In Saoedi-Arabië hebben archeologen van het Max Planck instituut 120.000 jaar oude voetafdrukken van mensen en dieren gevonden. De vondst, die bekend werd gemaakt in het wetenschappelijke tijdschrift Science Advances, geeft een bijzondere en gedetailleerde inkijk in het landschap van Saudi-Arabië van heel lang geleden en vertelt meer over de migratiepatronen van vroege mensen. 

De vondst werd gedaan in de Nefud-woestijn in het noorden van Saoedi-Arabië. Dat gebied staat al langer in de belangstelling van archeologen en paleontologen. De laatste jaren zijn er meer vondsten gedaan die inzicht geven in de migratiepatronen van de vroege mens. Voetafdrukken en vingerbotjes tonen aan dat de vroege mensen hier al veel eerder én vaker kwamen dan lang werd gedacht.

Enkele jaren geleden ontdekten archeologen hier al de eerste voetafdrukken in een versteende laag, die ooit de modderige oever van een meer is geweest. Tijdens het late pleictoceen was het gebied namelijk veel natter. Wat nu woestijn is, was toen groen grasland, waarin verschillende meren lagen. Een aantrekkelijk gebied voor de vroege mensen. Na uitgebreid onderzoek zijn de archeologen veel meer te weten gekomen over deze bijzondere plek.

Zeven menselijke voetafdrukken

Bij elkaar vonden de archeologen 376 voet- en pootafdrukken. Veruit de meeste afdrukken zijn gemaakt door dieren, maar zeven afdrukken zijn gemaakt door mensachtigen. Waarschijnlijk Homo sapiens, de moderne mens. Dat het gaat om Homo sapiens en niet om bijvoorbeeld neanderthalers, baseren de archeologen op de vorm van de afdrukken. De afdrukken zijn namelijk gemaakt door mensen met langere voeten en een lager gewicht dan de meeste neanderthalers hadden.

Wil je op de hoogte blijven van de meest interessante archeologische ontdekkingen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief, en volg ons op Facebook, dan mis je niks!

Klein groepje mensen

Erg opvallend daarbij is dat de positie van verschillende voetafdrukken erop wijst dat er twee of drie mensen samen liepen. Een klein groepje dus. Maar dat groepje bleef waarschijnlijk maar kort rondom het meer. Behalve de voetafdrukken vonden de archeologen namelijk geen andere sporen van menselijke aanwezigheid, zoals gereedschap. De onderzoekers vermoeden daarom dat de mensen die langs het meer trokken vooral even kwamen pauzeren of foerageren, en vervolgens verder trokken. Daaruit blijkt dat de mensen in het gebied al lang geleden grote afstanden aflegden en wellicht kleine groepjes eropuit trokken om voorraden in te slaan.

Zoektocht naar water

De mensen waren niet bepaald de enigen die dat deden. Het overgrote deel van de sporen was afkomstig van dieren. Van olifanten en kamelen tot oryxen, spiesbokken. Dat grote aantal sporen van verschillende soorten, maakt de vondst nog opvallender. Voet- en pootafdrukken zijn immers erg vergankelijke sporen, die meestal slechts uren of hooguit enkele dagen bewaard blijven. In dit geval zijn alle sporen in de modder echter in enkele uren gemaakt en ingedroogd. Dat betekent dat al deze mensen en dieren in heel korte tijd dicht bij elkaar kwamen. En ook dat is weer een bijzondere aanwijzing voor de archeologen.

Maar het was niet bepaald rozengeur en maneschijn. Dat er zo veel verschillende soorten in een tijdsspanne van slechts enkele uren dicht bij elkaar kwamen aan de oever van het meer, toont volgens de archeologen aan dat er ook droogte was. Hierdoor waren zowel mens als dier op zoek naar water, wat mogelijk verklaart waarom ze elkaar duldden in hun directe omgeving.

Het onderzoek is deel van het Paleodeserts project van het Max Planck instituut voor mensenlijke geschiedenis.