Een van de gevonden skeletten.
P. Włodarczak.
Grafheuvel met ongewoon lange skeletten ontdekt in Servië
In de regio Vojvodina het noorden van Servië hebben archeologen twee ca. 5.000 jaar oude grafheuvels ontdekt, met daarin ongewoon grote skeletten. De botresten bleken namelijk afkomstig van mannen van 1,80 meter lang; een lengte die maar zelden bereikt werd door mensen uit de bronstijd. De archeologen vermoeden dat de graven afkomstig zijn van de zogenaamde jamnacultuur, destijds een nieuwkomer in de regio.
De grafheuvels moeten destijds een imposante aanblik hebben geboden. Beide grafmonumenten hadden namelijk een diameter van 40 meter en een maximale hoogte van 3,5 meter, in een verder volledig vlak steppelandschap. De constructie bestond uit kleien muren, overdekt met aarde. De begravenen lagen waarschijnlijk onder een houten dak. Volgens de archeologen is dit hout inmiddels weggerot.
Overzicht van de grafheuvel.
P. Włodarczak.
De grafheuvels zijn in twee fases gebouwd. De eerste fase vond plaats tussen de 3.000 en 2.900 v.Chr. De tweede fase was ongeveer 100 tot 200 jaar later. Tijdens de tweede fase werden de grafheuvels aanzienlijk vergroot, waardoor ze de omvang bereikten die tot op de dag van vandaag bewaard is gebleven. Hoeveel de graven precies vergroot zijn in deze periode is niet bekendgemaakt.
-
P. Włodarczak.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
Heilig rood
Hoewel de graven van binnen zeer ruim waren, zijn er geen grafgiften teruggevonden. Dit wijst er normaliter op dat de begraven persoon een lage sociale status had. In dit geval is een lage status echter twijfelachtig. Niet alleen door de omvang van de grafheuvels, maar ook doordat er rode oker is aangetroffen op de botten van de begravenen. Dit is een rood pigment, waarvan bekend is dat het een heilige betekenis had voor veel Oost-Europese steppevolkeren uit de bronstijd. Zo gebruikte ze het destijds vaak tijdens religieuze rituelen.
Reconstructie van hoe het graf er uit heeft moeten zien.
P. Włodarczak.
Grote skeletten
“Zowel het gebruik van rode oker als de groter dan gemiddelde lengte van de overledenen, duiden erop dat het nieuwkomers waren in de regio”, vertelt hoofdonderzoeker Piotr Włodarczak in een interview met Science in Poland. Volgens Włodarczak was de gemiddelde lengte van mensen in de regio destijds namelijk 1,60 meter. De archeologen hebben aan de hand van genetisch onderzoek en een isotoopanalyse de herkomst en het dieet van de begravenen weten te achterhalen. Het waren leden van de jamnacultuur, een volk afkomstig van de Pontisch-Kaspische Steppe. Leden van de jamnacultuur waren voornamelijk nomaden, al zijn er in dit steppegebied ook bescheiden resten van landbouw teruggevonden. Ook is het bekend dat leden van de jamnacultuur veehouders waren. “Het was voor ons dan ook geen verrassing toen we erachter kwamen dat de overledenen een dieet hadden dat grotendeels uit vlees bestond, aangezien deze gemeenschappen vee hielden”, aldus Włodarczak.
De Pontisch-Kaspische Steppe
Terpsichores via Wikimedia Commons.
Migratie van de jamnacultuur
Rond de wisseling van het vierde en derde millennium voor Christus bereikten jamnagemeenschappen het huidige Servië. Dit zou een grote culturele omslag teweeg hebben gebracht. Włodarczak: “Centra van proto-staten in de bronstijd begonnen rond deze tijd te ontstaan. Er begon zich ook duidelijk een elite te vormen, wat we ook kunnen zien aan de omvang van deze grafheuvels.” De grafheuvels in Servië zijn de meest westelijke jamnagraven die tot nu toe gevonden zijn.
Bronnen: Danubian Route of the Yamnaya Culture, PAP.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
