In het najaar van 2017 meldde een Turkse krant de vondst van een vroegmiddeleeuwse begraafplaats in het zuiden van Turkije. Mogelijk zou daar het graf van de vierde-eeuwse bisschop Sint-Nicolaas liggen. De begraafplaats zou volgens de krant zijn ontdekt onder de Sint-Nicolaaskerk in de stad Demre, dat als het ware bovenop de oude stad Myra is gebouwd. De ligging van de laatste rustplaats van Sint-Nicolaas is echter al ruim twintig jaar een punt van discussie.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!

Bisschop van Myra

Sint-Nicolaas was volgens de overlevering bisschop van Myra, dat toentertijd Grieks was. Sint Nicolaas stond bekend als een kindervriend en als beschermheilige van jongeren, maar ook van onder meer zeelieden, bakkers, kleermakers en handelaren.

Over zijn levensloop is echter nog veel onduidelijk. De meeste bronnen noemen 280 als zijn geboortejaar. Patras wordt vaak genoemd als zijn geboorteplaats, hoewel dat ook Myra zou kunnen zijn. Het grootste deel van de literaire bronnen na de achtste eeuw noemen 6 december als zijn sterfdag, dat door de katholieke kerk ook als zijn sterfdag wordt gezien. Over het jaartal bestaat ook enige twijfel. Waarschijnlijk was dit rond het jaar 343.

Bari

Volgens de legende werd het lichaam in 1087 van Myra naar de Basiliek van Sint-Nicolaas in de Zuid-Italiaanse havenstad Bari gebracht. De katholieke kerk wilde zijn botten veilig stellen uit angst voor de Seltsjoeken die Anatolië binnenvielen. Doordat de botten van Sint-Nicolaas naar Bari zouden zijn gebracht, veranderde Bari in een bedevaartsoord. Er werd een basiliek gebouwd om Sint-Nicolaas te vereren. Onder gelovigen leeft het verhaal dat Sint-Nicolaas al die jaren in Bari begraven ligt. Om deze reden wordt de heilige ook wel Nicolaas van Bari genoemd.

Stukje bot van Sint-Nicolaas?

In de Sint-Nicolaasbasiliek in Bari is sinds 1087 een stukje bot tentoongesteld, waarvan altijd werd aangenomen dat het van Sint-Nicolaas was. In 2017 werd door middel van koolstofdatering bepaald dat het stukje bot uit de vierde eeuw stamt. Dit komt overeen met de periode waarin Sint-Nicolaas zou hebben geleefd.

Volgens de Turkse onderzoekers is in 1087 het lichaam van een andere bisschop uit de vierde eeuw naar Bari gebracht, waardoor zij veronderstellen dat het lichaam niet in Italië ligt. De onderzoekers beweren dit volgens Turkse media op basis van oude literaire bronnen uit de vroege middeleeuwen. Toch maakt de Turkse overheid al jaren aanspraak op het stoffelijk overschot uit de Sint-Nicolaasbasiliek in Bari.

De resultaten van het Turkse onderzoek van 2017 worden in twijfel getrokken. Zoals vaker voorkwam in de vroege middeleeuwen zouden de resten van Sint-Nicolaas na zijn heiligverklaring zijn opgegraven om in altaren te worden verwerkt. Daarmee zou het uitgesloten zijn dat de resten van Nicolaas zich in een crypte in Turkije bevinden.