De moai, de mysterieuze beelden op Paaseiland, zijn nog altijd omgeven met veel raadsels. Vooral de manier waarop ze gebouwd zijn. Archeologen en antropologen van de Binghamton University, State University of New York hebben een klein stukje van het mysterie opgehelderd. Uit hun onderzoek blijkt dat de Moai zijn geplaatst in de nabijheid van zoetwaterbronnen.

De beroemde moai op Paaseiland staan verspreid in kleine groepjes over het eiland. De meesten bij de kust. Er werd al langer vermoed dat de locaties van de beelden iets te maken hadden met de plekken waar belangrijke grondstoffen op het eiland werden gevonden, of andere activiteiten plaatsvonden die voor het overleven op het eiland van belang waren.

Schaars drinkwater op Paaseiland

Een van de belangrijkste grondstoffen voor mensen is natuurlijk water. Op Paaseiland, of Rapa Nui stromen echter geen beekjes of rivieren. Het enige zoetwater dat op het eiland te vinden is, bevindt zich in enkele kratermeren, en in de poreuze lagen vulkanisch gesteente, ver onder de oppervlakte. Dat water komt alleen op een aantal plekken aan de kust weer naar boven. Uit eerder archeologisch onderzoek was al bekend dat de bewoners van Paaseiland erg afhankelijk waren van deze bronnen voor hun drinkwater, die alleen bereikbaar waren bij laagwater. Rondom deze bronnen werden sporen gevonden van nederzettingen, landbouw en andere menselijke activiteit. Echter, de correlatie tussen deze twee, was slechts een vermoeden.

Moai dichtbij drinkwater

Deze vermoedens waren alleen nog nooit wetenschappelijk getoetst. Vandaar dat de wetenschappers aan de slag gingen om de locatie van de moai en zoetwaterbronnen met elkaar te vergelijken. Op het westelijke deel van het eiland inventariseerden zij de plaatsen waar zoetwater aan de oppervlakte kwam, met de locatie van de moai. De uitkomst bevestigde de vermoedens: de moai zijn ooit opgericht in de nabijheid van plaatsen waar zoet water dagelijks bereikbaar was.

Functie van de Moai

Dat levert archeologen en antropologen een belangrijk inzicht in de functie van de moai, maar ook in hoe de samenleving op Paaseiland in elkaar zat. Het oprichten van de grote standbeelden is een monsterklus geweest. Hoe en waarom de mensen op Paaseiland samen begonnen te werken om deze klus te klaren, is een van de grote historische raadsels. Om het verband tussen de drinkwaterbronnen en de standbeelden beter aan te tonen, is het onderzoeksteam nu van plan hun onderzoeksgebied verder uit te breiden.

De resultaten van het onderzoek werden gepresenteerd in het tijdschrift PLOS ONE