In het Belgische plaatsje Pommerœul hebben archeologen bijzondere sporen van eeuwenoude begrafenisrituelen ontdekt. De vondst werd gedaan in een Gallo-Romeins graf uit de tweede of derde eeuw, waarin botten werden gevonden van mensen uit uiteenlopende periodes. De resten dateerden namelijk uit zowel de steentijd als de Gallo-Romeinse periode en tonen aan dat een deel van de beenderen zijn opgegraven uit prehistorische graven en vervolgens in een Gallo-Romeins graf zijn gelegd. Een deel van de botten was als een puzzel bij elkaar gelegd en vormde een soort ‘puzzelskelet’ bestaande uit beenderen van vijf verschillende mensen.

Tekst: Rens van Maasakker

Bijzondere vondst

Pommerœul staat bekend om zijn Romeinse vondsten, maar deze ontdekking is vanwege de ongebruikelijke opstellingen van menselijke resten wel heel bijzonder. In de jaren zeventig werden verschillende Romeinse crematiegraven ontdekt in Pommerœul. Ook vonden de archeologen er een graf met onverbrande stoffelijke resten en een volledig skelet. De verschillende botten uit dit graf werden meegenomen voor later onderzoek, dat onlangs werd uitgevoerd.

Het onderzoeksteam, dat hun bevindingen publiceerde in Antiquity, ontdekte dat het skelet bestond uit beenderen van maar liefst vijf verschillende individuen uit tijdperken die meer dan 2.500 jaar uit elkaar lagen. De onderzoekers dateerden de botten van het puzzelskelet uit de steentijd namelijk uit omstreek 3.000 v.Chr. en de Gallo-Romeinse botten uit de tweede of derde eeuw n.Chr.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!

De onderzoekers dateerden de botten van het puzzelskelet uit de steentijd uit omstreek 3.000 v.Chr. en de Gallo-Romeinse botten uit de tweede of derde eeuw n.Chr.

Veselka et al.

Waarom deden de Gallo-Romeinen dit?

De onderzoekers vermoeden dat het gebruik van botten van verschillende mensen mogelijk is gedaan om een gemeenschappelijke voorouderlijke lijn of collectieve identiteit te benadrukken. Het lijkt erop dat het combineren en herschikken van menselijke resten een manier was om de band met de voorouders levend te houden. Archeologen suggereren ook dat deze herpositionering van botten werd gedaan voor de symbolische aanwezigheid van de doden in de wereld van de levenden. Wellicht om hun zegen en bescherming te vragen.

Lange traditie

De combinatie van overblijfselen uit zowel de steentijd als de Gallo-Romeinse periode in hetzelfde graf, laat zien dat er sprake was van een lange traditie in het ritueel omgaan met de doden. Door beenderen van mensen uit verschillende periodes bij elkaar te plaatsen, hielden de oude bewoners van België hun tradities en identiteit in stand.

De manier waarop het puzzelskelet in elkaar is gezet, laat zien dat er op nauwkeurige wijze is omgegaan met de menselijke overblijfselen. Daarnaast laat het skelet ook zien dat de makers veel kennis hadden van anatomie, aangezien het volgens de archeologen anatomisch goed in elkaar zit.