De gevonden schedel
The Innovation / Qiang Ji et al.
Nieuwe mensensoort gevonden?
Een zeer grote mensachtige schedel, gevonden in China, trekt gevestigde theorieën over de evolutie van de mens in twijfel. Chinese paleontologen claimen een nieuwe mensensoort gevonden te hebben die ze Homo longi noemen, ofwel ‘drakenmens’ (long is Mandarijn voor draak). Andere paleontologen trekken dit echter in twijfel en denken dat er voor het eerst een schedel gevonden is van een Denisovamens, een mensensoort waar nog relatief weinig over bekend is.
Het verhaal van de ‘drakenman’ schedel begint al in de jaren 30 van de vorige eeuw, vlak nadat het leger van het Japanse keizerrijk China was binnengevallen. Chinese arbeiders werden door de Japanse soldaten gedwongen om een brug te bouwen over de rivier de Songhua in het noordoosten van China. Eén van deze arbeiders vond - toen de opzichters hem niet zagen - een bijzonder grote schedel. Hij besloot de schedel te verstoppen in een waterput, zodat hij niet in Japanse handen terecht zou komen. Bijna 90 jaar lang hield hij dit geheim, maar vlak voordat hij stierf, vertelde hij het aan zijn kleinkinderen. Deze besloten in 2018 de schedel op te zoeken en vonden hem terug. De kleinkinderen schonken de schedel vervolgens aan het Museum van Geowetenschappen van de GEO Universiteit van Hebei in Shijiazhuang. Hier werd hij twee jaar lang bestudeerd, waarna de vondst aan het grote publiek bekend werd gemaakt in het wetenschappelijke tijdschrift The Innovation.
ARCHEOLOGIE ONLINE IS VAN DE MAKERS VAN ARCHEOLOGIE MAGAZINE, MEER WETEN OVER DIT PRACHTIGE MAGAZINE? KLIK HIER!
Hoe oud is de schedel?
Helaas heeft de vinder van de schedel nooit verteld waar hij hem precies gevonden heeft, waardoor er dus geen geologische context was voor de vondst. In één van de neusgaten werden echter sedimentresten gevonden, die overeenkomen met een sedimentlaag in de buurt van de brug over de Songhua. Deze laag is tussen de 138.000 en 309.000 jaar oud. Met behulp van een uranium-looddatering is vastgesteld dat de schedel tenminste 146,000 jaar oud is.
“Ik heb veel menselijke schedels en fossielen gezien, maar nog nooit één als deze.” vertelt paleoantropoloog Xijun Ni, co-auteur van het bovengenoemde paper, in een interview met National Geographic. “Ik was heel verbaasd.”
Vreemde kenmerken
De schedel is groot genoeg om een brein bevat te hebben dat even groot is als de onze. Gezien de vormen, voornamelijk in het gezicht, kan hij echter niet van een moderne mens afkomstig zijn geweest. De oogkassen zijn namelijk veel groter dan die van een moderne mens. Bovendien zijn ze bijna vierkant. Ook heeft de schedel zeer dikke wenkbrauwbogen (de botten boven de oogkassen waarop de wenkbrauwen rusten), een zeer wijde mond en ontzettend grote kiezen.
Neanderthaler of Denisovamens?
De schedel is vergeleken met een dataset van 95 andere prehistorische schedels. Op basis hiervan is geconcludeerd dat hij afkomstig is van een mensensoort die genetisch gezien dichter bij ons staat dan de neanderthaler. “De Homo sapiens en de neanderthaler zijn mogelijk langer geleden van elkaar afgesplitst dan voorheen aangenomen; meer dan een miljoen jaar geleden.” aldus Xijun Ni in een persbericht. Dit zou ongeveer 400.000 jaar vroeger zijn dan we tot nu toe dachten.
Zoals eerder gezegd beschouwen Chinese paleontologen de schedel dus als afkomstig van een nieuwe mensensoort Homo longi, terwijl anderen denken dat de schedel van een Denisovamens afkomstig is (ook wel Homo denisova genoemd). Dit is een mensensoort die nauw verwant is aan neanderthalers. Van de Denisovamens zijn tot nu toe echter alleen een pinkbotje, delen van een schedel en tanden gevonden. De grote kies in de schedel van de ‘drakenman’ komt overeen met tanden die gevonden zijn van de Homo denisova. De Britste paleoantropoloog Chris Stringer nam deel aan het bovengenoemde onderzoek. Hij liet weten: “Ik denk dat het goed mogelijk is, dat het zal blijken dat deze schedel van een Denisovamens afkomstig is.”
