de filosoof lag in de buurt van het Mouseion, een heiligdom dat was gewijd aan de muzen, godinnen uit de Griekse mythologie. De academie werd in 86 v.Chr. verwoest tijdens de Eerste Mithridatisiche Oorlog (89 – 85 v.Chr.) tussen de Romeinen en het koninkrijk Pontus.
Ook bracht de tekst aan het licht dat Plato veel eerder als slaaf werd verkocht dan gedacht. Wetenschappers gingen er tot nu vanuit dat Plato in 387 v.Chr. werd verkocht op Sicilië, tijdens zijn verblijf aan het hof van Dionysus I van Syracuse (ca. 430 – 367 v.Chr.). Plato zou een meningsverschil met de vorst hebben gehad, die hem vervolgens als straf verkocht als slaaf.
De papyrusrol kwam van de hand van de filosoof Philodemus van Gadara
CNR.
Uit de ontcijferde tekst blijkt echter dat Plato mogelijk al in 404 v.Chr. tot slaaf werd gemaakt tijdens de Peloponnesische Oorlog (431 – 404 v.Chr.) tussen Athene en Sparta. Volgens het document zou dit zijn gebeurd toen de Spartanen zijn geboorteplaats, het eiland Egina, in handen kregen. Later werd Plato vrijgekocht door een vriend.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
De tekst vertelt ook hoe Plato één van zijn laatste avonden zou hebben doorbracht. Philodemus schreef hoe de filosoof werd vermaakt door een jonge Thracische slavin die fluit voor hem speelde. Een succes was dit niet: Plato zou zich hebben geërgerd aan de muzikale en ritmische onkunde van de slavin.
Plato is een van de invloedrijkste filosofen van de geschiedenis
De Vaticaanse Musea, publiek domein, via Wikimedia Commons.
Veelbelovend
De uitkomst van het onderzoek is veelbelovend voor de toekomst. De onderzoekers hopen dat er met de stralings- en AI-methode meer papyrusrollen kunnen worden ontcijferd die te kwetsbaar zijn om te openen. In de Nationale Bibliotheek in Napels liggen in ieder geval nog 1.560 papyrusrollen die allemaal ontcijferd kunnen worden.
