Bij een archeologische opgraving in Cuijk is een uniek Romeins olielampje in de vorm van een masker ontdekt. Hoewel de vondst van olielampen in dit soort graven niet ongewoon is, is dit exemplaar door de bijzondere versieringen een unieke vondst.

Tekst: Rens van Maasakker

Het lampje werd gevonden op het voormalige Nutriciaterrein, waar in juni grootschalig archeologisch onderzoek van start ging. Het onderzoek wordt uitgevoerd in opdracht van de gemeente Land van Cuijk en Danone, waar Nutricia onderdeel van is, omdat de grond geschikt wordt gemaakt voor woningbouw. De opgraving is een samenwerking tussen de archeologische bureaus BAAC en RAAP.

Het grootste grafveld van Noord-Brabant

Het olielampje lag in een graf in een Romeins grafveld dat zich uitstrekt langs de westzijde van de Grotestraat. Het grafveld blijkt aanzienlijk groter dan eerder gedacht en is nu officieel het grootste Romeinse grafveld van Noord-Brabant. De opgraving beslaat 1,6 hectare, maar archeologen schatten dat het grafveld in totaal wel zo’n 6 hectare groot kan zijn.
Tot nu toe zijn ruim 85 graven blootgelegd, met tal van grafgiften zoals kruiken, borden, flessen en sieraden. Vele van de objecten zijn opmerkelijk intact.

Licht in het hiernamaals

Het olielampje dateert van rond de tweede eeuw na Christus en is bijzonder gedetailleerd versierd met een masker. Soortgelijke lampjes met een dergelijk verfijnde afwerking zijn vrijwel ongekend in Nederland. Waarschijnlijk werd het object in het graf geplaatst om de overledene te vergezellen op de reis naar het hiernamaals. Het stond symbool voor licht in de duisternis.

De lamp en andere objecten, waarvan men denkt dat ze geïmporteerd zijn, benadrukken de welvaart en culturele connecties van Cuijk. De vondsten laten zien hoe diep de stad verbonden was met bredere Romeinse handelsnetwerken, ondanks dat de Romeinse geschiedenis van Noord-Brabant vaak in de schaduw staat van steden als Nijmegen en Maastricht.

De opgraving van het terrein is nog niet afgerond, want slechts 15 procent van het grafveld is tot nu toe onderzocht. De archeologen verwachten dan ook nog meer sporen en verhalen van de Romeinse bewoners van Cuijk te vinden.