Archeologen hebben aan de westkust van Noorwegen een 4.000 jaar oude tombe opgegraven. Het graf, waarin vijf lichamen zijn gevonden, kan volgens de onderzoekers een hoop vertellen over de eerste boeren die in het gebied leefden. Behalve de tombe zijn er ook onderkomens gevonden, vuilnishopen van voornamelijk dierenbotten en een stenen sikkel versierd met schelpen. Wellicht is de vondst bewijs voor de eerste boeren in het huidige West-Noorwegen.

Tekst: Thomas van Roijen

Steenkist

Via koolstofdatering konden de archeologen achterhalen dat de tombe omstreeks 2.000 v.Chr. was gebouwd en dus uit de late steentijd kwam. Dit komt overeen met de bouwstijl van de tombe, die typisch is voor de Europese steentijd. Het graf (gevonden bij het dorpje Selje) is een zogenaamde steenkist: een rechthoekige tombe waarbij platte stenen zijn ingegraven in de grond. Vaak waren deze graven voor één persoon bedoeld, maar in dit exemplaar lagen vijf personen. Van drie lichamen hebben de archeologen het geslacht en de leeftijd kunnen achterhalen: een oudere man met artritis, een tweejarige peuter en een jonge vrouw. De onderzoekers gaan ervan uit dat de vijf personen aan elkaar verwant zijn.

De tombe was 3 meter lang en 1,5 meter breed

University Museum of Bergen

Opkomst van de landbouw

Landbouw kwam relatief laat naar het huidige Noorwegen, waar de mensen oorspronkelijk een nomadisch jager-verzamelaar bestaan leidden. Tussen 5.000 en 4.000 v.Chr. ontstonden de vroegste landbouwnederzettingen rond de Oslofjord in het zuiden, terwijl men noordelijker nog millennia leefde van de jacht en visserij. Tussen 2.900 en 2.500 v.Chr. begon landbouw zich vanuit het zuiden en oosten verder te verspreiden over de regio. Hoe landbouw zich in het huidige Noorwegen verspreidde is een van de grootste vragen in de Noorse archeologie. Met de tombe in Selje hopen archeologen dan ook antwoorden te vinden.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!

Van oost naar west

De sikkel is het meest voor de hand liggende bewijs dat er landbouw werd bedreven rond het huidige Selje, en zou hiermee de vroegste aanwijzing zijn voor de aanwezigheid van boeren in West-Noorwegen. De steenkist, die vooralsnog de enige in West-Noorwegen is, wijst ook in deze richting. In het oosten van Noorwegen, waar de landbouw eerder werd geïntroduceerd dan in het westen, zijn in het verleden namelijk met regelmaat steenkisten gevonden bij landbouwnederzettingen. De archeologen in Selje vermoeden dan ook dat het bedrijven van landbouw samen met het gebruik van de steenkisten naar het westen is gekomen.

University Museum of Bergen

De tombe werd opgegraven en onderzocht door archeologen van de Universiteit van Bergen

DNA-testen moeten uitwijzen of de personen in de tombe inderdaad aan elkaar verwant waren en of ze naar het gebied migreerden en landbouwkennis met zich meebrachten naar het westen. Het zou dus zomaar kunnen dat het om een van de eerste landbouwgemeenschappen in West-Noorwegen gaat.