Componenten van verschillende rietjes
V. Trifonov, D. Petrov en L Savelieva / Antiquity
Bijzonder: oudste bekende drinkrietjes waren van goud en een meter lang!
Wetenschappers in Rusland hebben duizenden jaren oude ‘scepters’ onderzocht, die in 1897 werden ontdekt in de Kaukasus in de buurt van de Russische stad Majkop. Lang was onduidelijk wat voor functie deze acht dunne zilveren en gouden tubes precies hadden. De wetenschappers ontdekten echter minuscule restjes gerstzetmeel aan de binnenkant van deze tubes, wat ze doet vermoeden dat het rietjes waren waarmee bier gedronken werd. Aangezien de tubes zo’n 5.000 jaar oud zijn, maakt dit ze de oudste rietjes ooit gevonden.
De ontdekking van een bronstijdcultuur
De rietjes werden in 1897 ontdekt tijdens de opgraving van een millennia oude grafheuvel. Destijds werd al meteen duidelijk dat dit graf aan iemand van hoge status toebehoorde, gezien de vele kostbare grafgiften die men hier aantrof. Honderden edelstenen en gouden kralen, vazen, edelmetalen bekers, wapens en gereedschap werden hier opgegraven, evenals de acht zilveren en gouden ‘scepters’ (zoals onderzoekers ze destijds noemden).
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? Ja graag!
De cultuur waarvan het graf afkomstig was, werd vernoemd naar de nabijgelegen stad Majkop; de Majkopcultuur. Dit was een bronstijdcultuur die bestond in de westelijke Kaukasus van ca. 3.700 - 2.500 v.Chr. Het was waarschijnlijk een van de eerste volkeren die het wiel gebruikte. Ook weten we dat leden van de Majkopcultuur geen nomaden waren (in tegenstelling tot de meeste andere culturen in de regio). Ze hielden namelijk vee en deden aan terraslandbouw. Verder beschikte de cultuur over een ongewoon hoog aantal gouden en zilveren voorwerpen.
Verspreiding van de Majkopcultuur
Joostik via Wikimedia Commons
Rietjes en stierenbeeldjes
De rietjes zijn allemaal zo’n 1.12 meter lang en 10 millimeter breed, zodat een persoon staand of zittend kon drinken uit een pot die op de grond gezet werd. Op vier van de acht exemplaren zitten afneembare stierenbeeldjes, twee van goud en twee van zilver. Deze zeven tot negen centimeter lange beeldjes hebben een gat door het midden geboord, waardoor ze over het rietje geschoven kunnen worden. Alle rietjes zijn bovendien aan één uiteinde extra dik gemaakt, waardoor de beeldjes er niet vanaf kunnen schuiven.
Een tekening van de acht rietjes
V. Trifonov / Antiquity
Rietjes in het oude Mesopotamië
Het is bekend dat men in het oude Mesopotamië rietjes gebruikte om bier te drinken. De oudste afbeeldingen van dit gebruik stammen uit het vijfde en vierde millennium voor Christus. In de periode ca. 2900 - 2250 werden taferelen van banketgasten, die gezamenlijk bier drinken door lange rietjes, een populair motief in Mesopotamische kunst. Ook zijn in verschillende graven in deze regio rietjes teruggevonden. Deze waren veelal gemaakt van riet en geknikt aan één kant. Enkele luxere exemplaren, bedekt met bladgoud, zijn ook teruggevonden. Deze vondsten brachten wetenschappers op het idee om de ‘scepters’ van de Majkopcultuur microscopisch te bestuderen.
Gerstzetmeel
“Het omslagpunt kwam toen we gerstzetmeel-korrels ontdekten aan de binnenkant van de rietjes. Dit leverde ons direct materieel bewijs op dat ze gebruikt werden om mee te drinken”, aldus hoofdonderzoeker Viktor Trifonov van de Russische Academie van Wetenschappen. Gerst is namelijk een belangrijke grondstof voor bier. “Als onze interpretatie juist is, dan zijn deze luxe voorwerpen de oudste drinkrietjes die we ooit hebben gevonden, aangezien ze 5.000 jaar oud zijn”, voegt Trifonov toe.
Zo werden de Majkoprietjes vermoedelijk gebruikt
V. Trifonov / Antiquity
Bronnen: Antiquity, Wikipedia.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? Ja graag!
