Toen Tsjechische archeologen op de bodem van een put iets dat leek op een houten kistje vonden, was dat een mooie vondst, maar de archeologen wisten toen nog niet hoe bijzonder hun vondst was.

De waterput werd in 2018 opgegraven tijdens werkzaamheden aan de snelweg D35 bij het stadje Ostrov in Tsjechië. Tijdens de opgraving vonden archeologen meerdere fragmenten aardewerk, en iets dat op een houten kistje leek. Dat bleken de overblijfselen te zijn van een oude waterput.

Meer dan 7000 jaar oud hout

De archeologen konden het houten voorwerp uitgraven en meenemen naar het laboratorium voor onderzoek. Daar kwamen ze er achter hoe bijzonder hun vondst was. De aardewerken vondsten werden al gedateerd op het vroege neolithicum, maar het hout kon de archeologen een veel preciezere datum opleveren. Wat bleek: de bomen die waren gebruikt om de planken te zagen, waren ongeveer 7275 jaar geleden gekapt. Daarmee waren de resten van deze waterput meteen een van de oudste door mensen gemaakte houten bouwsels die ooit gevonden is.

Het houten bouwsel is waarschijnlijk gebruikt om de wanden van een waterput mee te maken. Het bouwsel bestond uit vier eikenhouten palen van ongeveer 1,40 meter lang op elke hoek, met daartussen houten planken. Tezamen vormden ze een vierkant van ongeveer tachtig bij tachtig centimeter. De planken zijn niet allemaal even oud. De verschillende houten delen schelen soms zo’n negen jaar. Archeologen vermoeden dat sommige planken later zijn toegevoegd, bijvoorbeeld als reparatie.

Inkijkje in 7000 jaar oude bouwtechniek

Door de vochtige omstandigheden onder de grond, was het hout bijzonder goed bewaard gebleven. Dat gaf de archeologen ook een bijzonder inkijkje in de bouwtechnieken van zevenduizend jaar terug. In het hout waren nog de snij- en haksporen van het stenen gereedschap waarmee het hout werd bewerkt, zichtbaar. Opmerkelijk was dat de archeologen bouwtechnieken herkenden die later ook nog in de bronstijd en zelfs door de Romeinen werden gebruikt. Volgens de archeologen bewijst deze vondst dat mensen in het late neolithicum ondanks hun vrij beperkte gereedschap van vooral steen en bot, toch in staat waren om complexe bouwwerken te maken.

Alleroudste?

Of deze houten constructie de alleroudste houten constructie is die door archeologen is opgegraven, is niet helemaal zeker te zeggen. Verspreid over Europa zijn nog veertig van zulke bouwsels opgegraven, die allen uit ongeveer de zelfde periode stammen. Welke daarvan de oudste is, is niet precies te zeggen.

Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Archaeological Science.