Een archeologisch mysterie in Nijmegen. Daar vonden archeologen een potje uit de ijzertijd, met letterteken-achtige inscripties op de buitenkant. Dat stelt de archeologen voor een raadsel, in de periode 800-500 voor Christus was nog niemand in onze contreien het schrift machtig.

Raadselachtige inscripties

Het potje werd al in 2011 gevonden tijdens een opgraving op het Lentseveld, waar archeologen onderzoek deden naar een grafveld uit de vroege middeleeuwen. Het potje lag daar in een afvalkuil tussen andere vondsten. Potjes van deze vorm en omvang werden vaak gebruikt om grafgiften in te stoppen, of als offergave die onder gebouwen werden gestopt. Tijdens het wassen en verwerken van de vondsten, ontdekten archeologen echter de merkwaardige inscripties op de buitenkant.

De inscripties stellen archeologen voor een raadsel. De tekens vertonen niet of nauwelijks overeenkomsten met bekende Keltische tekens. Wel zijn er overeenkomsten met alfabetten uit Zuid-Europa. Archeologen vermoeden nu dat er iemand die zo'n alfabet een klein beetje kende aan het werk is geweest. De kennis die die persoon over zo'n alfabet had, is dan wel zeer beperkt geweest.

Contacten met verre regio's

Als de theorie klopt, is het raadsel nog niet opgelost, want hoe komt die kennis in de omgeving van Lent terecht? Het kan zijn dat het gaat om het graf van een reiziger. Op basis van andere grafgiften is vastgesteld dat er mensen van buiten de regio op het grafveld begraven zijn, maar de herkomst van die grafgiften komt niet verder dan het Middenrijngebied in Duitsland. Wel waren er contacten met het zuiden van Europa, dat blijkt uit eerdere vondsten in Wijchen en Oss.

Het zou kunnen gaan om een 'pseudo-schrift', tekens die op een alfabet lijken, maar dat niet zijn. Het zou nog tot de komst van de Romeinen duren, voordat de bewoners van de streek rond Nijmegen zelf leerden schrijven.

Authentiek potje

Het potje is wel authentiek. In de inscripties is dezelfde koolstofrijke aanslag gevonden als op de niet bewerkte delen van het potje, wat aangeeft dat de inscripties even oud zijn als het potje zelf. Daarnaast loopt de tekst door breuken in het aardewerk heen, en is het aardewerk van dezelfde lokaal gewonnen klei gemaakt als andere voorwerpen in die in het grafveld gevonden zijn.

Potje van Lent tentoongesteld

Het 'potje van Lent' wordt vanaf 28 september een week lang tentoongesteld in het stadhuis van Nijmegen. Daarna verhuist het potje van 6 oktober tot 17 oktober naar het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis. Uiteindelijk wordt het opgenomen in de collectie van museum Het Valkhof in Nijmegen. Daar is het vanaf 18 oktober 2018 te zien.