Kaart van de Cariben met herkomstlocaties van oud-DNA-monsters (door Kathrin Nägele)
Kathrin Nägele, via Universiteit Leiden.
DNA-onderzoek ontbloot migratiegeschiedenis van Caribisch gebied
Het Caribisch gebied was een van de regio's van Amerika die als laatste door mensen werd bewoond. Nu werpt een nieuwe studie, gepubliceerd in het tijdschrift Science, licht op hoe er duizend jaar geleden migratie plaatsvond.
Met behulp van oud DNA-materiaal vond een internationaal team van onderzoekers bewijs van minstens drie bevolkingsverspreidingen die allemaal in het Caribisch gebied uitmondden.
"Onze resultaten geven een inkijkje in de vroege migratiegeschiedenis van het Caribisch gebied en verbinden de regio met de rest van Amerika", zegt Hannes Schroeder, universitair hoofddocent aan het Globe Institute, Universiteit van Kopenhagen, en een van de senior auteurs van het onderzoek . 'Het DNA-bewijs draagt bij aan de archeologische gegevens en stelt ons in staat om specifieke hypothesen te testen over hoe het Caribisch gebied voor het eerst werd gesticht.'
Hoe meer gegevens, hoe meer details
De onderzoekers analyseerden de genen van botfragmenten van 93 oude Caribische eilandbewoners die tussen 400 en 3200 jaar geleden leefden. De fragmenten waren opgegraven op 16 verschillende archeologische vindplaatsen in het Caribisch gebied.
Door het warme klimaat in de regio is het DNA van de monsters niet erg goed bewaard gebleven. Met behulp van gerichte verrijkingstechnieken wisten de onderzoekers genetische informatie uit de overblijfselen te halen.
"Door nieuwe methoden en technologie konden we het aantal oude genen uit het Caribisch gebied met bijna twee grootteordes te vergroten", zegt Johannes Krause, directeur van het Max Planck Institute for the Science of Human History in Jena, Duitsland, een andere senior auteur van de studie. 'Met al die gegevens kunnen we een zeer gedetailleerd beeld schetsen van de vroege migratiegeschiedenis van het Caribisch gebied.'
De bevindingen van de onderzoekers illustreren dat er ten minste drie verschillende bevolkingsstromen hebben plaatsgevonden: twee vroege stromen in het westelijke Caribisch gebied, waarvan er één gelinkt lijkt te zijn aan Noord-Amerika, en een derde, recentere golf, afkomstig uit Zuid-Amerika.
Verbindingsroutes over de Caribische Zee
Hoewel het nog steeds niet helemaal duidelijk is hoe de eerste migranten de eilanden bereikten, is er steeds meer archeologisch bewijs dat de Caribische Zee, in plaats van een barrière, een soort 'maritieme snelweg' was die de eilanden met het vasteland en met elkaar verbond .
"Meestal wordt water van oudsher beschouwd als barrières voor mensen, waarbij de vroege vissersgemeenschappen uit die tijd niet worden gezien als fervente zeevaarders. Onze resultaten blijven dat standpunt aanvechten, omdat resultaten doen suggereren dat er wel degelijk veelvoorkomende interactie was tussen de eilanden en het vasteland", zegt Kathrin Nägele, Ph.D. student aan het Max Planck Institute for the Science of Human History in Jena, Duitsland en een van de hoofdauteurs van de studie.
Biologische en culturele diversiteit in de pre-koloniale Cariben
"De nieuwe gegevens ondersteunen onze eerdere waarnemingen dat de vroege kolonisten van het Caribisch gebied biologisch en cultureel divers waren, wat een oplossing vormde voor deze oude periode van onze geschiedenis", zegt Yadira Chinique de Armas, assistent-professor in Bioanthropology aan de Universiteit van Winnipeg en co- directeur van drie grootschalige opgravingen in Cuba.
De onderzoekers vonden ook genetische verschillen tussen de vroege migranten in de Cariben en de nieuwkomers uit Zuid-Amerika, die volgens de archeologen ongeveer 2800 jaar geleden voet aan land zetten.
"Hoewel de verschillende groepen tegelijkertijd in het Caribisch gebied aanwezig waren, vonden we verrassend weinig bewijs van vermenging tussen hen", voegt Cosimo Posth toe, groepsleider bij het Max Planck Institute for the Science of Human History en gezamenlijke eerste auteur van de studie.
"De resultaten van dit onderzoek leveren nog een extra laag gegevens op die het complexe en diverse karakter belicht van de pre-koloniale Caribische samenlevingen en hun connecties met het Amerikaanse vasteland vóór de koloniale invasie," zegt Corinne Hofman, hoogleraar Archeologie van het Caribisch gebied aan de Universiteit Leiden en hoofdonderzoeker van het ERC-Synergy project NEXUS1492. "Genetische gegevens geven een nieuwe diepte aan onze bevindingen", beaamt Mirjana Roksandic, professor aan de Universiteit van Winnipeg en de PI van het SSHRC-project.
Bronnen: Phys, Universiteit Leiden.