Duitse onderzoekers schrijven in het wetenschappelijke tijdschrift Science dat er zo’n 4000 jaar geleden in Duitsland al sprake was van ‘sociale ongelijkheid’ binnen huishoudens. Dat wijst mogelijk op het gebruik van slaven.

Deze ontdekking baseren de onderzoekers op opgravingen in Zuid-Duitsland. Hier zijn verschillende kleine begraafplaatsen uit de Bronstijd opgegraven. Die begraafplaatsen hoorden bij specifieke woonboerderijen en waarop alleen mensen die op en rond die boerderijen woonden en werkten, werden begraven. Die vondst betekent dat deze begraafplaatsen ons een uniek kijkje kunnen geven in de samenstelling van huishoudens in de Bronstijd.

Genetisch onderzoek

De onderzoekers trekken hun conclusies op basis van genetisch onderzoek – ze bestudeerden het DNA van meer dan 100 skeletten die op deze begraafplaatsen zijn teruggevonden – en archeologische vondsten. Zo leidden ze de sociale status van individuen af uit de geschenken waarmee zij begraven werden. Het onderzoek wijst uit dat de aan elkaar verwante bewoners van de woonboerderijen met grafgiften begraven werden, zoals wapens of juwelen. Maar de bewoners die geen familie waren, werden zonder dure grafgiften begraven. Dat getuigt van een sociale ongelijkheid binnen huishoudens, zo stellen de onderzoekers. Of de bewoners zonder dure grafgiften daadwerkelijk slaven waren, is niet met zekerheid te zeggen, maar het lijkt zeker mogelijk.

Meer archeologie? Word abonnee van Archeologie Magazine!

Complexe sociale structuren

Het is best verrassend dat mensen er in de Bronstijd al zulke complexe sociale structuren binnen hun huishouden op nahielden. “Het laat zien hoe ver de geschiedenis van sociale ongelijkheid binnen gezinnen terug gaat,” aldus onderzoeker Philipp Stockhammer. Wat het onderzoek verder laat zien, is dat deze sociale ongelijkheid ook in de Bronstijd behoorlijk hardnekkig was. De sociale verschillen hielden generatie op generatie stand, zo stellen de onderzoekers, nadat ze de stambomen van de huishoudens over een periode van vier tot vijf generaties in kaart brachten. Gedurende die periode bleven de rijken rijk en de armen arm: rijkdom en status werd van generatie op generatie overgedragen. Zo kan je stellen dat ongelijkheid van alle tijden is.